Projekt zakłada rozpatrywanie wniosków o status uchodźcy w przyspieszonej procedurze, wprowadzając tzw. tryb graniczny. Może to prowadzić do niewystarczającego zbadania przesłanek podawanych przez osoby poszukujące ochrony.
Zgodnie zaprojektowanymi zmianami osoba poszukująca ochrony może być umieszczana w ośrodkach strzeżonych na czas trwania postępowania, co będzie prowadzić do automatycznego pozbawiania wolności osób, które wyrażają chęć ubiegania się o ochronę. Taka konstrukcja prowadzi do naruszenia prawa do wolności osobistej. Ponadto zapowiedziano kierowanie się listą bezpiecznych krajów pochodzenia przy podejmowaniu decyzji o udzielaniu ochrony międzynarodowej. W praktyce może to oznaczać naruszenie zasady indywidualnego podejścia do każdej z osób ubiegających się o ochronę.
Informując o projektowanych zmianach, MSWiA powołało się na rozwiązania funkcjonujące już w innych państwach europejskich, m.in. na Węgry. W tym kontekście Amnesty International zwraca uwagę na konsekwencje polityki zamkniętych drzwi w tym kraju, która doprowadziła do przerażającego traktowania osób poszukujących ochrony. Tysiące osób ubiegających się o azyl – w tym małoletni bez opieki – doświadcza poważnych nadużyć, nielegalnego zawracania i bezprawnej detencji ze strony węgierskich władz i systemu, który stworzono tak, aby zniechęcić kolejne osoby do dotarcia do tego kraju.
Amnesty International w ramach konsultacji społecznych przygotuje stanowisko odnośnie zaproponowanych zmian.
