Mehmet Tarhan po raz pierwszy wyraził swój sprzeciw sumienia wobec służby wojskowej 27 października 2001, kiedy na konferencji prasowej w Ankarze oświadczył: “Potępiam każdego rodzaju przemoc i wierzę, że przyłączanie się lub wspieranie przemocy przyniesie w rezultacie jedynie dalszą przemoc i każdy będzie odpowiedzialny za konsekwencje. Myślę, że wojny powodowane przez konkurujące o władzę państwa są przede wszystkim pogwałceniem prawa do życia. Pogwałcenie prawa do życia jest zbrodnią przeciwko ludzkości i żadna międzynarodowa umowa czy prawo nie może tej zbrodni usprawiedliwić, bez względu na jakiekolwiek uzasadnienia. Dlatego deklaruję, że nie będę sprawcą wykonawcą takiej zbrodni w żadnych okolicznościach. Nie będę służył żadnemu aparatowi wojskowemu”. Po tej deklaracji pozostał aktywny w swej działalności antymilitarystycznej. 27 października 2004 znowu publicznie zadeklarował swój sprzeciw sumienia. Został najpierw zatrzymany w Izmir, 8 kwietnia 2005, i doprowadzony do jednostki wojskowej w Tokat po tym, jak odmówił wykonywania wojskowych rozkazów. W rezultacie trzymano go w więzieniu wojskowym w Sivas od 11 kwietnia do 10 czerwca. Był tam ciężko bity przez innych więźniów, którzy ponadto grozili mu śmiercią. Kiedy poinformował władze więzienne o tych zajściach, nie podjęto żadnych natychmiastowych działań, by zapewnić jego bezpieczeństwo, i nadużycia trwały. Kiedy dowiedziała się o nich prawniczka Mehmeta Tarhana, zwróciła się z tą sprawą do administracji więzienia, wreszcie ponaglając jej interwencję.
Prawo tureckie nie uznaje sprzeciwu sumienia wobec służby wojskowej. Na mocy Artykułu 88 tureckiego Wojskowego Kodeksu Karnego (TACK) otwarto sprawę przeciwko Mehmetowi Tarhanowi pod zarzutem niesubordynacji. Czyn taki podlega karze od trzech miesięcy do pięciu lat więzienia. Podczas przesłuchania 26 maja 2005 obserwatorzy odnotowali, że na ciele Mehmeta Tarhana były ślady siniaków i że nie był on w stanie prawidłowo chodzić. Sprawę odroczono i ostatnie przesłuchanie odbyło się 9 czerwca. Obserwatorzy odnotowali, że Mehmet Tarhan wyglądał na fizycznie osłabionego. Od 26 maja prowadził strajk głodowy. Wojskowy prokurator zgodził się uwolnić Mehmeta Tarhana, ponieważ spędził on już w więzieniu dwa miesiące, czyli tyle, ile musiałby tam spędzić, gdyby został skazany. Jednak wkrótce po uwolnieniu Mehmet Tarhan został ponownie wezwany do wojska i ponownie odmówił. Został aresztowany i trafił do więzienia wojskowego w Sivas, gdzie przebywał do rozprawy 10 sierpnia, kiedy został skazany na wyrok dwóch lat więzienia z każdy z dwóch zarzutów niesubordynacji (w sumie na cztery lata).
Amnesty International dowiedziała się, że 30 września 2005 oficer więzienny wraz z co najmniej trzema strażnikami obciął Mehmetowi Tarhanowi włosy i zgolił mu brodę, wbrew jego woli, kiedy co najmniej siedem osób przytrzymywało Mehmeta Tarhana na podłodze. Po tym incydencie Mehmet Tarhan czuł silny ból w szyi, dłoniach, lewym ramieniu i lewej stopie i nie był w stanie w pełni obracać głowy. Ponadto świadkowie podali, że miał siniaki na kończynach. 1 października 2005 Mehmeta Tarhana wbrew jego woli przeniesiono do wojskowego szpitala, gdzie zbadało go dwóch wojskowych lekarzy. Jednak po badaniu, które najwyraźniej było pobieżne (trwało podobno 10 minut), wydano raport lekarski mówiący, że na ciele Mehmeta Tarhana nie było żadnych śladów pobicia, po czym Mehmet Tarhan został odesłany z powrotem do wojskowego więzienia. Takie badanie lekarskie stanowi wyraźne naruszenie Protokołu Stambulskiego, który stanowi, że badania medyczne powinny być rzetelne i przeprowadzane przez cywilnych lekarzy. Po tym incydencie Mehmet Tarhan rozpoczął drugi strajk głodowy w proteście przeciwko maltretowaniu go przez władze więzienne oraz tłokowi i niehigienicznym warunkom, w jakich był przetrzymywany. Według doniesień, trzymany był w małej, brudnej celi bez okien, czasami w izolacji, pozbawiano go prawa do wykonywania rozmów telefonicznych, otrzymywania materiałów pisemnych i listów, przyjmowania wizyt, przez okresy do piętnastu kolejnych dni.
Amnesty International uważa, że fakt, iż Mehmet Tarhan był sądzony i skazany dwukrotnie za niesubordynację, jest naruszeniem Artykułu 14, paragraf 7, Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR), którego Turcja jest sygnatariuszem. Artykuł ten stwierdza: “Nikt nie może być ponownie sądzony lub karany za czyn, który został już skazany, lub od którego został uniewinniony zgodnie z prawem i procedurą karną. Grupa Robocza ONZ ds. Arbitralnego Przetrzymywania, w swej Opinii 36/1999 w podobnej sprawie tureckiego objectora, Osmana Murata Ulke, uznała, że jego ponawiany sprzeciw wobec służby wojskowej był “jednym i tym samym działaniem, pociągającym za sobą te same konsekwencje, i w związku z tym czyn jest za każdym razem ten sam, a nie nowy”.
Ostatnia zmiana w sprawie Mehmeta Tarhana zaszła 2 listopada 2005, kiedy Wojskowy Sąd Apelacyjny uchylił czteroletni wyrok więzienia wydany na Mehmeta Tarhana 10 sierpnia 2005 w związku z dwoma zarzutami niesubordynacji, i odesłał sprawę z powrotem do Sądu Wojskowego w Sivas. Wstępnym uzasadnieniem tej decyzji było, że wyrok ów był nieproporcjonalnie wysoki i tym samym niesprawiedliwy. Jednak w ostatecznej, pisemnej decyzji Sądu Apelacyjnego decyzja jest uzasadniona faktem, że homoseksualizm Mehmeta Tarhana (powód, dla którego może on być uznany za “niezdolnego do służby wojskowej”) nie została ustalona w drodze “właściwych procedur fizycznego badania lekarskiego”.
Amnesty International jest poważnie zaniepokojona implikacjami tej decyzji sądu, która może prowadzić do poddania Mehmeta Tarhana inwazyjnemu badaniu lekarskiemu, stanowiącemu okrutne, nieludzkie i poniżające traktowanie. Homoseksualizm nie była powodem, dla którego odmówił on pełnienia służby wojskowej. Powodem tym był sprzeciw sumienia; podczas swego procesu, w sierpniu 2004, Mehmet Tarhan stwierdził: “Ponieważ uważam za ważne, by prowadzić życie w sposób ludzki, a za niezbędny warunek tego uważam to, by wszyscy ludzie wiedli tak życie, deklaruję po raz kolejny, że nigdy nie będę przyjmował rozkazów, ani nigdy nie będę ich wydawał. Wierzę, że dyskryminacja i przemoc są zbrodniami ludzkości i w imię odmowy popełniania tych zbrodni jestem zdeterminowany nie stać się częścią wojska, które jest aparatem przemocy, opartym na hierarchii, i które narzuca takie hierarchiczne konstrukcje społeczeństwu, jestem zdeterminowany odmówić posłuszeństwa i odmówić przemienienia się w morderczą maszynę przechodząc kurs umierania i zabijania”. Amnesty International niepokoi się, że władze tureckie koncentrują uwagę na orientacji seksualnej Mehmeta Tarhana, aby uniknąć szerszego zagadnienia sprzeciwu sumienia wobec służby wojskowej, który nie jest uznawany w Turcji. W efekcie, jeśli Mehmet Tarhan “udowodniłby” swoją homoseksualność przedstawiając władzom tureckim fotograficzny dowód stosunku seksualnego ze swoim udziałem, albo poddając się badaniom odbytu, zostałby uznany za “niezdolnego do służby wojskowej” i jego sprawa zostałaby umorzona. Jednak pozostaje on więzieniu i Amnesty International nadal uważa go za więźnia sumienia.
Po decyzji Wojskowego Sądu Apelacyjnego sprawa powróciła do Sądu Apelacyjnego w Sivas, który zdecyduje, jakie dalsze działania podjąć. Jeśli sąd postanowi zastosować się do sugestii Wojskowego Sądu Apelacyjnego, Mehmet Tarhan może zostać zabrany do wojskowego szpitala na badanie. Posiedzenie w tej sprawie zaplanowano na 15 grudnia 2005. Biorąc pod uwagę urazy, jakich doznał Mehmet Tarhan podczas przymusowego golenia włosów i brody, Amnesty International skrajnie obawia się o jego fizyczną i psychiczną nienaruszalność, gdyby miał przejść przymusowe badanie odbytu. Tureckie wojsko używa Podręcznika Diagnostycznego i Statystycznego Zaburzeń Umysłowych z roku 1968 (DSM II), definiującego homoseksualizm jako zaburzenie psychoseksualne, i uważa znajdujących się w tym “stanie” za “niezdolnych do służby”. W przeciwieństwie do tego, społeczność lekarska używa DSM IV z roku 2000, w którym homoseksualizm nie figuruje. Amnesty International uważa, że orientacja seksualna nie może być stwierdzana w drodze badania fizycznego ani przez oglądanie fotograficznych dowodów aktywności seksualnej. Ponadto organizacja uważa za nieetyczne ze strony lekarza przeprowadzanie wewnętrznego badania bez zgody pacjenta, kiedy nie ma do tego niepodważalnego powodu (np. poważnego niebezpieczeństwa dla pacjenta lub innych osób). Amnesty International uzna wszelkie takie badanie za przypadek okrutnego, nieludzkiego i poniżającego traktowania. Dodatkowo organizacja uważa, że takie badanie stanowiłoby pogwałcenie prawa Mehmeta Tarhana do prywatności, w rozumieniu Artykułu 17 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, którego Turcja jest stroną.
Mehmet Tarhan 2 listopada 2005 zakończył swój trzydziestoczterodniowy strajk głodowy, po tym jak spełniono jego żądanie podjęcia działań prawnych przeciwko tym, którzy siłą trzymali go na podłodze i ogolili oraz traktowania go na równi z innymi więźniami. Po dochodzeniu w sprawie zajść w więzieniu wojskowym w Sivas pomiędzy 11 maja a 10 czerwca 2005, o jakich poinformował Mehmet Tarhan, dwóm funkcjonariuszom więziennym postawiono zarzuty przekroczenia uprawnień, a dwóm z jego współwięźniów zarzuty rabunku z wymuszeniem. Rozprawa w tej sprawie odbędzie się 29 grudnia 2005 w Sądzie Wojskowym w Sivas.
W Turcji wszyscy mężczyźni w wieku od dziewiętnastu do czterdziestu lat zobowiązani są do odbycia służby wojskowej trwającej piętnaście miesięcy. Amnesty International niepokoi się, że prawo do sprzeciwu sumienia nie jest prawnie uznane przez władze i nie istnieją możliwości zastępczej służby cywilnej dla osób odmawiających służby wojskowej z powodu sprzeciwu sumienia. Międzynarodowe standardy praw człowieka uznają prawo do sprzeciwu sumienia. Rekomendacja Nr R (87) 8 Komitetu Ministrów Państw Członkowskich Rady Europy w sprawie Sprzeciwu Sumienia wobec Obowiązkowej Służby Wojskowej z 9 kwietnia 1987 stwierdza: “Każdy podlegający poborowi do służby wojskowej, kto ze względu na sprzeciw sumienia, odmawia udziału w użyciu broni, powinien mieć zagwarantowane prawo do bycia uwolnionym od obowiązku pełnienia takiej służby (…) Takie osoby mogą być zobowiązane do pełnienia służby zastępczej.” W ostatnich latach w Turcji była niewielka liczba osób, które ze względu na sprzeciw sumienia publicznie oświadczyły swą odmowę pełnienia służby wojskowej. Zazwyczaj osoby takie są poddawane postępowaniu karnemu.
Amnesty International uważa za osobę odmawiającą służby wojskowej (objector) ze względu na sprzeciw sumienia, każdą osobę, która z powodu sumienia lub głębokich przekonań, odmawia pełnienia służby w siłach zbrojnych lub jakiegokolwiek innego bezpośredniego lub pośredniego udziału w wojnach lub konfliktach zbrojnych. Może to obejmować odmowę udziału w wojnie, ponieważ dana osoba nie zgadza się z jej celami lub sposobem jej prowadzenia, nawet jeśli osoba ta nie sprzeciwia się udziałowi we wszelkich wojnach. Ponadto Amnesty International uważa za więźnia sumienia każdą osobę zatrzymaną lub uwięzioną z tego powodu, że odmówiono tej osobie prawa zgłoszenia sprzeciwu lub pełnienia czysto cywilnej służby zastępczej. Więźniami sumienia są też osoby uwięzione za opuszczenie sił zbrojnych bez pozwolenia opartego na kwestiach sumienia, jeśli osoby takie podjęły uprzednio stosowne działania w celu uzyskania zwolnienia od obowiązków wojskowych.
Amnesty International chciałby wykorzystać okazję 9n grudnia 2005, który został wybrany na międzynarodowy dzień akcji na rzecz Mehmeta Tarhana, by wezwać władze tureckie do podjęcia następujących kroków w celu dotrzymania ich zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego i krajowego:
– Uwolnić Mehmeta Tarhana natychmiast i bezwarunkowo;
– Zapewnić, by Mehmet Tarhan nie przechodził przymusowego badania lekarskiego;
– Uznać, że orientacja seksualna nie może być ustalana na podstawie “dowodu” fotograficznego ani badania lekarskiego;
– Położyć natychmiastowy kres praktyce sądzenia osób więcej niż jeden raz za to samo przestępstwo;
– Uznać prawo do odmowy służby wojskowej ze względu na sprzeciw sumienia;
– Stworzyć cywilną służbę zastępczą, której długość trwania nie będzie miała charakteru kary ani dyskryminacji, dla osób odmawiających służby wojskowej.