15 lutego, podczas wyrzucania zwolenników lokalnej partii opozycyjnej, którzy okupowali ratusz w południowym Meksyku w związku z budzącymi kontrowersje wyborami, policja zatrzymała co najmniej 49 osób, wiele z nich przy tym poważnie bijąc.
Zatrzymani są przetrzymywani w casa de seguridad, półoficjalnej instytucji aresztu tymczasowego, gdzie grozi im stosowanie tortur, a większość z nich nie ma dostępu do pomocy medycznej i prawnej. Wiele rodzin z tego samego miasta opuściło swoje domy z obawy przed zatrzymaniem bądź chcąc uniknąć przemocy ze strony policji.
Swoje zwycięstwo w wyborach prezydenta miasta (Presidente Municipal) Tila w stanie Chiapas ogłosiła początkowo koalicja dwóch partii: Partido de la Revolución Democratica oraz Partido de Trabajo (PRD-PT). Jednak po serii zażaleń do Federalnej Komisji Wyborczej (Tribunal Federal Electoral) zwycięstwo przyznano Partido Revolucionario Institucional (PRI). Wedle doniesień konflikt wokół wyborów ma źródło raczej w walkach o władzę wewnątrz społeczności niż w programach zaangażowanych partii. Wedle lokalnych organizacji zajmujących się prawami człowieka aktualny spór wynika z tego, że władza nie pociągnęła do odpowiedzialności sponsorowanej przez państwo paramilitarnej grupy Paz y Justicia (Pokój i Sprawiedliwość).
Protestujący zwolennicy PRD-PT rozpoczęli okupację ratusza (Palacio Municipal) na początku stycznia, kiedy lokalni politycy z PRI mieli objąć urząd, i odmawiali opuszczenia go. Według władz stanowych operacja z dnia 15 lutego miała doprowadzić do zakończenia okupacji budynku. Policja najwyraźniej jednak nadużyła przy tym siły, co było widać w telewizyjnej relacji z wydarzenia. Świadkowie twierdzą, że razem z funkcjonariuszami policji byli obecni uzbrojeni cywile, którzy wskazywali, kto ma zostać aresztowany. Rodziny niektórych z zatrzymanych osób zaprzeczyły ich udziałowi w okupacji ratusza.
TŁO WYDARZEŃ
W latach dziewięćdziesiątych Tila stanowiła bazę dla grupy paramilitarnej Paz y Justicia, która dopuściła się łamania praw człowieka wobec cywilów, których postrzegano jako sympatyzujących z opozycyjną grupą zbrojną Narodową Armią Wyzwolenia Zapatista (Ejército Zapatista de Liberación Nacional), powstałą w 1994 r. Wprawdzie w ciągu ostatnich lat Paz y Justicia była mniej aktywna, a władze podjęły pewne działania wobec niektórych jej członków, jednak większość jej przywódców nigdy nie została pociągnięta do odpowiedzialności, ani też grupa nie została rozwiązana. Wzmożone ostatnio publiczne zainteresowanie bezkarnością jej przywódców zmusiło władze do zatrzymania jednego z nich.
Konflikty między różnymi społecznościami w Chiapas trwają, przy czym partie polityczne służą silnym grupom wewnątrz społeczności jako środek sprawowania władzy i kontroli nad ludnością. Władze nie pociągnęły skutecznie do odpowiedzialności nikogo z osób odpowiedzialnych za łamanie praw człowieka, tworząc w ten sposób atmosferę bezkarności i strachu. Zbyt często interwencja władz wyraźnie faworyzuje jedną z grup, podsycając wzajemną przemoc. Amnesty International regularnie otrzymuje informacje o torturowaniu i maltretowaniu zatrzymanych przez policję w Chiapas. Niewiele lub żadne działania nie są podejmowane przez władze w celu zapobiegania takim nadużyciom i karania ich sprawców.
ZALECANE DZIAŁANIA: Prosimy o natychmiastowe wysyłanie listów, emaili, faxów w języku hiszpańskim, angielskim lub polskim:
- wyrażając zaniepokojenie o bezpieczeństwo osób zatrzymanych w zamieszkach, jakie miały miejsce 15 lutego w Tila, a także osób, które musiały opuścić swoje domy w obawie przed przemocą;
- wzywając władze do ujawnienia tożsamości zatrzymanych;
- wzywając władze do zapewnienia zatrzymanym dostępu do rodzin, i wszelkiej pomocy prawnej oraz medycznej, jakiej mogą potrzebować, a także zapewnienia im zgodnych z prawem warunków zatrzymania;
- wzywając do postawienia zatrzymanym konkretnych zarzutów popełnienia przestępstwa, w przeciwnym wypadku natychmiastowego ich uwolnienia;
- wzywając do natychmiastowego wszczęcia pełnego i bezstronnego śledztwa w sprawie przebiegu akcji policji w Tila w dniu 15 lutego, podczas której najprawdopodobniej doszło do nadużycia siły i bezprawnych zatrzymań, oraz która zmusiła wiele osób do opuszczenia własnych domów;
- wzywając do przeprowadzenia pełnego i bezstronnego śledztwa w sprawie działalności grupy Paz y Justicia oraz innych cywilnych grup zbrojnych działających w obrębie miasta, do rozwiązania tych grup oraz do pociągnięcia ich członków do odpowiedzialności za przypadki łamania praw człowieka, które miały miejsce od 1994 r.
PROSIMY O NATYCHMIASTOWE WYSYŁANIE APELI NA ADRES:
1. Prokurator Generalny Stanu Chiapas
Mariano Herrán Salvatti
Procurador General de Justicia del Estado de Chiapas
Libramiento Norte s/n
Infonavit el Rosario
Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México
Faks: + 52 961 616 5724
Forma grzecznościowa: Dear Attorney General / Se-or Procurador / Szanowny Panie Prokuratorze
Mariano Herrán Salvatti
Procurador General de Justicia del Estado de Chiapas
Libramiento Norte s/n
Infonavit el Rosario
Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México
Faks: + 52 961 616 5724
Forma grzecznościowa: Dear Attorney General / Se-or Procurador / Szanowny Panie Prokuratorze
2. Gubernator stanu Chiapas
Pablo Salazar Mendiguchia
Gobernador del Estado de Chiapas
Palacio de Gobierno del Estado de Chiapas
Av. Central y Primera Oriente
Colonia Centro, C.P. 29009
Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México
Faks: + 52 961 612 0917
Forma grzecznościowa: Dear Governor / Se-or Gobernador / Szanowny Panie Gubernatorze
Pablo Salazar Mendiguchia
Gobernador del Estado de Chiapas
Palacio de Gobierno del Estado de Chiapas
Av. Central y Primera Oriente
Colonia Centro, C.P. 29009
Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México
Faks: + 52 961 612 0917
Forma grzecznościowa: Dear Governor / Se-or Gobernador / Szanowny Panie Gubernatorze
W razie wysyłania apeli po 6 kwietnia 2005 roku prosimy najpierw skontaktować się z Zespołem Pilnych Akcji.