Ostatnie zatonięcie łodzi u wybrzeży Lampedusy pokazuje, jak bardzo potrzebna jest fundamentalna zmiana w europejskich politykach migracyjnych. Państwa poniosły porażkę we włączaniu kwestii ochrony praw migrantów, osób ubiegających się o status uchodźcy i uchodźców do swoich polityk migracyjnych. Coraz więcej środków przeznaczanych jest na kontrolę zewnętrznych granic UE w stosunku do środków wzmacniających ochronę ludzi i ratowanie życia.
Unia Europejska i kraje członkowskie muszą zmienić sposób, w jaki pochodzą do migracji, w tym uwzględnić wpływ obecnych polityk kontroli migracji na stan poszanowania praw człowieka. Konflikty, łamanie praw człowieka, niestabilność polityczna i ogromne nierówności są głównymi powodami migracji. Restrykcyjna polityka migracyjna skupiona na ograniczaniu liczby osób przekraczających granicę UE, nie powstrzymuje ludzi od prób dostania się do Europy. Zmusza ich jednie do obierania bardziej ryzykownych dróg i sprawia, że coraz więcej korzysta z usług przemytników i handlarzy ludźmi.
Czas, żeby Unia Europejska i rządy państw członkowskich uznały swoje obowiązki w tym obszarze. Amnesty International wzywa UE i władze państw członkowskich, by podjęły zdecydowane działania w następujących trzech obszarach:
1. Operacje na morzu koordynowane przez FRONTEX
UE w tym momencie negocjuje zasady, na jakich FRONTEX (agencja zarządzająca współpracą operacyjną na granicach zewnętrznych UE) będzie przeprowadzał operacje przechwytywania statków na morzu. Te zmiany mają wzmacniać zasady, na których odbywają się operacje koordynowane przez FRONTEX i zapewniać, że prawa migrantów i potencjalnych uchodźców przechwyconych podczas takich operacji będą zabezpieczone. Państwa muszą zgodzić się na nowe zasady prowadzenia operacji koordynowanych przez agencję na morzu, by zagwarantować efektywne i skoordynowane środki do prowadzenia akcji ratowniczych na poziomie unijnym i zapewnić, że akcje będą się odbywać zgodnie z międzynarodowymi standardami praw człowieka, prawem uchodźczym i zobowiązaniami na mocy prawa morskiego.
2. Współpraca z państwami trzecimi w obszarze kontroli migracji
Unia Europejska i państwa członkowskie współpracują z państwami ościennymi w obszarze kontroli granic, ale jednocześnie wydają się nie zauważać naruszeń praw człowieka, których ofiarami padają migranci, potencjalni uchodźcy i uchodźcy w tych krajach. Dla przykładu UE i państwa członkowskie takie jak Włochy wciąż współpracują z Libią, by kontrolować przepływ migrantów do Europy, mimo udokumentowanych poważnych naruszeń praw człowieka w tym kraju. Amnesty International wielokrotnie wzywała UE i państwa członkowskie do odejścia od współpracy z Libią w tym obszarze, dopóki Libia nie będzie odpowiednio podchodzić do ochrony praw migrantów i uchodźców, w tym dopóki nie ustanowi odpowiedniego systemu oceny wniosków o status uchodźcy.
Prawa człowieka powinny stać w centrum wszystkich działań związanych z kontrolą migracji z państwami trzecimi: umowy bilateralne muszą być przejrzyste, zapewniać odpowiednie standardy ochrony oraz poszanowania praw migrantów, potencjalnych uchodźców i uchodźców.
3. Międzynarodowa solidarność
Bezpieczne drogi do Europy muszą być tworzone przez odpowiedni program dobrowolnego przesiedlania uchodźców (resettlement). UE nie bierze dostarczenie dużego udziału w ponoszeniu odpowiedzialności na uchodźców na świecie: liczba uchodźców, która jest przyjmowana w Europe jest niska, a programy dobrowolnego przesiedlania uchodźców słabe. Potrzebne są poważne działania, które zapewnią możliwość przesiedlenia tysięcy uchodźców, a nie jedynie niewielkiej liczby.
Amnesty International wzywa także władze włoskie do zapewnienia efektywnego transferu osób z Lampedusy na teren Włoch i zapewnienia, że przyjmowanie tych osób będzie się odbywać z zagwarantowaniem ich praw oraz zapewnieniem pomocy grupom najbardziej potrzebującym, takim jak kobiety i dziewczynki, osoby, które doświadczyły przemocy lub tortur czy osoby starsze. Amnesty International wzywa także Włochy do zmiany prawa, które traktuje przekroczenie granicy lub przebywanie bez uregulowanego statusu jako przestępstwo, a także do wzmocnienia systemu prowadzenia operacji ratowniczych na morzu.
Dyskusje nad zmianami polityki migracji powinny tworzyć integralną część działań unijnych nakierowanych na wzmocnienie praw człowieka i rządów prawa w UE.
Jutro przewodniczący Komisji Europejskiej Jose Manuel Barroso będzie na Lampedusie! Wyślij mu tweeta wzywając do zapewnienia poszanowania praw migrantów i uchodźców na granicach Europy:
@BarrosoEU #Lampedusa tragedy: time to take actions! #EU must protect people before protecting borders! #soseurope
@BarrosoEU #Lampedusa: nigdy więcej takich tragedii! #Unia Europejska musi najpierw chronić ludzi dopiero później granice. #soseurope
Podpisz petycję, by zatrzymać łamanie praw człowieka na granicach Europy: http://bit.ly/15BXkJG
