Pilna Akcja Iran: Setki zatrzymanych po święcie Aszury

Leily aresztowano 27 grudnia w Teheranie, w pobliżu antyrządowej demonstracji. Ubrani po cywilnemu funkcjonariusze służb bezpieczeństwa wyciągnęli ją siłą z jej samochodu. Pozwolono jej na wykonanie jednego telefonu do rodziny. Powiedziała, że jest przetrzymywana w sekcji 209 teherańskiego więzienia Evin (sekcja ta podlega bezpośrednio Ministerstwu Wywiadu).
W demonstracjach zginęło co najmniej 7 osób, najprawdopodobniej zabitych przez służby bezpieczeństwa. Organizacje praw człowieka opublikowały listę 156 nadal przetrzymywanych osób.
PROSIMY O NATYCHMIASTOWE PISANIE LISTÓW po persku, arabsku, angielsku, francusku lub w Państwa języku ojczystym:
– podkreślających, że Leily Afshar i inni zatrzymani powinni być chronieni przed torturami i złym traktowaniem, uzyskać możliwość kontaktu z rodziną i prawnikami, otrzymać wszelką niezbędną pomoc medyczną i stanąć niezwłocznie przed sądem, przed którym mogliby zażądać zbadania zasadności ich aresztowania;
– wzywających, żeby każda osoba przetrzymywana tylko ze względu na pokojowy udział w demonstracjach podczas Aszury lub po niej została bezzwłocznie i bezwarunkowo uwolniona, a każda osoba podejrzana o popełnienie przestępstwa – niezwłocznie i sprawiedliwie osądzona bez odwoływania się do kary śmierci;
– wzywających władze do zapewnienia, że nadzór policyjny nad jakimikolwiek następnymi demonstracjami będzie odpowiadał międzynarodowym standardom, w szczególności zaś, że broń palna zostanie użyta tylko w ostateczności i wyłącznie wówczas, gdy będzie to niezbędne dla ochrony życia
– nawołujących do przeprowadzenia bezstronnego śledztwa w sprawie śmierci zabitych.
PROSIMY O WYSYŁANIE APELI PRZED 24. LUTEGO DO:
– Najwyższego Przywódcy Islamskiej Republiki Iranu
Ayatollah Sayed- Ali Khamenei
The Office of the Supreme Leader
Islamic Republic Street – End of Shahid
Keyshar Doust Street, Teheran
Islamska Republika Iranu
E-mail: [email protected]
lub przez stronę www: http://www.leader.ir/langs/en/index.php-p=letter (po angielsku)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
– Zwierzchnika Sądownictwa
Ayatollah Sadeqh Larijani
Howzeh Riyasat-e Qoveh Qazaiyeh
(Office of the Head of the Judiciary)
Pasteur St., Vali Asr Ave., south of Serah-e Jomhouri,
Tehran, 1316814737
Islamska Republika Iranu
E-mail przez stronę www: http://www.dadiran.ir/tabid/75/Default.aspx
(pierwsze pole z gwiazdkami: imię; drugie pole z gwiazdkami: nazwisko; trzecie pole z gwiazdkami: adres e-mail)
Nagłówek: Wasza Ekscelencjo / Your Excellency
W KOPII DO:
– Dyrektora Kwatery Głównej Praw Człowieka w Iranie
His Excellency Mohammad Javad Larijani
Bureau of International Affairs
Office of the Head of the Judiciary,Pasteur St., Vali Asr Ave. south of Serah-e Jomhouri
Tehran 1316814737
Islamska Republika Iranu
E-mail: [email protected]
Faks: + 98 21 5 537 8827 (prosimy próbować do skutku)
– Ambasady Islamskiej Republiki Iranu
ul. Królowej Aldony 22, 03-928 Warszawa
Faks: 022 617 84 52
Email: [email protected]
DODATKOWE INFORMACJE
Pierwotna akcja (nie opublikowana po polsku) obejmowała także dwie inne osoby, które w międzyczasie zostały uwolnione. Były to Atieh Yousefi, działaczka Kampanii Miliona Podpisów (ruchu społecznego na rzecz praw kobiet) oraz Reza al-Basha, Syryjczyk studiujący w Iranie i pracujący jako reporter telewizji Dubai TV ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Reza, aresztowany  27 grudnia, gdy próbował relacjonować przebieg demonstracji, został zwolniony bez postawienia zarzutów 10 stycznia. Atieh, aresztowana 28 grudnia w leżącym na północy mieście Rasht, 11 stycznia została zwolniona za kaucją w wysokości 200 mln riali (ok. 20 tys. USD). Nie wiadomo jakie postawiono jej zarzuty.
Aszura jest jednym z najświętszych dni Szyitów, którzy tradycyjnie wychodzą na ulice, żeby upamiętnić śmierć imama Husejna, wnuka proroka Mahometa. Ostatnio dzień ten zbiegł się z siódmym dniem żałoby po ajatollahu Montazerim, poważanym dysydenckim duchownym, który zmarł tydzień wcześniej. Żałobnicy na jego pogrzebie również zostali aresztowani.
Latem zeszłego roku policja i oddziały paramilitarne (milicja Basidż) brutalnie stłumiły demonstracje przeciwko podważanym przez opozycję wynikom wyborów prezydenckich. Od tego czasu kontynuowano demonstracje w dniach ważnych świąt, kiedy publiczne zgromadzenia są dozwolone: w dniu Kuds (18 września), w rocznicę zajęcia ambasady USA (4 listopada) oraz w Narodowy Dzień Studenta (7 grudnia). Setki protestujących wówczas aresztowano. Większość później jednak uwolniono.
Wielu spośród aresztowanych podczas wcześniejszych demonstracji było torturowanych lub w inny sposób źle traktowanych. Co najmniej troje zmarło w wyniku tortur w areszcie Kahirzak pod Teheranem. 19 września sąd wojskowy w Teheranie ogłosił, że 12 funkcjonariuszy postawiono w stan oskarżenia w związku z tymi nadużyciami, z czego trzem postawiono zarzut popełnienia zabójstwa.
Odpowiedź sił bezpieczeństwa na demonstracje w czasie Aszury była najbrutalniejsza od czasu początku protestów. Strona internetowa opozycji Jaras szacuje, że co najmniej 1300 osób zatrzymano w całym Iranie, w tym 600 w Isfahanie, 200 w Nadżafabadzie oraz 500 w Teheranie, co potwierdzają władze. Obrońcy praw człowieka twierdzą, że co najmniej 300 zatrzymanych przebywa dalej w więzieniu Evin w Teheranie, a nie potwierdzone doniesienia sugerują, że inni mogą być trzymani w ponownie otwartym ośrodku więziennym pod kontrolą Strażników Rewolucji w kompleksie Eszrafabat w centrum Teheranu. Władze irańskie opublikowały oświadczenia sugerujące, że protestujący, którzy -uczestniczą w zamieszkach- lub dopuszczają się aktów przemocy takich jak podpalenia będą oskarżani o maharebeh (wrogość wobec Boga), co jest zagrożone karą śmierci. 5 stycznia pięć nieznanych z nazwiska osób zostało, według doniesień, oskarżonych o maharebeh w związku z demonstracjami w święto Aszury i mogą zostać niezwłocznie osądzone.
Władze podawały wcześniej różne bilanse ofiar demonstracji, wahające się od 8 do 15 zabitych. Ostatnio jednak zmniejszyły tę liczbę do siedmiu. Zaprzeczają, że Sajjed Ali Musawi, bratanek przywódcy opozycji Mira Hosejna Musawiego, został zastrzelony przez siły bezpieczeństwa. Twierdzą, że został on postrzelony w klatkę piersiową pod swoim domem przez nieznanych napastników. Mohsen Machmalbaf, twórca filmowy zbliżony do Mira Hosejna Musawiego, powiedział 29 grudnia, że Sajjed Ali Musawi otrzymywał pogróżki od nieznanych pracowników służb bezpieczeństwa na tydzień przed śmiercią oraz że został postrzelony w klatkę piersiową przez pięciu mężczyzn uważanych za członków służb bezpieczeństwa w cywilnych ubraniach. Co najmniej dwoje spośród pozostałych zabitych zostało, według doniesień, celowo przejechanych samochodami, które mają należeć do sił bezpieczeństwa, chociaż, ponownie, władze zaprzeczają swojej odpowiedzialności.
Od czasów demonstracji zatrzymano, według doniesień Jaras,  ponad 180 dziennikarzy, działaczy praw człowieka oraz członków partii politycznych łączonych z Mirem Hosejnem Musawim oraz byłym prezydentem Chatamim, m. in. Emadeddina Baghiego, laureata Nagrody Martina Ennalsa 2009, przyznawanej za działalność w dziedzinie praw człowieka (por. pilna akcja nr 05/10).
Obrończyni praw kobiet Mansoureh Shojaee, członkini Kampanii Miliona Podpisów, została aresztowana w swoim domu 28 grudnia i prawdopodobnie przebywa w więzieniu Evin bez postawienia zarzutów. Ebrahim Yazdi, lider Irańskiego Ruchu Wolności (Iran Freedom Movement, IFM), nie zarejestrowanej, ale tolerowanej przez władze partii politycznej, został aresztowany w domu także 28 grudnia. Po tym zdarzeniu IFM, pod presją Ministerstwa Wywiadu, ogłosiło czasowe zamknięcie dwóch spośród swoich stron internetowych.
Pilna akcja nr 06/10 (MDE 13/004/2010) + kontynuacja (MDE 13/006/2010)
Tłumaczenie: Julia Eliza Zimmermann (pierwotna akcja), Marcin Natorski (kontynuacja i redakcja całości).