Białoruś: Władze po raz trzeci odmówiły rejestracji organizacji praw człowieka “Nasza Wiosna”

Organizacja została założona 15 czerwca 1999 roku, jej działalność zakończyła decyzja Sądu Najwyższego z 28 października 2003 roku. Było to zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Sprawiedliwości, które twierdziło, że podczas rejestracji w 2003 roku organizacja przedstawiła nieważne dokumenty, a jej liderzy złamali prawo monitorując wybory prezydenckie w 2001 roku. Od tego czasu założyciele -Naszej Wiosny- trzykrotnie starali się o ponowną rejestrację. Za każdym razem im odmawiano – z różnych powodów, m.in. dlatego, że 20 z 69 założycieli było skazanych na kary administracyjne za uczestnictwo w nielegalnych demonstracjach i rozpowszechnianie nielegalnych wydawnictw; również cele organizacji były – w ocenie urzędników – niejasne, a ponadto w nazwiskach założycieli były błędy i literówki, nie opisano mechanizmu wybierania przewodniczącego i sekretarza stowarzyszenia oraz dlatego, że siedziba organizacji była za ciasna. Ponadto Ministerstwo Sprawiedliwości uznało, że drugi człon nazwy organizacji nie jest zgodny z jej statutem.
Amnesty International uważa, że poprzez ciągłe odrzucanie podań o rejestrację -Naszej Wiosny-, władze próbują powstrzymać ją od działalności na rzecz praw człowieka. Po ostatniej decyzji Sądu Najwyższego członkowie stowarzyszenia stwierdzili, że chcą kontynuować swoją działalność na rzecz praw człowieka, mimo iż mogą zostać skazani na podstawie art. 193.1 Kodeksu karnego. Amnesty International wyraziła już wcześniej swoje obawy, że ten artykuł jest stosowany, aby powstrzymać działaczy od pokojowego korzystania z ich prawa do swobody stowarzyszania się. Artykuł ten został wprowadzony dekretem prezydenckim w grudniu 2005 roku i był jedną z wielu zmian prawnych, które penalizowały działalność organizacji na rzecz społeczeństwa obywatelskiego przed wyborami prezydenckimi w 2006 roku. Zgodnie z tym artykułem, przynależność i działalność w niezarejestrowanej organizacji pozarządowej są nielegalne. Amnesty International uważa, że art. 193.1 jest sprzeczny zarówno z białoruską konstytucją, jak i z międzynarodowymi prawami człowieka.
Różne organizacje międzynarodowe skrytykowały wielokrotne odmowy rejestracji -Naszej Wiosny-. 24 lipca 2007 roku Komitet Praw Człowieka ONZ uznał, że rozwiązanie -Wiosny- w 2003 roku stanowiło naruszenie prawa do swobody stowarzyszania się i, że organizacja powinna otrzymać rekompensatę i zostać ponownie zarejestrowana. 23 czerwca 2009 roku Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy przyjęło rezolucję, w której m.in. wzywa władze Białorusi do poszanowania swobody stowarzyszania się poprzez zarejestrowanie -Naszej Wiosny- i usunięcie z Kodeksu karnego art. 193.1.
W liście do prezydenta Białorusi Amnesty International wezwała władze tego państwa, aby zezwoliły na rejestrację -Naszej Wiosny-, natychmiast zniosły art. 193.1 i pozwoliły ludziom korzystać z ich prawa do stowarzyszania się – bez strachu przed nękaniem i zastraszaniem.
Tłumaczenie: Małgorzata Lamperska