Niepokoimy się też doniesieniami o jego pobiciu w więzieniu. Enver Aydemir powiedział swojemu prawnikowi, że po przybyciu do więzienia wojskowego Maltepe został pobity pałkami policyjnymi za odmowę włożenia wojskowego munduru, a następnego dnia zmuszono go do ubrania munduru i pobito ponownie, w czym miał brać udział sam komendant więzienia.
W proteście Aydemir rozpoczął strajk głodowy. Twierdzi, że 26 grudnia zabrano go do szpitalnego ambulatorium i przymusowo podpięto do kroplówki. W dniu 28 grudnia jego prawnik złożył oficjalną skargę do prokuratora krajowego i zażądał pilnego zbadania swojego klienta przez instytut medycyny sądowej. Jednak zamiast tego Aydemir został zmuszony do poddania się testom psychiatrycznym. W przeszłości wykorzystywano je, by uznawać obdżektorów za osoby cierpiące na -zaawansowany syndrom osobowości antyspołecznej-, co pozwalało władzom uznać ich za trwale niezdolnych do służby wojskowej. Amnesty International obawia się, że za tymi diagnozami nie stały rzeczywiste zaburzenia psychiczne.
W dniu 29 grudnia Aydemir został przeniesiony do więzienia wojskowego w mieście Eskişehir, gdzie oczekuje na proces pod zarzutem niesubordynacji i dezercji. Na pierwszej rozprawie przed sądem wojskowym, która miała miejsce 21 stycznia, przekazano sprawę do sądu wyższej instancji z powodu ciężaru zarzutów. Teraz sprawę ma rozpatrywać skład kilku sędziów zamiast jednego. Daty nowej rozprawy nie wyznaczono. Aydemira nie wpuszczono na salę rozpraw, gdyż odmówił założenia munduru.
W dniu 6 stycznia w Ankarze odbyła się demonstracja poparcia dla Aydemira, podczas której zatrzymano 23 osoby. Dziewiętnastu z nich postawiono zarzuty z artykułów 215 (pochwalanie przestępstwa) i 318 (publiczne zniechęcanie do służby wojskowej) kodeksu karnego.
PROSIMY O NATYCHMIASTOWE WYSYŁANIE LISTÓW w języku tureckim, angielskim lub swoim własnym, w których:
– wezwą Państwo władze do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Envera Aydemira;
– wezwą Państwo władze do zapewnienia, że Enver Aydemir nie będzie torturowany ani w inny sposób źle traktowany, że zostanie zbadany przez niezależnych lekarzy i otrzyma niezbędną pomoc medyczną, a w sprawie doniesień o jego maltretowaniu zostanie przeprowadzone szybkie i niezależne śledztwo;
– przypomną Państwo, że Turcja jest stroną Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, który zobowiązuje do uznania prawa do odmowy służby wojskowej z powodów światopoglądowych;
– wyrażą Państwo zaniepokojenie z powodu postawienia zarzutów uczestnikom demonstracji poparcia dla Aydemira, gdyż stanowi ono zamach na prawo do swobody wypowiedzi.
PROSIMY O WYSYLANIE APELI PRZED 8 MARCA 2010 R. DO NASTEPUJĄCYCH OSÓB:
– Ministra Obrony Narodowej
Vecdi Gonul
Minister of National Defence
Milli Savunma Bakanligi
06100 Ankara, Turcja
Faks: +90 312 418 4737
Email: [email protected]
Nagłówek: Szanowny Panie Ministrze / Dear Minister
– komendanta więzienia wojskowego
Military Prison Commander
Eskisehir Military Prison
1. Taktik Hava Kuvvetleri Komutanligi
Askeri Cezaevi
Eskisehir, Turcja
Faks: +90 222 237 5928
Nagłówek: Szanowny Panie Komendancie / Dear Commander
W KOPII DO:
– Przewodniczącego Parlamentarnej Komisji ds. Praw Człowieka
Parliamentary Commission on Human Rights
Mehmet Zafer Uskul,
Commission Chairperson
TBMM Insan Haklarini Inceleme Komisyonu
Bakanliklar, 06543 Ankara, Turcja
Faks: +90 312 420 53 94
Email: [email protected]
Nagłówek: Szanowny Panie / Dear Mr Uskul
– ambasady tureckiej w Polsce
Ambasada Republiki Turcji,
ul. Malczewskiego 32, 02-622 Warszawa
Faks: 22 646 37 57
INFORMACJE DODATKOWE
Ustawodawstwo tureckie nie uznaje prawa do odmowy służby wojskowej z powodów światopoglądowych i nie istnieje żadna forma służby zastępczej. Publicznie występujący obdżektorzy są ścigani przez prawo i skazywani na kary pozbawienia wolności do trzech lat. Po odbyciu kary więzienia często ponownie otrzymują powołanie do wojska i jeśli trwają przy statusie obdżektora mogą być ścigani ponownie. Turcja nie podporządkowała się wyrokowi Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który nakazywał zmianę tureckiego ustawodawstwa w celu zapobieżenia cywilnej śmierci obdżektorów wskutek powtarzającego się skazywania ich na kolejne wyroki za odmowę służby wojskowej, co zdaniem Trybunału kwalifikuje się jako naruszenie art. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (zakaz poniżającego traktowania).
Enver Aydemir jest obdżektorem od 2007 r. W dniu 24 lipca 2007 r. wbrew swojej woli został zabrany do dowództwa żandarmerii brygady szkoleniowej w mieście Bilecik, gdzie miał odbywać służbę wojskową. Z powodu odmowy w tydzień później został umieszczony w więzieniu wojskowym Eskisehir, a 4 października 2007 r. postawiono go przed sądem wojskowym. Sąd zwolnił go, ale pod warunkiem, że natychmiast zgłosi się on do władz wojskowych w celu odbycia służby wojskowej. Po uwolnieniu Aydemir ponownie odmówił odbycia służby wojskowej z powodu swoich przekonań religijnych i nie zgłosił się do przypisanej mu jednostki, co doprowadziło do wydania nakazu jego aresztowania.
Amnesty International uznaje za obdżektora każdą osobę, która ze względu na swoje sumienie lub głębokie przekonanie odmawia odbycia służby w siłach zbrojnych lub innego bezpośredniego lub pośredniego udziału w wojnach i innych konfliktach zbrojnych. Amnesty International za obdżektora uznaje także taką osobę, która nie będąc przeciwna prowadzeniu wojen w ogóle, odmawia udziału w konkretnej wojnie, nie zgadzając się z jej celami lub sposobem prowadzenia. Amnesty International uznaje obdżektora za więźnia sumienia, jeśli został zatrzymany lub uwięziony jedynie w rezultacie odmówienia mu prawa do zarejestrowania się jako obdżektor i odbycia służby zastępczej. Amnesty International uznaje obdżektora za więźnia sumienia także w przypadku skazania za dezercję, jeśli przed samowolnym opuszczeniem jednostki podjął próbę uzyskania zwolnienia z armii z powodów światopoglądowych.
Rezolucja 1998/77 Komisji Praw Człowieka ONZ uznała, że prawo do odmowy odbycia służby wojskowej z powodu sprzeciwu sumienia jest nieodłącznie związane z prawem do wolności myśli, sumienia i wyznania, zapisanym w art. 18 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i w art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Turcja jest sygnatariuszem obu tych dokumentów.
W ww. rezolucji komisja apelowała do państw o zapewnienie obdżektorom różnorodnych form służby zastępczej, zgodnej z ich poglądami i mającej charakter niewojenny lub cywilny, służącej interesowi publicznemu i nie będącej środkiem karnym. Komisja podkreśliła również, że państwa muszą powstrzymać się od karania obdżektorów więzieniem, a w szczególności od wielokrotnego karania ich za odmowę odbycia służby wojskowej, co sprzeciwia się zasadzie, że nikt nie powinien być ponownie sądzony ani karany za przestępstwo, za które już raz został prawomocnie osądzony (skazany lub uniewinniony) zgodnie z prawem danego kraju.
W dniu 3 listopada 2006 r. Komisja Praw Człowieka ONZ wydała orzeczenie, w którym stwierdzono, że oskarżenie i skazanie dwóch obdżektorów przez Republikę Korei stanowiło naruszenie art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, ponieważ nie udostępniono im żadnej cywilnej formy służby zastępczej (komunikaty nr 1321/2004 oraz 1322/2004).
W październiku 2007 r. Amnesty International wydała komunikat prasowy w przeddzień rozpoczęcia się wojskowego procesu Envera Aydemira:
http://www.amnesty.org/en/library/asset/EUR44/017/2007/en/d0d80105-d364-11dd-a329-2f46302a8cc6/eur440172007en.html
Pilna akcja nr 04/10 (EUR 44/001/2010) + kontynuacja (EUR 44/002/2010)
Tłumaczenie: Bartosz Kumanek i Marcin Natorski
