POL 30/024/2007

-Istnieje wyraźnie dążenie w stronę zniesienia kary śmierci- – powiedziała Sekretarz Generalna AI Irene Khan. -Już 133 państwa członkowskie ONZ zniosły ten najokrutniejszy wymiar kary w prawie lub praktyce. W 2006 roku tylko 25 krajów wykonywało karę śmierci a 91 procent wszystkich egzekucji przeprowadzono w sześciu z nich: Chinach, Iraku, Iranie, Pakistanie, Sudanie i USA. Zwolennicy kary śmierci są w zdecydowanej mniejszości. Wszystkie państwa powinny poprzeć rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ i zrobić jednoznaczny krok w kierunku świata bez kary śmierci- – kontynuuje Khan.

Liczba wykonanych wyroków śmierci w 25 państwach dopuszczających karę główną systematycznie spada. W ciągu minionych dwóch lat spadek ten wyniósł ponad 25 procent – z poziomu 2 148 egzekucji w 2005 roku do 1 591 w roku ubiegłym. Jednocześnie co najmniej 3 861 osób w 55 krajach skazano na śmierć w 2006 roku.

Europa jest – za wyjątkiem Białorusi – strefą wolną od kary śmierci. W Azji Środkowej istnieje wyraźne dążenie w kierunku jej zniesienia. Ostatnio (lipiec 2007) Kirgistan zawiesił orzekanie karęy śmierci za pospolite przestępstwa. Kazachstan od 2003 roku i Tadżykistan od 2004 odraczają egzekucje. Także Uzbekistan podejmuje działania w kierunku abolicji.

W Afryce w 2006 roku tylko sześć państw przeprowadziło egzekucje. W marcu br. Minister Spraw Wewnętrznych Ghany, Albert Kan Dapaah dokonał zamiary wyroków śmierci 36 skazanych na łagodniejszy wymiar kary. W kwietniu 2007 Sąd Najwyższy Malawi uznał karę śmierci za niezgodną z konstytucją. W Nigerii w maju tego roku władze ogłosiły amnestię dla wszystkich więźniów powyżej 60 roku życia, którzy oczekiwali w celi na egzekucję ponad 10 lat. W lipcu Rwanda zniosła karę śmierci. Burundi, Gabon i Mali też dążą w tym kierunku.

USA jako jedyne państwo w obu Amerykach wciąż wykonuje wyroki śmierci. Jednak 53 egzekucje wykonane w 2006 roku to najmniejszy bilans roczny w tej dekadzie a liczba orzekanych wyroków śmierci wciąż spada od połowy lat 90.

W Azji również następuje pewna poprawa. Filipiny zniosły karę śmierci w 2006 roku. Niewielki postęp zaobserwowano też w Chinach: w styczniu 2007 roku przywrócono nadzór Najwyższego Sądu Ludowego nad zatwierdzaniem wyroków śmierci co – według chińskich prawników i badaczy tematu –  doprowadzi do  redukcji całkowitej liczby wykonywanych wyroków nawet o 20 – 30 proc.

W Maroku, Algierii i Tunezji trwają wewnętrzne debaty na temat abolicji kary śmierci.

Tło wydarzeń

Światowy Dzień przeciwko Karze Śmierci jest organizowany przez Światową Koalicję Przeciwko Karze Śmierci (WCADP), skupiającą ponad 64 organizacje, w tym Amnesty International, izby adwokackie, związki zawodowe oraz lokalne i regionalne władze. Wszystkie one połączyły wysiłki by całkowicie wyeliminować karę śmierci z systemów prawnych na świecie.

W Światowym Dniu przeciwko Karze Śmierci Amnesty International przyłącza się do tysięcy osób, sprzeciwiających się karze śmierci i nawołujących do ogłoszenia globalnego moratorium na jej wykonywanie, zachęcając do podpisania petycji do niego wzywającej.

Tłum.: Dominika Michalak