„Szacunek dla praw człowieka jest często postrzegany jako przeszkoda w walce z terroryzmem, ale niniejszy raport pokazuje w jaki sposób prawdziwe bezpieczeństwo może zostać zachwiane, jeśli nie przestrzega się praw człowieka i zasad państwa prawa. Ryzykowanie bezpieczeństwa to łamanie, a nie ochrona praw człowieka. Dotyczy to nie tylko samej UE, ale i każdego innego miejsca na świecie”, oświadczył dziś na konferencji prasowej w Brukseli Dick Oosting, Dyrektor Biura Amnesty International przy Unii Europejskiej.
40-stronicowe opracowanie Amnesty International „Prawa człowieka przestają obowiązywać na granicach- Walka z terroryzmem a prawo karne UE” – pierwsza tego rodzaju analiza całokształtu inicjatyw wdrażanych przez UE w walce z terroryzmem – jest dostępna na stronie: http://www.amnesty-eu.org W wersji online dostępne jest również streszczenie.
Opracowanie zostało dziś przedstawione unijnemu Koordynatorowi d/s Walki z Terroryzmem Gijsowi de Vries, który uczestniczył w dyskusji panelowej zorganizowanej przez Amnesty International. Innymi uczestnikami byli Dyrektor Generalny Komisji Europejskiej d/s Sprawiedliwości, Wolności i Bezpieczeństwa Jonathan Faull, niezależny komentator prawa związanego z terroryzmem w Zjednoczonym Królestwie Lord Carlile z Berriew oraz Susie Alegre, współautorka opracowania, obecnie doradczyni w sprawach walki z terroryzmem przy Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie/Biurze Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka.
Amnesty International zbadała szeroki zakres inicjatyw mających na celu przeciwdziałanie terroryzmowi ze strony UE, gdzie ta ponosiła bezpośrednią odpowiedzialność za ochronę praw człowieka. Wśród tych inicjatyw znalazły się m. in.:
- czarna lista terrorystów
- Europejski Nakaz Aresztowania (European Arrest Warrant)
- sporządzenie projektu unijnego minimum standardów postępowania sądowego dotyczących praw podejrzanych oraz oskarżonych
- dopuszczalność materiału dowodowego uzyskanego dzięki torturom
- ekstradycja i wydalenie osób podejrzanych o działalność terrorystyczną do krajów trzecich.
„Po zbadaniu wielu inicjatyw mających na celu zwalczanie terroryzmu na szczeblu UE można z całą pewnością stwierdzić, że brak konkretnych, wiążących prawnie mechanizmów gwarantujących przestrzeganie praw człowieka prowadzi nie tylko do poważnych naruszeń w dziedzinie praw człowieka, ale również spowodowało niejasny stan prawny”, powiedział Dick Oosting. „Współpraca transgraniczna przy ściganiu i wydalaniu osób podejrzanych o zaangażowanie w działalność terrorystyczną jest coraz bardziej intensywna, lecz fundamentalne gwarancje praw człowieka nie są przy tym respektowane”.
Analiza Amnesty International wykazuje, że hasło „wojny z terroryzmem” służy do utworzenia obszaru prawnej ignorancji i że w niczyim interesie nie leży, a tym bardziej nie leży to w interesie bezpieczeństwa, nieuzasadnione wydawanie wyroków skazujących w sprawach o terroryzm czy ślepa współpraca z krajami, które nie szanują praw człowieka i zasad państwa prawa – współpraca, która tym samym legitymizuje stosowane przez nie metody.
„Z powodu wydźwięku politycznego i emocjonalnego, jakie niosą za sobą sprawy o terroryzm, są one szczególnie podatne na naruszenia pod względem praw człowieka. I to właśnie dlatego mając do czynienia z tymi bardzo delikatnymi sprawami konieczne jest kierowanie się jasnymi i wiążącymi prawnie standardami postępowania karnego, jeśli UE i jej kraje członkowskie chcą dostosować się do swoich zobowiązań do ochrony zasad praw człowieka i zasad państwa prawa”, powiedział Dick Oosting.