– Dokumenty potwierdzają to, o czym mówimy już od długiego czasu ma temat bazy Guantánamo – a mianowicie, że wiele osób zostało zatrzymanych na podstawie fałszywych przesłanek i przetrzymywanych jest przez lata bez dostępu do systemu prawnego Stanów Zjednoczonych – powiedziała Susan Lee, Dyrektorka Amnesty International ds. Ameryk.
– Władze muszą zezwolić na przeprowadzenie rzetelnych procesów sądowych osób zatrzymanych w bazie przez sądy cywilne Stanów Zjednoczonych, a nie wojskowe – lub jeśli nie ma dowodów o ich winie, po prostu ich uwolnić.-
Akta tajnych spraw, zawierające informacje na temat osób przetrzymywanych w obozie Guantánamo, zostały opublikowane w mediach podczas ostatniego weekendu.
Przeważająca większość z prawie 800 osób, które były przetrzymywane w Guantánamo, została uwolniona bez postawienia zarzutów. Do dziś jedynie pięć osób zostało skazanych przez wojskowy system wymiaru sprawiedliwości, a jedna osoba była sądzona przez sąd cywilny.
Wedle dostępnej wiedzy, nikt z uwolnionych, którym nie postawiono zarzutów, nie otrzymał rekompensaty, ani żadnej innej formy zadośćuczynienia ze strony rządu Stanów Zjednoczonych.
– Z setek osób przetrzymywanych bezprawnie przez lata, prawdopodobnie mniej niż pięćdziesięciu zostaną przedstawione zarzuty – mimo to rząd Stanów Zjednoczonych nie zapewnił żadnej rekompensaty dla pozostałych osób. Nikt po stronie rządu USA nie poczuwa się do odpowiedzialności za nadużycia, jakich dopuszczono się w stosunku do tych ludzi,- powiedziała Susan Lee.
W Guantánamo przebywa obecnie 172 zatrzymanych, pomimo że władze USA planują osądzić jedynie kilku z nich.
– Większość zatrzymanych nadal pozostaje w więzieniu bez szans ma uwolnienie. Nawet Ci, którzy są sądzeni, postawieni zostali przed wojskowym wymiarem sprawiedliwości, który nie jest zgodny z międzynarodowymi standardami sprawiedliwego procesu, i musi zostać zaniechany – powiedziała Susan Lee.
– Warunki w Guantánamo być może poprawiły się przez ostatnie kilka lat, ale nadal są dalekie od ideału. Guantánamo nadal pozostaje symbolem kompromitacji rządu USA, który musi zapewnić, że zatrzymani będą mieli dostęp do odpowiednich środków prawnych, które obejmują ujawnienie prawdy, sprawiedliwość oraz odszkodowania.
Zespół Zadaniowy ds. Rewizji w Guantánamo (Guantánamo Review Task Force) powołany przez prezydenta Baracka Obamę w 2009 roku polecił, że 36 osób z tych, którzy nadal są przetrzymywani, powinno zostać osądzonych przez USA.
Doradził oni także, że 48 innych osób nadal powinno być przetrzymywanych bez przedstawienia im zarzutów lub osądzenia oraz, że wszyscy pozostali powinni zostać przetransportowani do innych krajów.
Około połowa zatrzymanych nadal przebywających w Guantánamo to obywatele Jemenu. W 36 przypadkach Zespół Zadaniowy ds. Rewizji w Guantánamo zatwierdził repatriacje, a 30 kolejnych wyznaczono do potencjalnego przeniesienia w przyszłości, w zależności od warunków bezpieczeństwa w Jemenie.
Jednakże przeniesienia z Guantánamo do Jemenu zostały zawieszone w grudniu 2009, z jednym wyjątkiem w postaci repatriacji Mohammed-a al-Odaini-a w czerwcu 2010 roku.
Tłumaczył Arkadiusz Głowacki
