Publikując swoje statystyki na temat liczby egzekucji na świecie przeprowadzonych w ubiegłym roku, AI wezwała Komisję Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych, obecnie obradującą w Genewie na swojej corocznej sesji, do podjęcia stanowczej akcji przeciwko karze śmierci oraz ustanowienia powszechnego moratorium na egzekucje.
-Komisja Praw Człowieka podejmie wkrótce kolejną rezolucję wzywającą do natychmiastowego ustanowienia ogólnoświatowego moratorium o skazywaniu na śmierć i ponaglającą państwa do poszanowania międzynarodowych standardów prawa, łącznie z zakazem poddawania karze śmierci nieletnich przestępców-.
-ONZ powinna przejąć przywództwo i podjąć trwałe środki ochrony osób stojących przed możliwością zastosowania wobec nich kary śmierci-.
AI zaakcentowała, że dane opublikowane 11 IV zawierają tylko przypadki znane organizacji. -Jest niemożliwe podanie całkowicie kompletnej listy, ponieważ wiele krajów rozmyślnie trzyma prawdziwe liczby osób poddanych egzekucjom w tajemnicy, przecząc tym samym podobno odstraszającemu czynnikowi, jakim jest kara śmierci- – oświadczyła organizacja praw człowieka.
AI zanotowała również ponad 3248 przypadków osób z 67 krajów, które zostały skazane na karę śmierci w 2002 r.
-Wiele przypadków było w rażący sposób naruszeniem międzynarodowych standardów odnoszących się do stosowania kary śmierci- – podała AI.
-Więźniowie byli skazywani na śmierć w wyniku niesprawiedliwych procesów sądowych. Wykonywano karę śmierci wobec nieletnich przestępców- ludzi, którym udowodniono popełnienie zbrodni podczas, gdy byli oni w wieku poniżej 18 roku życia-. Trzy takie wyroki zostały zarejestrowane w 2002 roku – wszystkie w Stanach Zjednoczonych.
AI zanotowała 1060 egzekucji w Chinach i 113 w Iranie, ale podejrzewa się, ze prawdziwe liczby są znacznie wyższe odnośnie obu krajów. 71 osób skazano na karę śmierci w USA, co oznacza wzrost w porównaniu z rokiem 2001 (66 osób).
-Liczby dla Chin, Iranu i USA stanowią 81% wszystkich znanych przypadków wykonania wyroków śmierci w 2002 roku- – podała AI.
-Jednocześnie widoczny jest postęp w kwestii zniesienia kary śmierci. Do końca ubiegłego roku 111 państw zniosło karę śmierci w prawie i praktyce.-
W ciągu 2002 roku Cypr i Federalna Republika Jugosławii (obecnie Serbia i Czarnogóra) zniosły karę śmierci za wszystkie przestępstwa. Turcja przestała stosować karę śmierci w praktyce.
AI z zadowoleniem powitała decyzję Prezydenta Tanzanii z kwietnia 2002 r. o złagodzeniu wyroków śmierci 100 osobom skazanym za morderstwa, a także zamianie w grudniu 2002 r. 17 wyroków w Arabii Saudyjskiej.
Ostatnio gubernator amerykańskiego stanu Illinois, George Ryan, opuszczając w styczniu 2003 roku urząd, zadecydował o złagodzeniu wyroków śmierci wszystkim 167 więźniom oczekujących na ich wykonanie. Zawieszenie wykonania kary śmierci ogłoszono także w Gwatemali, amerykańskim stanie Maryland i na Filipinach. W Kirgistanie Prezydent ogłosił w styczniu 2003 r., że krajowe moratorium o zniesieniu kary śmierci zostanie rozszerzone do przyszłego roku.
Dodatkowo, podczas 2002 r. Dżibuti, Litwa i Afryka Południowa ratyfikowały drugi protokół fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych ONZ – układ nakłaniający do całkowitego zniesienia kary śmierci – zwiększając w ten sposób liczbę państw-stron protokołu do 49.
W Europie nowy traktat zachęcający do całkowitego zniesienia kary śmierci bez żadnych wyjątków został przyjęty i otwarty do podpisu. Do końca 2002 roku 5 państw ratyfikowało Protokół nr 13 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, a 34 państwa go podpisały.
Kolejny postęp w ubiegłym roku to zawiązanie Światowej Koalicji przeciwko Karze Śmierci, łączącej związki zawodowe, zrzeszenia prawników, lokalnych i regionalnych rządów oraz organizacji praw człowieka. Ta nowa koalicja pracuje nad powszechnym zniesieniem stosowania kary śmierci. AI została włączona przez innych członków Koalicji, naśladując działanie Komisji Praw Człowieka Narodów Zjednoczonych.
-Kara śmierci jest zasadniczo okrutną, nieludzką i poniżającą karą i naruszeniem prawa do życia-, oświadczyła AI. -Nadszedł czas, aby uwolnić się od tej barbarzyńskiej kary raz na zawsze-.