W styczniu polski rząd przedstawił raport na temat ochrony praw człowieka w Polsce, w którym podkreśla usprawnienie działania wymiaru sprawiedliwości, zwiększenie różnorodności i wolności mediów oraz zwalczanie rasizmu i ksenofobii.
– Raport rządowy nie przedstawia obecnej sytuacji praw człowieka w Polsce, pomijając najistotniejsze problemy – powiedziała Draginja Nadażdin, Dyrektorka Amnesty International Polska.
Raport nie wspomina o kryzysie konstytucyjnym, Procedurze Praworządności wszczętej wobec Polski przez Komisję Europejską, naruszaniu zasady trójpodziału władzy, konsekwencjach przyjęcia ustawy antyterrorystycznej, przejęciu przez partię rządzącą mediów publicznych, sytuacji osób poszukujących ochrony na granicy polsko-białoruskiej czy ograniczaniu wolności zgromadzeń.
Amnesty International przedstawiła raport alternatywny do raportu rządowego, skupiając się na zagadnieniach, które uznała za najistotniejsze z punktu widzenia zagrożeń dla praw człowieka: kryzysie dotyczącym Trybunału Konstytucyjnego, zagrożonej pozycji Rzecznika Praw Obywatelskich, prawach kobiet, zwłaszcza praw seksualnych i reprodukcyjnych, ustawie antyterrorystycznej, postępowaniu w sprawie tajnych więzień CIA, dyskryminacji i przestępstwach z nienawiści oraz niezależności sądownictwa. Organizacja wskazuje na problemy w tych obszarach i formułuje rekomendacje dla rządu. Wymienia również pozytywne działania polskich władz, które choć rozpoczęte po poprzednim przeglądzie, nie są kontynuowane lub z których się wycofano.
Raport Amnesty International dostępny jest tutaj.
Raport rządu dostępny jest tutaj.
9 maja 2017r. w godzinach 9.00-12.00. zapraszamy do śledzenia obrad UPR dotyczących sytuacji w Polsce.
Tło:
UPR jest mechanizmem kontrolnym działającym w ramach Rady Praw Człowieka ONZ. Przeglądowi, zapoczątkowanemu w 2008r., podlegają wszystkie 193 państwa członkowskie ONZ. UPR obywa się na zasadach wzajemności, co oznacza, że państwa wzajemnie oceniają się pod względem poziomu przestrzegania praw człowieka. Każde państwo poddawane jest ocenie raz na 4 lata. Polska pierwszy przegląd odbyła w 2008, a kolejny w 2012r, otrzymując odpowiednio 29 i 124 rekomendacje.
Poprzednie raporty Polski wraz z rekomendacjami dostępne są pod linkiem.
Podstawą przeglądu jest tzw. raport krajowy przygotowywany przez rząd. Jest on analizowany przez grupę państw tworzących tzw. Grupę Roboczą ds. UPR, niemniej każde zainteresowane państwo członkowskie ONZ może wziąć udział w dyskusji i zadawać pytania delegacji rządowej obecnej podczas przeglądu.
Obecny, trzeci raport Polski dostępny jest pod linkiem. Niestety tym razem, wbrew wcześniejszej praktyce, na stronie MSZ nie udostępniono tekstu raportu.
Państwa dokonują oceny przestrzegania praw człowieka w danym kraju nie tylko w oparciu o raport rządowy. Mają do dyspozycji raporty przygotowane przez krajowe i międzynarodowe organizacje pozarządowe, a także informacje opracowane przez ONZ na podstawie raportów i rekomendacji licznych organów ONZ monitorujących prawa człowieka (takich jak specjalni sprawozdawcy czy komitety praw człowieka). Dokumentacja uwzględniająca różne punkty widzenia i różną problematykę pozwala na zobiektywizowanie przedstawianych informacji i wyrobienie sobie opinii na temat rzeczywistego poziomu przestrzegania praw człowieka w danym państwie.
UPR odbywa się na 3,5-godzinnym posiedzeniu i przybiera formę dialogu państw członkowskich z delegacją rządową. Następnie przyjmowane jest sprawozdanie, w którym zawarte są wszystkie pytania, wyjaśnienia, komentarze, a przede wszystkim rekomendacje formułowane przez poszczególne państwa wobec kraju podlegającego ocenie. Zwykle każde państwo otrzymuje ponad 100 rekomendacji dotyczących całego spectrum praw człowieka i ma możliwość zdecydowania, które z rekomendacji przyjmuje do realizacji, a które jedynie odnotowuje.
Każde państwo jest zobowiązane wykonać przyjęte rekomendacje i w kolejnym cyklu sprawozdać jakie kroki podjęło, aby je realizować. Niektóre państwa, w tym Polska, przyjęły praktykę przedstawiania Radzie dodatkowo po dwóch latach od ich przeglądu tzw. raportu śródokresowego.
Raporty śródokresowe Polski dostępne są pod linkiem.
Amnesty International przygotowuje swoje raporty na temat sytuacji praw człowieka na potrzeby UPR. Na najbliższą sesję UPR poza raportem dotyczącym Polski przygotowano również raporty o 12 innych państwach.
