Chile: Ciężka spuścizna po Augusto Pinochecie

AMR 22/010/2004
Cały świat patrzył zgorszony, jak polityka nowego rządu wyciska piętno na życiu pokolenia chilijczyków i chilijek i na przyszłości kraju.
Londyńska siedziba Amnesty International, do której zaczęły napływać setki zgłoszeń o nadużyciach, rozpoczęła dochodzenia i działania, rejestrując i ujawniając fakty oraz apelując do władz chilijskich i solidarności międzynarodowej w obronie tysięcy ofiar pogwałceń praw człowieka.
Virginia Shoppee badała dla Amnesty International w Londynie wydarzenia mające miejsce w Chile za czasów rządów wojskowych i relacjonuje pracę organizacji.
-Jedna z misji przedstawicieli Amnesty International przybyła do Chile w listopadzie 1973 roku. Niespełna miesiąc później przedstawiliśmy zgromadzone informacje i poprosiliśmy o zaprzestanie egzekucji, publikację list osób zatrzymanych i straconych, natychmiastowe uwolnienie więźniów sumienia i wszczęcie śledztwa w sprawie niezliczonych oskarżeń o stosowanie tortur.-
Raport opublikowany przez Amnesty International w 1974 roku zapoczątkował międzynarodową kampanię, w której wzywano do przeprowadzenia śledztwa w sprawie wszystkich zgłoszonych przypadków pogwałceń praw człowieka, do postawienia przed sądem odpowiedzialnych za ich popełnienie oraz do zapewnienia należnego zadośćuczynienia ofiarom i ich rodzinom.
-To było, kiedy zaczęliśmy program ‘adopcji’ więźniów sumienia. Tysiące członków Amnesty International na całym świecie wysłało apele do władz chilijskich, wzywając do poszanowania praw człowieka i wspierając krewnych ofiar, adwokatów i grupy tworzące się w Chile na rzecz ochrony praw człowieka-
Szesnaście lat po rozpoczęciu tej kampanii władzę w Chile objął cywilny rząd, na którego czele stał Patricio Aylwin Azócar, lecz pomimo wielu wysiłków zmierzających do zlikwidowania bezkarności w sprawach o naruszenie praw człowieka ofiary nie doczekały się sprawiedliwości.
-Komisja Rettig, główna inicjatywa rządu prezydenta Aylwina, miała na celu rejestrowanie przypadków naruszenia praw człowieka, jednak nie miała prawa ani wymieniać nazwisk sprawców, ani wszczynać dochodzeń, a ponadto rejestry nie zawierały nazwisk ofiar tortur, które te katusze przeżyły.-
Tymczasem ofiary pogwałceń praw człowieka i ich krewni wciąż domagały się sprawiedliwości.
-Od momentu zatrzymania Augusto Pinocheta w Londynie w 1998 roku są pewne postępy. Ostatnie decyzje sądowe w Chile pozwoliły wznowić postępowania w zamkniętych wcześniej przez ten sam chilijski wymiar sprawiedliwości sprawach zaginięć i egzekucji. Wydano istotne orzeczenia, jak np. te związane z uchyleniem immunitetu Pinocheta: najpierw pozbawiono go immunitetu parlamentarnego, a ostatnio immunitetu byłego prezydenta, aby odpowiedział przed sądem w sprawach tak znanych i dobrze udokumentowanych jak Karawana Śmierci i Operacja Kondor.-
Rząd prezydenta Ricardo Lagosa stworzył w 2003 roku Narodową Komisję ds. Aresztowań Politycznych i Tortur, aby zbadać przypadki stosowania tortur w czasach rządów Augusto Pinocheta. Był to rezultat wytrwałości tych, którzy przeżyli tortury w tamtej epoce.
Jednak tysiące spraw wciąż czeka na orzeczenia sądów chilijskich.