Organizacja dodała, że dostarcza to kolejnych dowodów na to, iż rząd Sudanu nie powinien odsuwać na bok Międzynarodowego Trybunału Karnego zajmującego się narodowymi oskarżeniami przeciwko rzekomym zbrodniom wojennym dokonanym w konflikcie zbrojnym w Darfurze.
„To bardzo problematyczne, że w kontekście jednego z najpoważniejszych konfliktów na świecie, w których dziesiątki tysięcy Sudańczyków było ofiarami rażącego łamania praw człowieka, nowa tymczasowa Konstytucja zatwierdzałaby zaniedbanie odnośnie głośnych międzynarodowych zbrodni takich jak zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości, na które nigdy nie powinien obowiązywać immunitet – bez względu na stopień zajmowanego stanowiska urzędowego przez rzekomego sprawcę przestępstwa, powiedział Kolawole Olaniyan, Dyrektor Programu Afryki Amnesty International.
„Mimo iż włączyliśmy do nowej Konstytucji wiele zabezpieczeń praw człowieka, praktycznie największą wagę przywiązuje się do praw kobiet i dzieci, jesteśmy przekonani, że Konstytucja gwarantuje wysoki stopień nietykalności przed oskarżeniami za większość zbrodni.”
Artykuł 60 Tymczasowej Konstytucji zapewnia Prezydentowi i Wiceprezydentowi Republiki Sudanu immunitet przed oskarżeniami o wszystkie zbrodnie z wyjątkiem dotyczących zdrady stanu, poważnych wykroczeń związanych z aferami państwowymi i poważnych naruszeń Konstytucji. W tych wypadkach działania przeciwko domniemanym sprawcom mogą być podjęte za zgodą trzech czwartych członków Narodowego Zgromadzenia Ustawodawczego. Artykuł 92 zapewnia podobny immunitet członkom Narodowej Legislatywy. W żadnym artykule nie ma odniesienia do międzynarodowych standardów prawnych w ograniczeniu immunitetu.
„Pomimo tego, iż żaden z wysokich urzędników nie został wymieniony w związku z międzynarodowymi zbrodniami w Darfurze, postanowienia nowej Konstytucji skłaniają do poddania w wątpliwość zapewnień rządu sudańskiego, iż utworzone niedawno specjalne narodowe trybunały do walki ze zbrodniami w Darfurze mogłyby stanowić stosowny substytut Międzynarodowego Trybunału Karnego”, powiedział Kolawole Olaniyan.
Poprzez wstrzymanie się od zawieszenia immunitetu za popełnienie międzynarodowych zbrodni, tymczasowa Konstytucja ryzykuje zabezpieczeniem bezkarności urzędników zajmujących najwyższe stanowiska w rządzie – ograniczonych jedynie odpowiedzialnością za przestępstwa, które Rząd uzna za wystarczająco poważne, aby uchylić immunitet ich sprawcom.
Amnesty International potępiła również ograniczenie Artykułu 33 Tymczasowej Konstytucji, który włącza zakaz okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania – lecz nie karania.
Wcześniejsze projekty Konstytucji zabraniały „okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania oraz kar”, zgodnie z międzynarodowymi standardami. Wymazanie słowa „kara” z ostatecznego projektu Konstytucji otwiera drzwi karom takim jak chłosta czy amputacja, które w tej chwili wydają się legalne w świetle sudańskiego prawa. To przeoczenie tworzy poważne pogwałcenie sudańskich obowiązków wynikających z artykułu 7 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR), którego Sudan jest stroną.
Amnesty International wyraziła szczególne zaniepokojenie dzisiejszą nieudaną próbą zniesienia kary śmierci w Sudanie – w szczególności dotyczyło to osób, które nie ukończyły 18 lat. Organizacja stwierdziła, ze to niepowodzenie jest sprzeczne z prawnymi zobowiązaniami Sudanu zgodnymi z Konwencją o Prawach Dziecka, Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Afrykańską Kartą Praw i Dobra Dziecka.
Tło wydarzeń:
Amnesty International wystosowała Memorandum do Narodowej Konstytucyjnej Komisji Rewizyjnej zgodnie z rekomendacjami zamieszczonymi w projekcie Konstytucji z maja 2005. W celu uzyskania szczegółowych informacji patrz: http://web.amnesty.org/pages/sdn-index-eng.