Obywatel Arabii Saudyjskiej Abd al-Rahim Hussajn al Nashiri jest przetrzymywany w amerykańskich więzieniach od prawie dziesięciu lat. Został aresztowany w październiku 2002 roku, w Dubaju przez lokalne siły bezpieczeństwa, a miesiąc później przekazany USA i przewieziony do tajnego więzienia o nieznanej lokalizacji. W więzieniu tym był przetrzymywany przez kolejne cztery lata, prawdopodobnie poddawany torturom i innemu nieludzkiemu i poniżającemu traktowaniu. We wrześniu 2006 roku Al Nashiri został przewieziony do więzienia wojskowego USA w bazie Guantánamo, gdzie pozostaje do dnia dzisiejszego.
20 kwietnia 2011 roku Departament Obrony USA ogłosił, że al Nashiriemu zostały postawione zarzuty na podstawie Uchwały Komisji Wojskowej z 2009 “popełnienia morderstwa z naruszeniem prawa wojennego” oraz “terroryzmu”. Jest on oskarżony o przewodzenie atakom na USS Cole w Jemenie z dnia 12 października 2000 roku, w wyniku których zginęło 17 marynarzy amerykańskich, a 40 zostało rannych, oraz na francuski tankowiec MV Limburg w Zatoce Adeńskiej z 6 października 2002 roku, w którym zginął członek załogi tankowca.
Rekomendacje prokuratury według których kara śmierci może być brana pod uwagę zostały zaakceptowane w dniu 28 września 2011 roku przez “organ zwołujący” komisji wojskowej oraz emerytowanego Wiceadmirała Marynarki Wojskowej Bruca MacDonalda. Stwierdził on, iż zarzuty stawiane Al Nashiriemu w procesie kwalifikują się do zasądzenia kary śmierci.
Na 9 listopada 2011, w bazie Guantánamo, zaplanowano przesłuchanie w czasie którego zostanie oficjalnie odczytany akt oskarżenia, a al Nashiri będzie mógł odpowiedzieć na stawiane mu zarzuty. Nie ustalona została natomiast data procesu Saudyjczyka.
Amnesty International bezwarunkowo sprzeciwia się karze śmierci. Prawo międzynarodowe dopuszcza możliwość stosowania kary śmierci jednak pod warunkiem, iż zostaną spełnione wszystkie warunki sprawiedliwego, rzetelnego i bezstronnego procesu. Procesy przed komisjami wojskowymi USA nie są zgodne z międzynarodowymi standardami praw człowieka, dlatego wykonanie kary śmierci w wyniku takiego procesu będzie naruszeniem prawa międzynarodowego.
PROSIMY O NATYCHMIASTOWE pisanie listów w języku angielskim lub we własnym języku narodowym:
– Wyrażających zaniepokojenie oskarżeniami przeciwko al Nashiriemu, na których opiera się proces.
– Podkreślających fakt, iż prawo międzynarodowe zabrania wykonania kary śmierci, która jest osądzona w wyniku procesu nie będącego obiektywnym, bezstronnym i sprawiedliwym. Proces przed komisją wojskową tych standardów nie spełnia.
– Apelujących, aby komisja wojskowa przekazała proces al Nashiriego Sądowi Okręgowemu Stanów Zjednoczonych, oraz wzywających do rezygnacji z wykonywania kary śmierci, w jakiejkolwiek sytuacji, niezależnie od organu orzekającego.
– Potępiających bak poszanowania w okresie ostatnich dziewięciu lat przez rząd USA prawa międzynarodowego, w tym praw człowieka, w stosunku do al-Nashiriego, podkreślając jednocześnie konieczność poszanowania praw człowieka w obecnym kontekście.
PROSIMY O WYSYŁANIE APELI DO 28 PAŹDZIERNIKA 2011 ROKU DO:
Prezydent
President Barack Obama
The White House, 1600 Pennsylvania Avenue NW
Washington DC 20500, USA
Fax: + 1 202 456 2461
Email: http://www.whitehouse.gov/contact/
Pozdrowienie: Dear Mr President, Szanowny Panie Prezydencie
Sekretarz Obrony
The Honorable Leon Panetta
Secretary of Defense
1000 Defense Pentagon
Washington DC 20301-1000, USA
Fax: + 1 703 571 8951
Pozdrowienie: Dear Secretary of Defense, Szanowny Panie Sekretarzu
Prosimy również o przesyłanie kopi apeli do akredytowanych przedstawicieli w waszych państwach.
W przypadku wysyłania apeli po upływie daty podanej powyżej prosimy o skontaktowanie się z odpowiednim biurem sekcji.
Tło wydarzeń
Pomimo tego, iż nazwisko al Nashiriego pojawiło się w akcie oskarżenia w sądzie federalnym USA, już w kilka miesięcy po jego aresztowaniu, w 2002 roku, sam oskarżony nie został odpowiednio szybko postawiony przed wymiarem sprawiedliwości, jak przewiduje to prawo międzynarodowe. Al Nashiri był przetrzymywany w tajnym więzieniu, a w 2006 przewieziony do Guantanamo. W czasie gdy przebywał w więzieniu CIA poddawany był m.in. waterboardingowi, formie tortur polegającej na wywołaniu uczucia topienia się u torturowanego, oraz innym okrutnym, nieludzkim i uwłaczającym formom traktowania. Informacje, które przedostały się do opinii publicznej wskazują, iż al Nashiri był krępowany, przetrzymywany w niekomfortowych i bolesnych pozycjach, rozbierany do naga, grożono mu bronią lub porażeniem elektrycznym, zadawano ból używając szczotki kąpielowej. Al Nashiri przetrzymany był przez prawie cztery lata w tajnym więzieniu, bez prawa kontaktu z kimkolwiek. Nikt nie został pociągnięty do odpowiedzialności za łamanie jego praw zgodnie ze standardami międzynarodowymi, porwanie, których był ofiarą zarówno al Nashiri jak i inni osadzeni w tajnych więzieniach CIA.
W 2008 roku administracja Busha wysunęła zarzuty przeciwko Saudyjczykowi i zaproponowała proces przed komisją wojskową. Zarzuty oddalono po przejęciu urzędu przez Baracka Obamę, który zarządził rewizję spraw z Guantanamo. W listopadzie 2009 Prokurator Generalny USA ogłosił, że sprawa zostaje odesłana z powrotem do Departamentu Obrony do rozpatrzenia przez komisję wojskową.
Stany Zjednoczone odpowiedziały na atak z 11 września 2001 roku retoryką globalnej -wojny-, w której stosowanie prawa było interpretowane w sposób wykluczający międzynarodowy system ochrony praw człowieka. Tortury i znęcanie się, porwania, tajne transfery więźniów, przetrzymywanie więźniów w nieznanych lokalizacjach i wyjęcie spod ochrony prawnej oraz niesprawiedliwe procesy przed komisjami wojskowymi, to tylko niektóre ze stosowanych praktyk. Obecny system funkcjonujący w ramach komisji wojskowej jest trzecią wersją od jego ustanowienia przez Prezydenta Busha, w listopadzie 2001 roku. Pomimo tak długiego czasu funkcjonowania, komisje wciąż nie spełniają międzynarodowych standardów sprawiedliwych i rzetelnych procesów, przejawem czego jest m.in. brak niezależności oraz uzależnienie wyroków od wpływów politycznych lub osób, które współtworzyły program tajnych więzień CIA.
Komisje wojskowe zostały utworzone w rezultacie wyborów politycznych, nie są zaś trybunałami działającymi w oparciu o literę prawa. Wykorzystywanie tej instytucji w przypadku zatrzymanych stanowi naruszenie standardów międzynarodowych praw człowieka. Co więcej, komisje są dyskryminujące. Jeżeli którykolwiek z więźniów z Guantanamo, który miały być przesłuchiwany, był obywatelem USA, nie mógłby być sądzony przez te komisje: zgodnie z prawem Stanów Zjednoczonych oskarżony miałby prawo do procesu cywilnego przed przysięgłymi, w zwyczajnym sądzie federalnym a nie przed komisją wojskową. Jest to procedura dyskryminująca, albowiem wszyscy powinni być równi wobec prawa, niezależnie od ich pochodzenia – jest to fundamentalną zasadą międzynarodowego systemu praw człowieka.
Komitet Praw Człowieka organ kontrolny powołany na podstawie Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, którego zadaniem jest monitorowanie implementacji Paktu, podkreśla że gwarancja sprawiedliwego procesu jest niezwykle istotna w sprawach, w których może zapaść wyrok śmierci. Komitet podkreśla również fakt, że “wydanie wyroku kary śmierci w procesie, w którym zapisy Art. 14 Paktu nie są zachowane, stanowi naruszenie prawa do życia (Art. 6 Paktu).” W 2007 roku Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. promocji oraz ochrony praw człowieka i podstawowych wolności, wezwał Stany Zjednoczone do rozwiązania instancji komisji wojskowych. W 2009 roku Specjalny Sprawozdawca ONZ ds. egzekucji prowadzonych w trybie pozasądowym, przyspieszonym i arbitralnym wezwał Stany Zjednoczone do zaprzestania przeprowadzania procesów mogących prowadzić do wydania wyroku kary śmierci przez komisje wojskowe.
