Kalendarium – co wydarzyło się na granicy polski i białorusi

Sierpień

• 8 Sie. Grupa 32 Afganek i Afgańczyków twierdzi, że przekroczyła granicę Polski z Białorusią około 8 sierpnia. Grupa zostaje uwięziona na polsko-białoruskiej granicy w Usnarzu Górnym.
• 12 Sie. Straż Graniczna po raz pierwszy dociera na miejsce.
• 15 Sie. Premier Mateusz Morawiecki ogłasza, że Polska udzieli 45 wiz humanitarnych dla osób z Kabulu.
• 16 Sie. Spotkanie przedstawicielek i przedstawicieli organizacji społecznych oraz aktywistek i aktywistów, które skutkuje rozpoczęciem współpracy i utworzeniem Grupy Granica.
• 18 Sie. Zdjęcia z social media ukazują grupę 32 osób z Afganistanu w prowizorycznym obozie. Część z nich jest na terytorium Polski.
• 19 Sie. Wideo zweryfikowane przez Amnesty International pokazuje, że ta sama grupa obozowała w nowym miejscu po białoruskiej stronie granicy i została z premedytacją przesunięta przez polską Straż Graniczną.
• 20 Sie. Rząd wprowadza rozporządzenie, które jeszcze bardziej ogranicza ruch graniczny i pozwala polskim służbom na zawracanie zatrzymanych osób z polskiej granicy – rozporządzenie nie przewiduje wyjątku dla osób deklarujących chęć ubiegania się o ochronę międzynarodową.
• 21 Sie. Polskie służby zmuszają dziennikarzy, prawników, organizacje pozarządowe i aktywistów do oddalenia się od miejsca, gdzie przebywają uchodźcy, a zespół wolontariuszek i wolontariuszy spotyka w lesie grupę migrantów wielokrotnie wypychanych na terytorium Białorusi przez polską Straż Graniczną. Historie osób z tej grupy, to pierwszy szczegółowo udokumentowany przez organizacje pozarządowe przypadek wywózek.
• 23 Sie. Minister Obrony Narodowej zapowiada na Twitterze, że nowe ogrodzenie graniczne zostanie podwyższone do wysokości 2,5 metra.
• 25 Sie. Europejski Trybunał Praw Człowieka zarządza środki tymczasowe (interim measure) na okres trzech tygodni, nakazujące Polsce zaopatrzenie grupy Afgańczyków i Afganek uwięzionych w Usnarzu Górnym m.in. w pożywienie, schronienie i wodę.

Wrzesień

• 2 Wrz. Prezydent Andrzej Duda ogłasza stan wyjątkowy na terenach dwóch województw graniczących z Białorusią. Postanowienie uniemożliwia dziennikarzom i organizacjom pozarządowym wjazd na teren tego obszaru.
• 19 Wrz. Zostają znalezione ciała czterech osób – trzech na terytorium Polski i jednej na terytorium Białorusi.
• 20 Wrz. Polska Straż Graniczna przyznaje się do „zawracania” ludzi na białoruską stronę granicy.
• 24 Wrz. Odnalezienie ciała piątej ofiary śmiertelnej. Ciało znaleziono na terytorium Polski, w pobliżu białoruskiej granicy.
• 27 Wrz. Europejski Trybunał Praw Człowieka rozszerza zarządzone wcześniej środki tymczasowe i przedłuża ich obowiązywanie do odwołania. Polska nie wywiązuje się z zobowiązań.
• 26/27 Wrz. Szesnastoletni Irakijczyk umiera w pobliżu polsko-białoruskiej granicy.
• 30 Wrz. Sejm decyduje o przedłużeniu stanu wyjątkowego w Polsce na kolejnych 60 dni.

Październik

• 6 Paź. Swoją pracę rozpoczynają Medycy na granicy – budują bazę na północ od Białegostoku.
• 14 Paź. Policjanci dostrzegają ze śmigłowca ciało dwudziestoczteroletniego Syryjczyka leżące w polu przy miejscowości Klimówka.
• 22 Paź. Ósme ciało na terytorium Polski odnalezione zostaje pod Kusińcami w województwie podlaskim.
• 26 Paź. Wchodzi w życie tzw. ustawa wywózkowa.

Listopad

• 2 Lis. Andrzej Duda podpisuje ustawę o budowie zabezpieczenia granicy, na mocy której na granicy polsko-białoruskiej ma powstać sześciometrowy płot – inwestycja kosztująca ponad 1,6 miliarda złotych.
• 8 Lis. Białoruskie służby kierują w okolicę przejścia granicznego w Kuźnicy Białostockiej największą jak do tej pory – liczącą około 3000 osób – grupę migrantów i migrantek. Białoruskie służby rozwożą duże, liczące od 100 do 500 osób grupy wzdłuż całej linii granicy z zamiarem zmuszenia ich do siłowego wejścia na terytorium Polski.
• 9 Lis. Po interwencji w lesie Medycy na granicy znajdują swój pozostawiony przy drodze ambulans ze spuszczonym powietrzem z trzech kół.
• 12 Lis. Podlaska policja informuje o znalezieniu pod Wólką Terechowską zwłok dwudziestoletniego Syryjczyka.
• 14 Lis. Nieznani sprawcy niszczą samochody Medyków na granicy – to ostatni dzień pracy tej grupy.
• 16 Lis. Medyczny Zespół Ratunkowy Polskiego Centrum Pomocy Międzynarodowej zastępuje Medyków na granicy i rozpoczyna pierwszy dzień pracy.
• 17 Lis. Sejm uchwala nowelizację ustawy o ochronie granicy państwowej, która umożliwia wprowadzenie zakazu przebywania w strefie nadgranicznej, który byłby wprowadzany na określony czas w drodze rozporządzenia ministra MSWiA po zasięgnięciu opinii szefa SG.
• 16-17 Lis. Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich, Hanna Machińska przyjeżdża na granicę polsko-białoruską wraz z Komisarz ds. praw człowieka Rady Europy Dunją Mijatović.
• 23 Lis. Komisja Europejska proponuje stworzenie czarnej listy, na której byliby umieszczani przewoźnicy, zajmujący się lub ułatwiający przemyt lub handel ludźmi do UE.
• 23 Lis. Na muzułmańskim cmentarzu w Bohonikach pochowane zostają szczątki przedwcześnie urodzonego dziecka (ok. 26-27 tydzień), któremu rodzice planowali nadać imię Halikari.
• 24 Lis. Human Rights Watch publikuje specjalny raport “Belarus/Poland: Abuse, Pushbacks At Border. Ensure Humanitarian Access, Protect People from Violence”.
• 25 Lis. W nocy z 25-26.11 samochód, którym porusza się Jakub Sypiański, działacz partii Razem, tłumacz języka arabskiego i aktywista Grupy Granica zostaje zatrzymany w okolicach Hajnówki, a on sam zaatakowany przez uzbrojonych i umundurowanych żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej.
• 30 Lis. Prezydent Andrzej Duda podpisuje nowelizację ustawy o ochronie granicy państwowej i niektórych innych ustaw. Sejm odrzucił wszystkie poprawki zgłoszone kilka dni wcześniej przez Senat.

Grudzień

• 3 Gr. Straż Graniczna informuje na Twitterze, że w związku z ujawnieniem w nocy (z 01/02.12) trzech obywateli Syrii, zostało wszczęte postępowanie przygotowawcze w sprawie ułatwiania tym osobom pobytu wbrew przepisom tj. o przestępstwo z art. 264a kodeksu karnego. Grupa Granica wydaje oświadczenie, w którym wykazuje, że udzielanie pomocy i schronienia uchodźcom nie jest nielegalne.
• 5 Gr. Aktywiści informują o śmierci Avin Ifran Zahir – 38-letniej migrantki z Kurdystanu, przebywającej od kilku tygodni w szpitalu w Hajnówce. Wcześniej kobieta poroniła.
• 7 Gr. Grupa Granica informuje o wiadomości nadesłanej aktywistom w nocy z 6-7 grudnia przez małżeństwo z Iraku, wypchnięte na Białoruś, które doniosło aktywistom o zaginięciu ich 4-letniej córki Eileen, ostatni raz widzianej w okolicy Nowego Dworu po polskiej stronie granicy.
• 8 Gr. 12 grup wolontariuszy i wolontariuszek oraz mieszkańców i mieszkanek organizuje poszukiwanie 4-letniej Eileen. Dziewczynka do tej pory nie została znaleziona.
• 9 Gr. Rzecznik Praw Obywatelskich wysyła pismo do policji w Białymstoku z załączonym zdjęciem 4-letniej Eileen. Zastępczyni Rzecznika Praw Obywatelskich prosi w nim o pilne rozważenie możliwości zaangażowania policjantów w działania poszukiwawcze.
• 10 Gr. Straż Graniczna informuje, że od następnego tygodnia rozpoczną się misje identyfikacyjne, których celem będzie potwierdzenie tożsamości cudzoziemców oraz organizacja ich powrotów. Misje mają odbyć się we współpracy z Frontexem oraz przedstawicielami Republiki Iraku i Demokratycznej Republiki Konga.
• 14 Gr. Fundacja Ocalenie informuje, że poszukiwania czterech osób, które od dwóch dni przebywały w okolicach zalewu Siemianówka, zakończyły się sukcesem. Hanaa (19), Alaa (25), Khaled (35) i Saleh (27) zostali odnalezieni 14.12 przez funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz Straży Pożarnej.
• 15 Gr. W Parlamencie Europejskim rozpoczyna się debata nt. tymczasowych środków nadzwyczajnych dla Polski, Litwy i Łotwy. Grupa Granica apeluje do europosłów o sprzeciw wobec uderzającego w migrantów projektu Komisji Europejskiej.
• 16 Gr. W nocy z 15/16.12 doszło do przeszukania punktu pomocy humanitarnej Warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej na Podlasiu przez uzbrojonych policjantów.
• 20 Gr. RPO informuje, że w dniach 14-16 grudnia 2021 r. przedstawiciele Krajowego Mechanizmu Prewencji Tortur przeprowadzili wizytacje Strzeżonego Ośrodka dla Cudzoziemców w Krośnie Odrzańskim oraz tymczasowego Ośrodka w Wędrzynie. Wizytujący nie odnotowali zmian dotyczących materialnych warunków detencji cudzoziemców.
• 21 Gr. Przedstawiciele RPO po raz kolejny wizytują rejon granicy polsko–białoruskiej. Tego samego dnia ONZ publikuje komunikat, w którym Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka ponownie wzywa Polskę i Białoruś do rozwiązania sytuacji na granicy w zgodzie z wiążącymi państwa prawami.
• 31 Gr. Grupa Granica informuje, że 16-letni Syryjczyk chorujący na padaczkę został odnaleziony w szpitalu w Sokółce. O chłopca upomniały się m.in. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich i UNHCR, a Straż z Podlasia zapewniła, że przyjmie wniosek o ochronę chłopca i że zostanie on umieszczony w placówce opiekuńczej.