Na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ 155 państw głosowało za przyjęciem Traktatu zaledwie kilka dni po tym, jak Iran, Korea Północna i Syria – trzy kraje łamiące prawa człowieka i podlegające różnym rodzajom sankcji ONZ – w cyniczny sposób próbowały go zablokować.
To historyczny moment. Po wielu latach kampanii, większość państw zgodziła się przyjąć globalny Traktat, który może zapobiec przepływom broni do krajów, w których zostanie ona użyta w celu popełnienia zbrodni – powiedziała Draginja Nadaždin, Dyrektorka Amnesty International Polska.
– Pomimo cynicznej próby zablokowania przez Iran, Koreę Północną i Syrię projektu zdecydowana większość narodów świata wykazała spektakularne poparcie dla Traktatu, który oparty jest o prawa człowieka.
Traktat zobowiązuje również wszystkie rządy do oceny ryzyka transferu broni, amunicji lub ich elementów do innego kraju, w którym mogą być one wykorzystane do popełnienia lub ułatwienia poważnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka. Państwa zgodziły się powstrzymać transfer w przypadku, gdy znaczące ryzyko jest realne i nie może być złagodzone.
– Kiedy weźmie się pod uwagę ogromne interesy gospodarce i polityczne producentów i eksporterów broni, Traktat ten jest hołdem zarówno dla społeczeństwa obywatelskiego, które opowiedziało się za ocaleniem ludzkiego życia i zmniejszeniem cierpienia, jak i dla rządów, którzy posłuchały wezwania – powiedziała Draginja Nadaždin. – W ciągu najbliższych czterech lat roczny obrót bronią konwencjonalną, amunicją, komponentami i częściami broni przekroczy 100 miliardów dolarów. Jednak dziś państwa postawiły ludzi i ich bezpieczeństwo na pierwszym miejscu.
Amnesty International odegrała ważną rolę w prowadzonych od wczesnych lat 90. działaniach społeczeństwa obywatelskiego i laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, by osiągnąć solidne, prawnie wiążące globalne zasady międzynarodowego handlu bronią i powstrzymać transfery broni, które podsycają konflikty i naruszenia.
Traktat został przyjęty po ponad sześciu latach obrad ONZ. W grudniu 2006 r. Zgromadzenie Ogólne zgodziło się na konsultacje z wszystkimi państwami w sprawie możliwości, zakresu i zasad Traktatu regulującego międzynarodowy handel bronią konwencjonalną.
Sekretarzowi Generalnemu ONZ odpowiedziała rekordowa liczba krajów – prawie wszystkie pozytywnie. Prawa człowieka i prawo humanitarne zostały umieszczone na szczycie listy kryteriów.
Zakres przyjętego Traktatu obejmuje główne kategorie broni konwencjonalnej, w tym broni strzeleckiej i lekkiej, które są masowo obecne w krajach, gdzie występują konflikty o ograniczonym zasięgu, przemoc zbrojna i ogromna liczba ofiar cywilnych.
– Jak podczas większości tego typu negocjacji, nie osiągnęliśmy wszystkiego, czego chcieliśmy. Na przykład amunicja nie została w pełni włączona do wszystkich przepisów traktatowych. Jednak Traktat może być poprawiony i zawiera silne zasady zapewniające solidne podstawy dla budowania międzynarodowego systemu ograniczającego transfery broni do tych, którzy popełniają zbrodnie, zarówno w czasie wojny, jak i pokoju – powiedziała Draginja Nadaždin. -Ta sytuacja pokazuje, że kiedy pojawia się dobry pomysł, który pomoże uczynić świat lepszym, społeczeństwa naprawdę mogą go zrealizować i wprowadzić zmiany w skali całego globu.
Traktat zostanie otwarty do podpisów i ratyfikacji 3 czerwca 2013 r. na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ i wejdzie w życie wkrótce po ratyfikacji przez 50 państw.