W 2023 roku liczba egzekucji na świecie osiągnęła najwyższy poziom od niemal 10 lat, wynika z rocznego raportu Amnesty International. Organizacja zarejestrowała 1153 egzekucje. To wzrost o ponad 30% w porównaniu z 2022 rokiem. To najwyższa liczba od 2015 roku, kiedy to przeprowadzono 1634 egzekucje.
Ze względu na tajemnicę państwową, dane Amnesty nie obejmują tysięcy osób, które najprawdopodobniej zostały stracone w Chinach. To właśnie Chiny pozostają głównym światowym katem. Z podobnych powodów organizacja nie była też w stanie przedstawić oficjalnych danych liczbowych dla Korei Północnej i Wietnamu, krajów, które także często stosują karę śmierci na obywatelach.
Iran i Arabia Saudyjska z największą liczbą wykonanych wyroków kary śmierci
Gwałtowny wzrost liczby egzekucji wynika głównie z sytuacji w Iranie, gdzie wykonano 74% wszystkich oficjalnie potwierdzonych egzekucji na świecie. W 2023 roku Iran przeprowadził co najmniej 853 egzekucje, o 48% więcej niż w roku 2022. Wiele z tych egzekucji dotyczyło przestępstw związanych z narkotykami, które nie powinny być karane śmiercią zgodnie z międzynarodowym prawem.
„Ogromny wzrost liczby odnotowanych egzekucji to przede wszystkim wynik działań Iranu. Irańskie władze dowiodły całkowitego braku szacunku dla ludzkiego życia i zwiększyły liczbę egzekucji za przestępstwa związane z narkotykami. To podkreśla jeszcze bardziej, jak dyskryminujący charakter ma kara śmierci dla zmarginalizowanych i najuboższych społeczności w Iranie” – powiedziała Agnès Callamard, Sekretarzyni Generalna Amnesty International.
Masz na to wpływ!
Podpisz najnowszą petycję Amnesty International ws. skazania na karę śmierci w Iranie!
Arabia Saudyjska również znacząco przyczyniła się do wzrostu liczby egzekucji. Jest odpowiedzialna za 172 egzekucje, co stanowi 15% wszystkich egzekucji na świecie.
USA i Somalia wykonują więcej straceń
Progres w USA spowolnił – liczba egzekucji w Stanach Zjednoczonych wzrosła z 18 do 24. W Idaho i Tennessee wprowadzono projekty ustaw, które umożliwiają przeprowadzanie egzekucji poprzez rozstrzelanie, zgromadzenie stanowe Montany rozważało zaś rozszerzenie zakresu substancji wykorzystywanych do wykonywania śmiertelnych zastrzyków. W Karolinie Południowej podpisano nową ustawę, która ma ukryć tożsamość osób lub podmiotów zaangażowanych w przygotowanie lub przeprowadzenie egzekucji. Liczba egzekucji wzrosła także w Somalii – z 6 w 2022 roku do 38 w 2023 roku.
„Niektóre stany USA zademonstrowały przywiązanie do kary śmierci i zamiar inwestowania środków w pozbawianie ludzkiego życia. To przerażające i bezwzględne. Egzekucje za pomocą nowej, okrutnej metody podduszania azotem również weszły do użytku, a Alabama bezwstydnie wykorzystała tę niesprawdzoną metodę, aby zabić Kennetha Smitha na początku tego roku, zaledwie 14 miesięcy po poddaniu go nieudanej próbie egzekucji” – powiedziała Agnès Callamard.
Joe Biden deklarował zniesienie kary śmierci na szczeblu federalnym. Prezydent nie może dalej opóźniać wprowadzenia swojej obietnicy w życie.
Agnès Callamard, Sekretarzyni Generalna Amnesty International
Chiny, Korea Północna i Wietnam przeprowadzają egzekucje w tajemnicy
Amnesty International podkreśla, że oficjalne dane nie obejmują tysięcy egzekucji, które prawdopodobnie miały miejsce w Chinach, gdzie liczba straceń jest objęta tajemnicą państwową. Chiny pozostają największym na świecie wykonawcą egzekucji. Podobne praktyki utajniania faktycznej skali procederu panują w Korei Północnej i Wietnamie, gdzie brakuje dostępnych, oficjalnych danych na temat przeprowadzanych egzekucji.
W Chinach państwowe media przypominały, że przestępstwa takie jak handel narkotykami i korupcja będą surowo karane i zakończą się egzekucją, natomiast Korea Północna opublikowała nowe prawo, które przewidywało karę śmierci dla tych, którzy nie używają rodzimego języka koreańskiego. Tymczasem władze wojskowe w Mjanmie nadal wydawały wyroki śmierci w kontrolowanych przez wojsko sądach, w niejawnych i rażąco niesprawiedliwych postępowaniach.
Postępy w zniesieniu kary śmierci
Liczba egzekucji wzrosła, jednak w 2023 roku liczba krajów, które je przeprowadziły, była najniższa w historii istnienia Amnesty International. W 2023 roku egzekucje odnotowano w 16 krajach, podczas gdy w 2022 roku było ich 20. Wśród krajów, które nie przeprowadziły żadnych egzekucji, znalazły się Białoruś, Japonia, Mjanma i Sudan Południowy.
„Pomimo niepowodzeń, których byliśmy świadkami w tym roku, szczególnie na Bliskim Wschodzie, kraje, które nadal wykonują egzekucje, są coraz bardziej izolowane. Nasza kampania przeciwko tej okrutnej karze przynosi efekty. Będziemy działać, dopóki nie położymy kresu karze śmierci” – Agnès Callamard.
Amnesty International wzywa wszystkie rządy, aby poparły wezwanie ONZ do zaprzestania stosowania kary śmierci i pokazały zaangażowanie na rzecz praw człowieka. Organizacja sprzeciwia się karze śmierci we wszystkich przypadkach bez wyjątku i prowadzi kampanię na rzecz jej całkowitego zniesienia.