Pakistan: Wymuszone zaginięcia w “wojnie z terroryzmem”

ASA 33/038/2006

W ramach prowadzonej przez USA -wojny z terroryzmem-, pakistański rząd systematycznie łamał prawa człowieka w stosunku do obywateli swojego kraju oraz obcokrajowców. W miarę jak praktyka wymuszonych zaginięć rozszerzała swój zasięg, kolejne osoby były i wciąż są aresztowane i przetrzymywane bez postawienia zarzutów w tajnych lokalizacjach. Narażone są tam na tortury oraz bezprawny transfer do krajów trzecich. Oficjalnie utrzymuje się, iż takie zatrzymania w ogóle nie mają miejsca.

-Droga do Guantánamo dosłownie zaczyna się w Pakistanie- – stwierdził Claudio Cordone, Dyrektor Programu Badawczego Amnesty International.

-Setki ludzi padają ofiarą masowych aresztowań. Wielu z nich zostaje sprzedanych do Stanów Zjednoczonych jako terroryści jedynie na podstawie zeznań porywaczy o ich rzekomej działalności terrorystycznej. Kolejne setki ludzi trafiają do Guantanamo, bazy lotniczej Bagram, czy też do tajnych więzień, kierowanych przez Stany Zjednoczone-.

Rutynowa procedura, polegająca na oferowaniu nagród pieniężnych o wartości tysięcy dolarów za schwytanie niezidentyfikowanych osób, podejrzanych o działalność terrorystyczną, spopularyzowała nielegalne aresztowania oraz zaginięcia. Łowcy nagród – włączając w to policjantów oraz miejscową ludność – dokonują -łapanki- przypadkowych przedstawicieli różnych nacji i sprzedają ich do amerykańskich aresztów.

Ponad 85% więźniów, przebywających w Zatoce Guantanamo, zostało aresztowanych nie przez siły amerykańskie lecz przez Sojusz Północnoafgański oraz w Pakistanie w czasie, gdy nagroda pieniężna za każdego -terrorystę- przekazanego w ręce Amerykanów wynosiła do 5.000 dolarów. Bardzo często jedynym pretekstem do ich zatrzymania były zarzuty, stawiane przez porywaczy, którzy chcieli zarobić na aresztowaniu. Około 300 osób  wcześniej określonych przez rząd amerykański mianem -terrorystów- bądź -zabójców- – opuściło od tamtej pory Zatokę Guantanamo, wciąż bez postawienia im jakichkolwiek zarzutów. Większość z nich powróciła do Pakistanu bądź Afganistanu.

-Do momentu rozpoczęcia przez Amerykanów ‘wojny z terroryzmem’, prawie nikt w Pakistanie nie słyszał o zaginięciach. Obecnie zjawisko to nasila się i zaczyna obejmować nie tylko osoby podejrzane o działalność terrorystyczną, lecz także nacjonalistów Baloch i Sandhi oraz dziennikarzy-  – stwierdziła Angelika Pathak, prowadząca dla Amensty International badania w południowej Azji.

Nadal nieznany jest los i miejsce pobytu wielu więźniów. W lipcu 2004 w prowincji Pendżab – wraz z podejrzanym o działalność terrorystyczną, pochodzącym z Tanzanii Ahmendem Khalfan Ghailani – aresztowano trzy kobiety oraz pięcioro dzieci. Według doniesień było wśród nich niemowlę oraz trzynastoletni saudyjski chłopiec o imieniu Talha. Minęły już ponad dwa lata a nadal nic nie wiadomo o losie oraz miejscu pobytu chłopca, pozostałych dzieci oraz kobiet. Ahmed Ghailani był jedną z 14 osób przetransportowanych z tajnego aresztu CIA do Zatoki Guantanamo we wrześniu 2006 roku.

-Te oraz inne dzieci zostały zatrzymane w ramach zaangażowania Pakistanu w ‘wojnę z terroryzmem’. Jednak nawet wobec dzieci, nie wspominając o osobach dorosłych, nie zastosowano domniemania niewinności i w związku z tym nie pozwolono im zakwestionować legalności ich zatrzymań- – powiedziała Angelika Pathak. -Najbardziej prawdopodobne jest w tej chwili, że będą one przez miesiące, a nawet lata więzione bez procesu-.

Pakistańscy politycy, media oraz społeczeństwo muszą wyrazić swój sprzeciw i zmusić rząd do złożenia wyjaśnień, aby tego rodzaju działania dobiegły końca, a miejsca pobytu wszystkich ofiar zostały ujawnione.

Pozarządowa Pakistańska Komisja Praw Człowieka (ang. Human Rights Commission of Pakistan) zauważyła, iż podniósł się próg tolerancji wobec akceptacji łamania praw człowieka i zasugerowała, iż może być to spowodowane -wpływem wojny z terroryzmem na psychikę ludzi-.

Osoby podejrzane o działalność terrorystyczną i przetrzymywane w ukryciu są w Pakistanie szczególnie narażone na tortury. Według informacji zebranych przez Amnesty International, ofiary wieszano tam głową w dół, bito i pozbawiano snu oraz pożywienia. Wygląda no to, iż przedstawiciele innych krajów, włączając w to Stany Zjednoczone, byli świadomi tych poczynań, a niejednokrotnie uczestniczyli w przesłuchaniach przypadkowo schwytanych i przetrzymywanych w tajnych więzieniach ludzi.

-Pakistański rząd musi sporządzić centralny rejestr więźniów oraz regularnie publikować listy wszystkich istniejących aresztów po to, aby w przyszłości nikt nie mógł być potajemnie więziony i nie groziły mu tortury oraz inne formy przemocy, na które jest się narażonym w tajnych więzieniach- – powiedziała Angelika Pathak. -Pozostałe rządy, włączając w to Stany Zjednoczone, muszą przeprowadzić śledztwo w sprawie wszelkich oskarżeń o znęcanie się, które mogą w jakiś sposób dotyczyć przedstawicieli ich krajów-.

Jest niewiele miejsc, do których mogą zwrócić się krewni w poszukiwaniu uprowadzonych. Policja odmawia przeprowadzania dochodzeń oraz przyjmowania skarg. Ci, którzy decydują się skierować sprawę do lokalnych sądów najwyższych, stwierdzają, że przedstawiciele służb bezpieczeństwa uchylają się od udzielenia jakichkolwiek informacji na temat miejsca pobytu zaginionych, utrzymując, że nie posiadają takiej wiedzy. Sędziowie bardzo często nie kwestionują ich zeznań.

Khalid Mehmood Rashid, obywatel Pakistanu, został 6 listopada 2005 roku w Południowej Afryce przekazany w ręce pakistańskich funkcjonariuszy i przetransportowany do kraju. Od tej pory nikt go nie widział. Pomimo oficjalnego potwierdzenia, że przebywa on pod jurysdykcją pakistańskiego rządu, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie odpowiada na zapytania ze strony jego rodziny co do dokładnego miejsca jego pobytu.

Potajemny charakter -wojny z terroryzmem- sprawia, że nie wiadomo ile dokładnie wymuszonych zaginięć, samowolnych aresztowań oraz bezprawnych zabójstw miało miejsce w Pakistanie. Pakistański rzecznik sił zbrojnych, Major Generał Shaukat Sultan oświadczył w czerwcu 2006, iż od 2001 roku około 500 -terrorystów- zostało zabitych, a ponad 1000 aresztowano.

Więcej informacji w języku angielskim:

• Raport: Pakistan. Prawa człowieka ignorowane w "wojnie z terroryzmem" (ang. Pakistan: Human rights ignored in the "war on terror"

http://web.amnesty.org/library/index/engasa330352006
http://web.amnesty.org/library/index/engasa330352006

• Tekst ulotki amerykańskiej, oferującej pokaźne nagrody za schwytanie domniemanych wrogów: :

http://www.amnesty.org/resources/pakistan/flyer.html

• Dodatkowe informacje o kampanii Amnesty International przeciwko stosowaniu tortur i innych form złego traktowania w "wojnie z terroryzmem" dostępne są na stronie: www.amnesty.org/stoptorture

Tłumaczenie: Katarzyna Hau