28 i 29 maja 2004 roku, w trakcie protestów, które odbywały się w Guadalajarze podczas zakończenia Szczytu, zatrzymano ponad sto osób. W swoim raporcie Amnesty International dokumentuje poważne nadużycia popełnione przez władze miejskie i stanowe w trakcie manifestacji i po ich zakończeniu, łącznie ze stosowaniem tortur i znęcaniem się nad zatrzymanymi osobami.

„Sposób, w jaki przeprowadzono wiele aresztowań, traktowanie zatrzymanych, skargi dotyczące tortur i maltretowania oraz brak niezależnego dochodzenia rodzą wątpliwości odnośnie procesów karnych wytoczonych przeciwko oskarżonym” – powiedziała Amnesty International.

Amnesty International dowiedziała się, iż wobec wielu z zatrzymanych stosowano przymus i groźby, a wielu pobito, aby spowodować przyznanie się do winy lub wskazanie rzekomych sprawców rozruchów. Do tej pory na 45 osobach ciążą różne zarzuty z powodu ich domniemanego uczestnictwa w zamieszkach, 15 z nich przebywa wciąż w więzieniu. Na początku czerwca ośmiu zatrzymanych cudzoziemców wydalono z kraju, pozbawiając ich na okres trzech lat prawa ponownego wjazdu na terytorium Meksyku.

Amnesty International jest świadoma trudności, jakie sprawia utrzymanie porządku podczas szczytu, zwłaszcza kiedy pewne ugrupowania dopuszczają się przemocy. Organizacja potępia przemoc skierowaną przeciwko policji, ale działania policyjne powinny respektować zawsze i całkowicie międzynarodowe przepisy praw człowieka.

„Niepokojące są liczne aresztowania mające miejsce podczas łapanek przeprowadzonych po zamieszkach, których motywem był jedynie styl ubierania się lub podejrzany wygląd zatrzymanych, co stanowi naruszenie międzynarodowych przepisów chroniących wolność osobistą.”

„To smutne, że do tej pory nie przeprowadzono wyczerpujących i bezstronnych dochodzeń w sprawie doniesień o pogwałceniach praw osób zatrzymanych przez funkcjonariuszy zobowiązanych do egzekwowania prawa” – powiedziała Amnesty International. „To kolejny przykład na to, iż władze, w szczególności różne instytucje federalne, wciąż ignorują swój obowiązek poszanowania praw człowieka.”

Amnesty International stanowczo twierdzi, że obowiązkiem państwa meksykańskiego jest wyjaśnienie okoliczności tych zajść i ukaranie odpowiedzialnych. Ponadto podkreśla w swoim raporcie pilną potrzebę wspierania reform wymiaru sprawiedliwości i systemu bezpieczeństwa publicznego na wszystkich szczeblach państwa w celu zagwarantowania skutecznej ochrony praw człowieka, aby uniknąć w przyszłości powtórzenia się wydarzeń z Guadalajary.

Kontekst

28 maja 2004 roku około trzech tysięcy osób wzięło udział w manifestacjach w Guadalajarze w stanie Jalisco. Chociaż większość uczestników manifestowała w sposób pokojowy, odnotowano przypadki rozboju ze strony grupy osób, która stawiła czoła służbom bezpieczeństwa, zadając im liczne obrażenia.

Według raportu specjalnego Narodowej Komisji Praw Człowieka służby bezpieczeństwa publicznego miasta Guadalajara, stanu Jalisco oraz funkcjonariusze Prokuratury Generalnej Stanu Jalisco dopuścili się poważnych pogwałceń praw człowieka w trakcie i po zakończeniu aresztowań, Komisja wśród innych nadużyć wymieniła 19 przypadków stosowania tortur. Zalecenia zawarte w tym raporcie do tej pory są odrzucane.