Rocznica pełnoskalowej rosyjskiej agresji na Ukrainę przypomina o skali strat i cierpienia ludności cywilnej oraz o spustoszeniu wyrządzonym przez ataki rosyjskich wojsk. Agnès Callamard, Sekretarzyni Generalna Amnesty International, podkreśla, że wszelkie negocjacje dotyczące przyszłości narodu ukraińskiego muszą traktować priorytetowo dążenie do sprawiedliwości za wszystkie zbrodnie popełnione od czasu interwencji wojskowej Rosji w 2014 roku. 

„Konieczne jest też zadośćuczynienie ofiarom rosyjskiej agresji. Wcześniejsze cierpienia, w tym śmiertelne rosyjskie naloty na ludność cywilną i przymusowe przesiedlenia dzieci do Rosji, nie mogą zostać zapomniane ani pozostawione bez odpowiedzi. Wszelkie negocjacje, które nie uwzględnią tego aspektu, zakończą się niepowodzeniem w dłuższej perspektywie” – stwierdziła Agnès Callamard.

Naruszenia i zbrodnie, jakich dopuszcza się strona rosyjska, to m.in porwania ukraińskich cywilów, torturowanie i bezprawne skazywanie jeńców wojennych, zastraszanie dzieci uczących się języka ukraińskiego online czy zmuszanie nauczycieli na okupowanej przez Rosjan Ukrainie do nauczania wedle rosyjskiego programu. Rosyjskie próby wprowadzania zmian demograficznych na okupowanych terenach to również groźba brutalnych represji wobec Tatarów krymskich i przedstawicieli innych mniejszości. 

„Dla wszystkich ofiar rosyjskiego terroru domagamy się sprawiedliwości i zadośćuczynienia. Strona ukraińska musi mieć prawo do adekwatnego udziału w procesie pokojowym a sprawcy zbrodni powinni być pociągnięci do odpowiedzialności międzynarodowej. Bez natychmiastowego zakończenia powtarzających się zbrodni i zapewnienia gwarancji sprawiedliwości, pospieszne „porozumienie pokojowe” tylko przedłuży cierpienie ofiar i zapewni bezkarność sprawcom” – mówi Anna Błaszczak- Banasiak, dyrektorka Amnesty International Polska. 

Zaangażowanie USA w porozumienie pokojowe 

Przypadająca dziś rocznica nabiera szczególnego wymiaru, gdy prezydent USA Donald Trump deklaruje, że „chce zakończyć wojnę w sposób zrównoważony i trwały”. 

„Prawdziwe zaangażowanie prezydenta Trumpa w zapewnienie trwałego pokoju w Ukrainie musi być wyrażone nie słowami, ale czynami – w tym wspieraniem wszystkich możliwych dróg do osiągnięcia sprawiedliwości i pociągnięcia do odpowiedzialności osób podejrzanych o zbrodnie wojenne i inne przestępstwa w świetle prawa międzynarodowego” – podkreśla Agnès Callamard. 

Działania Amnesty International 

Amnesty International dokumentuje powszechne naruszenia międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego w Ukrainie od czasu rozpoczęcia przez Rosję inwazji na pełną skalę w dniu 24 lutego 2022 r., w tym działania, które stanowią zbrodnie wojenne i prawdopodobnie zbrodnie przeciwko ludzkości. Rosyjska agresja w świetle prawa międzynarodowego stanowi zbrodnię. Rosyjska strategia i taktyka, w tym stosowanie broni masowego rażenia i celowe ataki na ludność cywilną, spowodowały powszechne ludzkie cierpienie i poważnie wpłynęły na najbardziej bezbronne osoby na Ukrainie, w tym dzieci i osoby starsze.