AI Index: AFR 62/021/2004
Raport “Demokratyczna Republika Konga: masowe gwałty- czas temu zaradzić” dokumentuje przypadki przemocy seksualnej i podkreśla brak dostępu do potrzebnej pomocy lekarskiej.
Rząd Demokratycznej Republiki Konga (DRK) i społeczność międzynarodowa musi natychmiast podjąć kroki zmierzające do zagwarantowania dostępu do opieki medycznej i sprawienia, by naprawa systemu służby zdrowia została potraktowana priorytetowo.
“Mimo, że minął już ponad rok od ustanowienia rządu tymczasowego, uczyniono bardzo niewiele by ulżyć cierpieniom ludności, zwłaszcza w wyniszczonej wojną wschodniej części kraju. Najwyższy czas na wprowadzenie efektywnych programów odbudowy, zwłaszcza w państwowej służbie zdrowia.”
“Niemożność otrzymania pomocy medycznej przez osoby, którym udało się przetrwać, jest kolejnym pogwałceniem ich praw.”
Dziesiątki tysięcy kobiet, dziewcząt, dzieci, a nawet niemowląt, a także mężczyzn było systematycznie gwałconych i dręczonych we wschodniej DRK, gdzie ponad 20 uzbrojonych band walczy o władzę nad ziemią i surowcami naturalnymi. Niektórzy padali wielokrotnie ofiarami przemocy seksualnej, często z rąk różnych grup, inni z kolei bywali gwałceni przez całe oddziały dochodzące do 25 żołnierzy lub wykorzystywani jako seksualni niewolnicy przez całe tygodnie, czy miesiące.
Gwałtom często towarzyszyły wymyślne tortury, polegające np. na wkładaniu bagnetów i zaostrzonych kijów w łono kobiety, czy nawet na strzelaniu w pachwinę.
Opisy zachowania żołnierzy walczących stron, zebrane przez Amnesty, dają wstrząsające świadectwo brutalności wojny i trudności w otrzymaniu pomocy lekarskiej. “Czułam się bardzo źle po tym, jak dokonano na mnie pierwszego gwałtu w październiku 2002. Na miejscu nie było odpowiednich medykamentów, więc zdecydowałam się pójść do miasta. Na drodze zatrzymało mnie dwóch żołnierzy. Powiedziałam im, po co idę, wtedy jeden z nich powiedział “To nie ma znaczenia”, rzucili mnie na ziemię i zgwałcili ponownie. Od tamtego czasu jestem ciężko chora, ale nie mam szans na otrzymanie pomocy.”
Mimo, że mnóstwo kobiet i dziewcząt pilnie potrzebuje pomocy, by poradzić sobie ze swoimi traumatycznymi przeżyciami, nie opracowano żadnego programu pomocy dla nich. Miliony cywilów od lat żyjących w strefie konfliktu nie może liczyć nawet na najbardziej podstawową opiekę medyczną. Brakuje lekarzy, zwłaszcza ginekologów, a także pielęgniarek, nie ma leków ani odpowiedniego wyposażenia. Tylko międzynarodowe organizacje humanitarne, niektóre kongijskie organizacje pozarządowe oraz agendy ONZ starają się sprostać temu wyzwaniu.
Amnesty International jest zaniepokojona, że rząd DRK i międzynarodowa społeczność zbyt wolno reaguje na tak rażące przypadki naruszania praw człowieka oraz uważa, że powinien zostać stworzony program awaryjny na rzecz objęcia opieką medyczną i psychologiczną potrzebujących.
Organizacja uważa, że odtworzenie służby zdrowia musi stać się priorytetem. “Należy powołać misję, złożoną z ekspertów zarówno z Konga, jak i z zagranicy, która zbadałaby potrzeby kongijskiej służby zdrowia. Jej raport stałby się podstawą międzynarodowego programu odbudowy kongijskiego systemu opieki.”
Osoby, które przetrwały gwałt, potrzebują nie tylko opieki medycznej. Często są one odrzucane przez swoje społeczności, kobiety, porzucane przez mężów i pozbawione środków do życia, muszą same troszczyć się o życie swoje i swoich dzieci. Dla takich osób niesprawne sądownictwo KRD nie zapewnia żadnego zadośćuczynienia za poniesione krzywdy.
“Rząd DRK musi pokazać, że przemoc seksualna nie będzie tolerowana oraz uznać, że na niego spada odpowiedzialność za zapobieganie i karanie w przypadku wystąpienia takich przypadków.”
Powinien również wziąć na siebie opiekę nad poszkodowanymi, by chronić ocalałe osoby przed wykluczeniem społecznym, a także by pomóc im w dochodzeniu swoich praw.
“O ile nie podejmie się takich kroków, dziesiątki tysięcy znanych i anonimowych ofiar będzie wciąż cierpieć”- wnioskuje Amnesty.
Celem światowej kampanii Amnesty pod nazwą “Stop przemocy wobec kobiet” jest działanie na rzecz zakończenia tego i innych przypadków łamania praw człowieka
