Jay Neill i jego partner, 21-letni Robert Johnson zaczęli mieć kłopoty finansowe i w grudniu 1984 r., ich dług liczył już tysiące dolarów. Postanowili obrabować bank w Geronimo 14 grudnia. Podczas napadu troje pracowników banku – Kay Bruno, Jerri Bowles, i Joyce Mullenix – zginęło od ran zadanych nożem. Postrzelonych zostało tez czworo klientów banku, jeden z nich – Ralph Zeller – śmiertelnie. Jay Neill i Robert Johnson zostali aresztowani w San Francisco trzy dni później, znaleziono przy nich zrabowane pieniądze. Johnson i Neill byli sądzeni razem w roku 1985 i obaj zostali skazani na śmierć. W roku 1992, Sąd Apelacyjny w Oklahomie zmienił im wyroki, uznawszy, że powinni mieć osobne procesy sądowe.
Po ponownym procesie, Robert Johnson dostał wyrok dożywotniego więzienia bez możliwości wcześniejszego zwolnienia. Zanim zapadł wyrok w ponownym procesie Jaya Neilla w roku 1992, powiedział on ławie przysięgłych, że nie oczekuje współczucia i że to on, a nie Johnson, był w banku podczas napadu. Wyraził skruchę, i powiedział rodzinom ofiar: -Przepraszam. Przepraszam. Gryzie mnie poczucie winy, i myślę że to jest częścią kary. Przepraszam. Nie wiem, co wam powiedzieć. Chciałbym powiedzieć coś, co pomoże, ale nic takiego nie ma.- Opowiedział także o przemocy jakiej doznał będąc dzieckiem ze strony swojego ojca, a potem ojczyma. Prokurator powiedział ławie przysięgłych: -Chciałbym abyście pomyśleli przez chwilę o człowieku, którego będziecie sądzić i stwierdzili jaka kara będzie odpowiednia…Chciałbym przypomnieć parę rzeczy, które go dobrze opisują, które moim zdaniem opisują jaką on jest osobą. Jest homoseksualistą. Osoba, którą będziecie sądzić – nieważne, że to Jay Neill. Będziecie decydować o życiu lub śmierci osoby, która jest zaprzysięgłym [sic] homoseksualistą…Takie sprawy rozważacie zawsze określając jakiego typu osobę osądzacie… Ta osoba to homoseksualista.- Ława przysięgłych orzekła wyrok śmierci. W sierpniu 2001 r., Sąd Apelacyjny IX Okręgu podtrzymał wyrok śmierci. Jeden z trzech sędziów, sędzia Carlos Lucero, odciął się od tej decyzji, argumentując, że -na salach sądowych cywilizowanego społeczeństwa nie ma miejsca na tak jawne podsycanie nienawiści i homofobię.- Sędzia Lucero napisał, że wypowiedź prokuratora -skłania do tylko jednej interpretacji: Neill powinien być skazany na śmierć ponieważ jest homoseksualistą … Nie mogę podtrzymać wyroku w procesie, do którego nie mam zaufania, w którym prokurator prosił ławę przysięgłych aby wydać wyrok śmierci oparty, nawet po części, o to jaki jest oskarżony a nie o to, co zrobił-.
Sąd Apelacyjny IX Okręgu zdecydował się ponownie rozważyć swą decyzję, ale w grudniu 2001 r. podtrzymał wyrok śmierci dwoma głosami przeciwko jednemu. Tym razem dwie osoby głosujące za podtrzymaniem wyroku przyznały, że komentarze prokuratora były -nieodpowiednie- i -nieuzasadnione-, ale uznały , że wynik procesu nie był od nich zależny. Sędzia Lucero był przeciw: -Dlaczego te komentarze są więcej niż tylko nieodpowiednie- Jak wiadomo sędziom, homoseksualiści często spotykają się ze stronniczością w różnych sferach życia… Oskarżony, który jawnie jest homoseksualistą od początku procesu jest w gorszej sytuacji. Kiedy prokurator nawołuje ławę przysięgłych, aby ta podjęła decyzję dotyczącą winy lub jej braku, życia lub śmierci, na podstawie uprzedzeń wobec homoseksualistów, ta nierówność jest wielokrotnie powiększona i rodzi obawy natury konstytucyjnej. Jest tak dlatego, iż prokurator zajmuje stanowisko budzące zaufanie i jego wypowiedzi mają znaczenie dla ławy przysięgłych… Te komentarze niewątpliwie nie mają uzasadnienia. Wykorzystując swoją pozycję osoby zaufanej, i nakręcając spiralę uprzedzeń przeciwko homoseksualistom podczas wydawania wyroku w procesie zagrożonym karą śmierci, prokurator uniemożliwił wydanie wyroku na podstawie rozsądku a nie emocji-.
Zalecenia ONZ dla prokuratorów, wymagają aby ci -wykonywali swe obowiązki sprawiedliwie, konsekwentnie i szybko, szanując i chroniąc ludzką godność i dbając o prawa człowieka- a także -wykonywali swe obowiązki bezstronnie i unikając wszelkiej dyskryminacji politycznej, społecznej, religijnej, rasowej, kulturowej, seksualnej i innej.- Prawo do bycia wolnym od dyskryminacji ze względu na orientację seksualną jest uznane przez międzynarodowe traktaty, takie jak Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych.
Amnesty International bezwarunkowo sprzeciwia się karze śmierci. Obecnie, 111 państw zniosło karę śmierci w prawie lub w praktyce. O czasu gdy USA przywróciły egzekucje w roku 1977, stracono 810 więźniów, z czego 52 w Oklahomie. Zachowanie sędziów jest jednym z tematów raportu Amnesty International z kwietnia 2001 r. na temat kary śmierci w Oklahomie, Old Habits Die Hard (AMR 51/055/2001). Jay Neill postanowił nie ubiegać się o zastosowanie wobec niego prawa łaski. Amnesty International rozumie, że ta decyzja wynika z niechęci do zadawania rodzinom zmarłym dalszego bólu. W takich przypadkach, Gubernator Oklahomy ma prawo do czasowego odroczenia wyroku. Powinien z niego skorzystać i spróbować złagodzić wyrok Jaya Neill’a.
Zalecane formy działania
Jak najszybciej wyślij apel w języku angielskim lub polskim:
- wyjaśniając, że nie chcesz pomniejszyć wagi popełnionego przestępstwa ani cierpień jakie zadano wielu ludziom;
- wyrażając zaniepokojenie rażącym zachowaniem prokuratora, który odwołał się do homoseksualizmu Jaya Neilla jako argumentu przemawiającego za karą śmierci;
- dodając, że zachowanie prokuratora z pewnością miało wpływ na decyzję ławy przysięgłych, i naruszyło międzynarodowe standardy zachowania sędziego;
- wzywając gubernatora do wstrzymanie wykonania tej egzekucji w imię sprawiedliwości, równości, przyzwoitości i reputacji tak Oklahomy jak i USA.
Przykladowy list
Dear Governor,
I have heard from Amnesty International about the case of Jay Wesley Neill who is scheduled to be executed in Oklahoma on 12 December 2002. He was sentenced to death for the murder of four people committed during a bank robbery in Geronimo, in southwest Oklahoma, in 1984.
I would like to explain that I am not seeking to minimize the seriousness of the crime, or the suffering it will have caused to many people.
But I have to express my serious concern at the prosecutor’s blatant misconduct in raising Jay Neill’s homosexuality when arguing for a death sentence against him.
I strongly believe that the prosecutor’s homophobic conduct must surely undermine confidence in the jury’s decision, even for advocates of the death penalty, and also violated international standards for prosecutorial behaviour.
Let me remind that The United Nations Guidelines on the Role of Prosecutors requires that prosecutors -perform their duties fairly, consistently and expeditiously, and respect and protect human dignity and uphold human rights-, and -carry out their functions impartially and avoid all political, social, religious, racial, cultural, sexual or any other kind of discrimination-. The right to freedom from discrimination on the basis of sex, which includes sexual orientation, is recognized in international treaties, including the International Covenant on Civil and Political Rights.
I call upon you to do all in your power and influence to stop this execution in the interests of fairness, equality, decency, and the reputation of Oklahoma and the USA.
Please rest assured that my appeal is fully unbiased and apolitical. I am solely concerned for the respect for universally acknowledged fundamental human rights.
Yours sincerely,
Adresy
Gubernator
Frank Keating
Governor of Oklahoma
Room 212, State Capitol Building
Oklahoma City, OK 73105, USA
Fax: +1 405-521-3353
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Dear Governor / Szanowny Panie Gubernatorze
Kopię wyślij do:
Ambasada USA
Al. Ujazdowskie 29/31
00-540 Warszawa
tel. 628 30 41-49
fax 628 82 98
APELE WYŚLIJ BEZZWŁOCZNIE.