Polski rząd zapewnia, że wypełnił żądanie Trybunału Sprawiedliwości i przywrócił stanowiska sędziom Sądu Najwyższego, których wcześniej zmusił do przejścia w stan spoczynku. Najnowszy raport Amnesty International udowadnia, że polski rząd w rzeczywistości nie zrealizował w pełni żądań Trybunału Sprawiedliwości, a nękanie sędziów trwa z niesłabnącą siłą. Na Węgrzech nadal trwa zastraszanie, nękanie i ograniczanie swobody osób i organizacji, które przeciwstawiają się polityce władz.
Ludzie w Polsce i na Węgrzech uważają, że ich wolności – wyrażania opinii, pokojowego protestowania, dostępu do niezależnych sądów – stopniowo zmniejszają się. Jednak państwa członkowskie UE nie podejmują aktywnych działań w tej sprawie. Ministrowie UE muszą niezwłocznie podjąć bardziej aktywne działania, by zapewnić społeczeństwu węgierskiemu i polskiemu faktyczną możliwość korzystania z przysługujących im praw człowieka,
powiedziała Covadonga de la Campa, dyrektorka Biura Instytucji Europejskich Amnesty International.
Polska – sędziowie doświadczają atmosfery strachu
Europejski Trybunał Sprawiedliwości zażądał 19 października 2018 roku od polskiego rządu „natychmiastowego zawieszenia” wdrażania prawa, które obniża wiek przejścia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. Polski rząd nie w pełni zrealizował środek tymczasowy orzeczony przez Trybunał, ponieważ Krajowa Rada Sądownictwa kontynuowała zatrudnianie nowych sędziów Sądu Najwyższego.
Pod pozorem <<reform>> polski rząd scentralizował większość władzy nad sądownictwem w rękach Ministra Sprawiedliwości, zastosował procedurę dyscyplinarną wobec sędziów otwarcie wypowiadających swoje opinie i podsycił klimat strachu wśród sędziów,
powiedziała Covadonga de la Campa.
Liczba sędziów, wobec których toczą się obecnie postępowania dyscyplinarne, to około 20 osób, jednak efekt tych postępowań wykracza daleko poza sprawy jednostkowe. Sędziowie, z którymi rozmawiała organizacja Amnesty International, mówią o „efekcie mrożącym” wpływającym na nich i innych sędziów, a sędziowie wobec których toczą się postępowania, opisują atmosferę tych postępowań jako bardzo nieprzyjazną i wrogą.
Sędzia Dariusz Mazur, rzecznik Stowarzyszenia Sędziów „Themis” i sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie powiedział Amnesty International – „Ci, którzy kupują siekierę i ostrzą ją, zazwyczaj nie robią tego tylko po to, żeby powiesić ją na ścianie”.
Pomimo tego, że polski rząd niedawno przegłosował poprawkę zapewniającą sędziom Sądu Najwyższego, którzy zostali zmuszeni do przejścia w stan spoczynku, możliwość pozostania na stanowisku, sytuacja sądownictwa w Polsce nadal budzi niepokój. Trybunał Konstytucyjny oraz Krajowa Rada Sądownictwa straciły swoją niezależność, a Minister Sprawiedliwości w praktyce kontroluje procedury dyscyplinarne. Rząd kontynuuje proces uzależniania od siebie Sądu Najwyższego.
Od 2016 r. roku Unia Europejska wydała liczne rekomendacje w odpowiedzi na ataki polskiego rządu na niezależność sądownictwa. Ministrowie i Rada do Spraw Ogólnych UE muszą wezwać polskie władze do wdrożenia tych rekomendacji oraz do zatrzymania wszelkich form zastraszania i nękania sędziów.
Węgry – ograniczanie praw nie słabnie
Kampanie oszczerstw skierowane wobec organizacji działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego na Węgrzech nie słabną. Węgierski rząd nie podjął żadnych działań wskazujących na plany zniesienia kontrowersyjnego prawa, które w sposób niedopuszczalny ogranicza wolność wypowiedzi i wolność zrzeszania się. Wprowadzone zostały za to nowe, drakońskie przepisy, które oznaczają ograniczenia w prawie do protestu oraz kryminalizują bezdomność. Ponadto Central European University został zmuszony do opuszczenia Węgier, ponieważ rząd nieustannie odmawiał podpisania umowy, która pozwoliłaby uczelni na kontynuację działania.
Węgierski rząd kontynuuje bezlitosne ograniczanie niezależnych i krytycznych głosów społeczeństwa. To najwyższy czas dla państw członkowskich, by zajęły polityczne stanowisko i obrały wiarygodną linię obrony praworządności i podstawowych praw na Węgrzech. Ministrowie UE muszą stworzyć koalicję z innymi instytucjami europejskimi i wesprzeć Parlament Europejski w działaniach związanych z uruchomieniem artykułu 7,
– powiedziała Covadonga de la Campa.
Amnesty International opublikowało raport z podsumowaniem sytuacji związanej ze zmianami w polskim sądownictwie od września 2018.