-Decyzje podjęte przez prezydenta Baracka Obamę w ciągu 48 godzin od objęcia urzędu, takie jak: zamknięcie Guantanamo w ciągu roku, zakończenie programu tajnych zatrzymań CIA oraz zerwanie z tajnością otaczającą działania administracji Bush-a zostały przyjęte z wielkim zadowoleniem,- powiedziała Irene Khan, Sekretarz Generalny Amnesty International.
-Zamknięcie sprawy i ujawnienie tajemnic będzie jednak możliwe dopiero wtedy, gdy rząd Stanów Zjednoczonych zakończy praktykę bezprawnych zatrzymań i postawi przed wymiarem sprawiedliwości osoby odpowiedzialne za stosowanie tortur i winne wszelkich innych naruszeń praw człowieka przeprowadzonych za czasów administracji Bush-a oraz zaoferuje ofiarom rzeczywiste zadośćuczynienie.-
-Odnotowaliśmy serię ważnych i pozytywnych działań podjętych w czasie pierwszych 100 dni, jednakże wciąż pozostają sprawy, które zostały niedokończone lub zaniechano ich rozstrzygnięcia, jak na przykład tajne więzienie w Bagram, gdzie nadal przetrzymywane są setki osób,- powiedziała Irene Khan.
Amnesty International opublikowało dziś raport przedstawiający analizę działań podjętych przez nową administrację w kontekście polityki -wojny z terroryzmem-.
Dokument przedstawia liczne przykłady pozytywnych działań podjętych przez prezydenta Baracka Obamę w ciągu trzech pierwszych dni urzędowania, takie jak: decyzja o zamknięciu Guantanamo; zakończenie programu długoterminowych tajnych zatrzymań przez CIA; wprowadzenie nowych, standardów przesłuchań, które wyłączają techniki -wzmocnionego przesłuchania-.
Amnesty International odnotowało również liczne sprzeczne sygnały wysyłane przez Prezydenta Baracka Obamę i jego administrację:
– Ujawnienie czterech memorandów dających CIA prawne podstawy do użycia technik przesłuchań zakładających tortury i inne formy znęcania się wobec zatrzymanych w tajnych więzieniach CIA. Prezydent Obama potępił stosowanie tortur, jednakże oświadczył również, że winni użycia tych praktyk nie zostaną postawieni przed sądem jeśli wykonywali rozkazy zgodnie z opinią prawną Ministerstwa Sprawiedliwości. Podkreślił również, iż woli patrzeć w przyszłość, niż wracać do dawnych spraw. Oświadczył, iż to w gestii Prokuratora Generalnego leży decyzja o rozpoczęciu śledztwa -z zachowaniem szacunku dla tych, którzy przedstawili takie decyzje prawne-. Dodał również, że nie chce -z góry przesądzać sprawy-.
– Wydanie decyzji o zamknięciu centrum zatrzymań w Guantanamo, lecz brak dezycji o zwolnieniu zatrzymanych lub postawieniu ich przed sądem cywilnym, tym samym pytanie o przyszłość 240 przetrzymywanych tam osób pozostaje wciąż bez odpowiedzi.
– Obietnica ponownego rozpatrzenia przypadków zatrzymanych w Guantanamo -jak najszybciej i w trybie natychmiastowym-, w celu podjęcia decyzji kogo należy przenieść, a kogo zwolnić. Jednak po latach przetrzymywania, w tym kilku miesiącach już za czasów nowej administracji, tylko jedna osoba została zwolniona od stycznia br., a nikomu nie przedstawiono żadnych zarzutów. W rzeczywistości zatrzymani wciąż są tam bezterminowo przetrzymywani, mimo że od wydania decyzji przez sędziów federalnych o natychmiastowym zwolnieniu minęło już kilka miesięcy.
– Nakazanie CIA zamknięcia tajnych więzień i zakazanie Agencji prowadzenia podobnych miejsc w przyszłości, jednak pozostawienie furtki w postaci możliwości uprowadzenia i zatrzymania w -krótkoterminowych, czasowych- aresztach.
– Wydanie rozkazu potępiającego stosowanie tortur i innych form znęcania się nad zatrzymanymi, ale wydanie zgody na stosowanie podręcznika dla armii Stanów Zjednoczonych (US Army Field Manual), który pozwala na stosowanie techniki długotrwałego pozbawienia snu i izolacji oraz na wykorzystywanie lęku u zatrzymanych osób w sposób łamiący międzynarodowy zakaz tortur i znęcania się.
– Zasygnalizowanie odejścia od tajności, która otaczała administrację Bush-a, lecz z drugiej strony odwołanie sie do doktryny tajemnicy państwowej przec co skutecznie zablokowano środki zapobiegawcze dla przejawów łamania praw człowieka, oraz nieinformowanie opinii publicznej o losie około 500 mężczyzn przetrzymywanych w wojskowej bazie Bagram.
– Wyraźne zaprzestanie używania sformułowań -wojna z terroryzmem-(war on terror) czy -wrodzy wojownicy- (enemy combatant), przy jednoczesnym ciągłym odwoływaniu się do prawa wojennego niż do prawa karnego i praw człowieka, które powinny być stosowane w walce z terroryzmem. Raport Amnesty International informuje, iż prezydent Obama i jego administracja zawiedli w kwestii ochrony praw człowieka w momencie, gdy:
– oznajmili, że agenci CIA, którzy wykonywali swoje obowiązki zgodnie z opinia prawną Ministerstwa Sprawiedliwości, nawet wtedy gdy dopuścili się stosowania tortur (takich jak podtapianie, -waterboarding-) nie będą za to pociągnięci do odpwiedzialności karnej; takie postępowanie oznacza uwolnienie od odpowiedzialnosci winnych stosowania tortur i samo w sobie jest złamaniem międzynarodowego prawa.
– sprzeciwili się możliwości odwołania do sądów amerykańskich osób nie posiadających amerykańskiego obywatelstwa, a przetrzymywanych w bazie amerykańskiej Bagram w Afganistanie.
– nie podjęli istotnych działań które zapewniłyby , że osoby odpowiedzialne za łamanie praw człowieka podczas -wojny z terroryzmem- zostaną pociagnięte do odpowiedzialności.
Zbliżając się do końca 100 dni prezydentury, Barack Obama wykazał pewien stopień wsparcia dla procesu zbadania działań uprzedniej administracji i jej praktyk. Od 2004 roku, Amnesty International nawołuje do powołania niezależnej komisji śledczej mającej zbadać kwestię amerykańskich tajnych więzień i metod przesłuchań prowadzonych przez administrację Busha w ramach -wojny z terroryzmem-.
-Nasze pytanie brzmi, czy obietnica zmian prezydenta Obamy i kroki podjęte początkowo przez jego administrację zwiastują istotny i trwały zwrot w kierunku przestrzegania praw człowieka przy zwalczaniu terroryzmu. Będziemy kontynuować naszą kampanię na rzecz takiej zmiany w ciągu nadchodzacych dni, miesięcy i lat,- powiedziała Irene Khan.
Kopia raportu Amnesty International -Sprzeczne sygnały: Walka z terroryzmem i prawa człowieka w ciągu pierwszych 100 dni prezydenta Obamy- dostępna na stronach www.amnesty.org od 00:01GMT w środę, 29 kwietnia.
KONIEC/
Dodatkowe informacje:
Aleksandra Minkiewicz
Rzeczniczka Prasowa Amnesty International Polska
tel/fax: (22) 827 60 00 wew. 204
tel. kom. +48 691 357 935
e-mail: [email protected]
