2012: Rok w aspekcie praw człowieka

Styczeń:
03.01 – Kambodża: Okrutne przymusowe wysiedlenia w okolicy Phnom Penh Borei Keila pozostawiły 300 rodzin bez dachu nad głową.
05.01 – Mongolia stała się 74 krajem, który zniósł karę śmierci.
22.01 – Brazylia: Odbyły się przymusowe wysiedlenia ponad 6000 ludzi z dzielnicy biedoty Pinheirinho w stanie Sao Paulo.
24.01 – Chiny krwawo stłumiły pro-tybetańskie manifestacje w prowincji Sichuan.
26.01 – Gwatemala: Były przywódca wojskowy Efrain Rios Montt stanął przed sądem, oskarżony o ludobójstwo tubylczych plemion Maya w latach 1982-1983.
30.01 – Haiti: Rząd zaprzestał prowadzenia postępowania sądowego przeciwko byłemu przywódcy Jean-Claude Duvalierowi, który był oskarżony o stosowanie tortur, uprowadzeń oraz egzekucji bez wyroków sądowych pomiędzy 1971 a 1986.
Luty:
03.02 – Kambodża: Popierany przez ONZ trybunał zdecydował o kontynuacji postępowania przeciwko byłemu liderowi Czerwonych Khmerów, a obecnie więźniowi, Kaing Guek Eav, pseudonim “Duch”, z powodu popełnienia zbrodni przeciwko ludzkości określonych jako „jedne spośród najgorszych w historii”.
03.02 – Syria: Zbrojne oddziały rozpoczęły zakrojony na wielką skalę zbrojny atak na miasto Homs, wskutek którego zabita lub ranna została znaczna ilość ludności cywilnej.
07.02 – Uganda: Parlament zaproponował projekt ustawy regulującej kwestię dyskryminacji lesbijek, gejów, biseksualistów oraz transwestytów. Planowanym terminem głosowania nad tą ustawą jest listopad.
23.02 – Afganistan: Co najmniej 100 osób zmarło na skutek wyziębienia lub choroby w obozach uchodźców w Kabulu. Przynajmniej 28 ofiar to dzieci.
23.02 – Włochy: Europejski Trybunał Praw Człowieka zdecydował, że Włochy złamały konwencję praw człowieka poprzez nie wpuszczenie afrykańskich imigrantów i osób poszukujących schronienia pozostawiając ich na pełnym morzu.
29.02 – Rosja: Zgromadzenie Ustawodawcze w Sankt Petersburgu uchwaliło homofobiczną ustawę zabraniającą publikacji jakichkolwiek materiałów dotyczących praw lesbijek, gejów, biseksualistów oraz transwestytów.

Vladimir Putin i Muammar Gaddafi. Fot. www.kremlin.ru

Vladimir Putin i Muammar Gaddafi. Fot. www.kremlin.ru

Marzec:
04.03 – Rosja: Władimir Putin został wybrany na prezydenta.
08.03 – Jamajka: 21 cywilów zostało zastrzelonych przez policję podczas zamieszek, zwiększając do 45 ogólną liczbę zabitych od początku roku w podobnych okolicznościach.
14.03 – Gwatemala: Były żołnierz został skazany na 6060 lat więzienia za udział w masakrze w wiosce Dos Erres, w której w roku 1982 straciło życie ponad 250 ludzi.
14.03 – Demokratyczna Republika Kongo: Międzynarodowy Trybunał Karny wydał pierwszy w historii wyrok przeciwko Thomasowi Lubanga Dyilo, przywódcy uzbrojonej bojówki Congolese, z racji rekrutacji dzieci do sił zbrojnych i wykorzywania ich w konflikcie.
16.03 – Białoruś: Matka jednego z dwóch mężczyzn skazanych za podłożenie bomby w metrze w Mińsku w 2011 roku otrzymała list informujący o egzekucji jej syna. Dokładna data egzekucji obu mężczyzn jest nieznana.
29.03 – Japonia ogłosiła decyzję o planie przeprowadzenia pierwszej od dwóch lat egzekucji.
Kwiecień:
02.04 – Brazylia: Sąd najwyższy uniewinnia mężczyznę oskarżonego o zgwałcenie trzech dwunastolatek na podstawie stwierdzenia, że były rzekomo prostytutkami i dlatego wyraziły zgodę.
04.04 – Międzynarodowy Trybunał Karny nakazał Libii zezwolić na śledztwo w sprawie Saifa al-Islam al-Gaddafiego w celu udowodnienia zbrodni przeciwko ludzkości.
12.04 – W Gwinei Bissau dochodzi do przejęcia władzy przez wojsko.
22.04 – Chiny: Niewidomy chiński działacz Chen Guangcheng zdecydował się na brawurową ucieczkę z aresztu domowego w swoim domu w wiosce Linyi, w prowincji Shandong, w którym był przetrzymywany bez prawomocnego wyroku.
26.04 – Serbia: Ponad 1000 Romów zostało przymusowo eksmitowanych z osady Belvil w Belgradzie.
27.04 – USA: Connecticut znosi karę śmierci.
28.04-29.04 – Demokratyczna Republika Konga: Rozgorzały brutalne starcia pomiędzy armią Congolese, Uzbrojonymi Siłami Demokratycznej Republiki Konga (FARDC) i dezerterami z FARDC rzekomo lojalnymi generałowi Bosco Ntaganda.
30.04 – Iran: Działaczka praw człowieka i przewodnicząca Centrum Obrońców Praw Człowieka Narges Mohammadi rozpoczęła swój sześcioletni wyrok w teherańskim więzieniu Evin.
Maj:
02.05 – Libijska Narodowa Rada Tymczasowa uchwaliła prawo gwarantujące immunitet grupom zbrojnym, pomimo bezprawnych czynów przez nich popełnionych „w obronie Rewolucji 17 Lutego”.
14.05 – Azerbejdżan: Policja w stolicy kraju, Baku, brutalnie rozbiła dwie pokojowe demonstracje zorganizowane przez opozycję. Odbyły się one przed Konkursem Piosenki Eurowizji.
18.05 – Meksyk: Zabójstwo doświadczonego reportera kryminalnego Marco Antonio Avila Garcia było szóstym morderstwem dziennikarza w ciągu miesiąca.
20.05 – Ukraina: Pierwsze w historii posiedzenie Dumy zostało odwołane z powodu zagrożenia agresją ze strony ultraprawicowych bojówkarzy. Dwóch działaczy na rzecz praw gejów, lesbijek, biseksualistów i transwestytów zostało pobitych i potraktowanych gazem łzawiącym w centrum Kijowa tego samego dnia.
Czerwiec:
02.06 – Egipt: Były prezydent Hosni Mubarak i jego Minister Spraw Wewnętrznych Habib El-Aldly zostali skazani na dożywotnie więzienie za współudział w zabójstwie protestujących w trakcie „Rewolucji 25 stycznia” w 2011 roku.
04.06 – Pakistan: Ujawnione zostały szczegóły zamachu krajowych sił bezpieczeństwa na Asmę Jahangir, światowej sławy działaczkę praw człowieka i założycielkę niezależnej Komisji Praw Człowieka w Pakistanie (HRCP)
06.06 – Chiny: Dysydent weteran Li Wangyang, który został wypuszczony z więzienia w zeszłym roku został znaleziony martwy na oddziale szpitalnym w Shaoyang, prowincji Hunan. Okoliczności śmierci pozostają nieznane.
07.06 – Irak: Były prezydent Saddam Hussein został powieszony, liczba egzekucji od początku roku wzrosła do 70.
08.06 – Egipt: Kobiety protestujące przeciwko wyzyskowi seksualnemu zostały zaatakowane i zgwałcone przez tłum mężczyzn na skwerze Tahrir w Kairze.
13.06 – Tunezja: Były prezydent Ben Ali został skazany zaocznie na karę dożywotniego więzienia przez Trybunał Wojskowy Kef za współudział w morderstwach protestujących. Brali oni udział w powstaniach, które doprowadziły do pozbawienia władzy prezydenta. Były Minister Spraw Wewnętrznych Rafiq Haj Kacem został uwięziony na 12 lat z tego samego powodu.
27.06 – Nigeria: Rząd Stanu Rivers rozpoczął niszczenie nadbrzeża Abonnema w Porcie Harcourt, co doprowadziło do tego, że 10 – 20 tysięcy ludzi pozostało bez dachu nad głową.
30.06 – Egipt: Prezydent Mohammad Morsi przejmuje władzę, kończąc 17-miesięczny okres władzy Rady Najwyższej Sił Zbrojnych. Za jej rządów doszło do śmierci ponad 120 demonstrantów oraz do niesprawiedliwych procesów w sądach wojskowych, które dotyczyły 12 000 cywili.
Protest członków Control Arms Coalition przed budynkiem ONZ, Nowy Jork, 2 lipca 2012 r. Fot. Control Arms Coalition/Andrew Kelly.

Protest członków Control Arms Coalition przed budynkiem ONZ, Nowy Jork, 2 lipca 2012 r. Fot. Control Arms Coalition/Andrew Kelly.

Lipiec:
05.07 – Argentyna: Były prezydent Jorge Rafael Videla oraz Reynaldo Bingone zostali skazani na odpowiednio 50 i 15 lat więzienia za uprowadzenia i przetrzymywanie nieletnich oraz ukrycie swojej tożsamości podczas reżimu wojskowego, który rządził krajem pomiędzy 1976 a 1983 r.
13.07 – Rosja: Parlament zaaprobował projekt ustawy, która drastycznie ogranicza niezależność wszystkich organizacji pozarządowych. Wspiera tym samym oszczerczą kampanię rządową przeciwko społeczeństwu obywatelskiemu.
16.07-18.07 – Zjednoczone Emiraty Arabskie: Wybitni działacze na rzecz praw człowieka znaleźli się pośród 13 zaaresztowanych w ramach zwiększonych represji rządowych wobec działaczy praw człowieka.
19.07 – Syria: Federacja Rosyjska oraz Chiny zablokowały Rezolucję Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych, która proponuje dyplomatyczne i ekonomiczne sankcje wobec władz Syrii.
27.07 – Traktat o Handlu Bronią: Głosowanie nad ostatecznym tekstem traktatu zostało zatrzymane ze względu na Chiny, Rosję i USA, które zablokowały postępowanie.
Sierpień:
05.08 – Wietnam: Ponad 30 ludzi zostało zaaresztowanych podczas pokojowego wiecu w Hanoi. Jest to jeden z przejawów prób ukrócenia wolności słowa w działalności bloggerów i działaczy wietnamskich.
07.08 – Grecja: Podczas obławy w Atenach zatrzymano ponad 7500 cudzoziemców.
16.08 – Bahrajn: Wybitny obrońca praw człowieka Nabeel Rajab otrzymał trzyletni wyrok więzienia z powodu wzięcia udziału w „nielegalnym zgromadzeniu”. W stosunku do niego podano też inne zarzuty w związku z protestem w stolicy Manama w lutym.
17.08 – Rosja: Moskiewski sąd ukarał dwoma latami więzienia trzy członkinie punk-rockowego zespołu Pussy Riot.
19.08 – Gambia: Prezydent Yahya Jammeh ogłosił, że wszyscy więźniowie skazani na karę śmierci zostaną poddani egzekucji w połowie września. Dziewięciu mężczyzn zostało zabitych kilka dni później.
22.08 – Francja: Spotkanie rządowe na wysokim szczeblu zostało zorganizowane celem wypracowania wspólnego stanowiska wobec przymusowego wysiedlenia ludności romskiej z ich osad w całym kraju.
Wrzesień:
07.09 – Włochy: Wrak statku na Lampedusie staje się mrocznym symbolem klęski starań Unii Europejskiej, aby uratować zagrożonych imigrantów.
08.09 – USA: Jemeński obywatel Adnan Farhan Abdul Latif został znaleziony martwy w swojej celi w więzieniu Guantanamo na Kubie. Znajdował się on w więzieniu wojskowym bez sądu ani wyroku przez ponad dziesięć lat.
11.09 – Irak: Seria bombardowań oraz strzelaniny w całym Iraku spowodowały śmierć 81 osób, spośród których wielu było cywilami. Bardzo wiele osób zostało rannych.
11.09 – Wenezuela: Rząd oficjalnie potępił Amerykańską Konwencję Praw Człowieka, tym samym odcinając się od Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka.
17.09 – Birma: Około 90 więźniów sumienia zostało uwolnionych.
18.09 – Jordania: Król uchwalił nowe prawo prasy i publikacji zwiększające restrykcje wobec stron internetowych oraz czasopism online.
24.09 – Wietnam: Trzech bloggerów zostało skazanych na odpowiednio dwanaście, dziesięć i cztery lata więzienia za „prowadzenie propagandy” przeciwko władzom.
27.09 – Japonia: Odbyły się dwie egzekucje, w tym jedną wykonano na pierwszej od 15 lat kobiecie.
Mohammed Morsi. Fot. Mahmoud Khaled / Demotix.

Mohammed Morsi. Fot. Mahmoud Khaled / Demotix.

Październik:
01.10 – Filipiny: Rząd narzucił represyjne prawo dotyczące „cyberprzestępstwa” wprowadzające ostre restrykcje wobec internetowej wolności słowa.
08.10 – Egipt: Prezydent Morsi wprowadził czasowe ułaskawienie dla uwięzionych lub tych, których próbowano uwięzić za „wspieranie rewolucji” i brali oni czynny udział w protestach od powstania w styczniu 2011. Niepowodzeniem jednak zakończyła się próba przeprowadzenia sprawiedliwych procesów ponad 1100 cywilów uwięzionych wskutek niesprawiedliwych decyzji sądów wojskowych.
09.10 – Pakistan: Talib postrzelił Malalę Yousoufzai, czternastoletnią dziewczynkę która prowadziła kampanię o dostępność edukacji dla dziewczynek w północnozachodnim Pakistanie.
10.10 – Rosja: Sąd moskiewski zawiesił wyrok członkini Pussy Riot Jekaterinie Samucewicz i wypuścił ją na wolność, podczas gdy podtrzymane zostały wyroki jej koleżanek z zespołu, Marii Aliochinie i Nadieżdie Tolokonnikowej.
22.10 – Kuwejt: Władze przywracają wprowadzony po raz pierwszy w 1979 r. zakaz zgromadzeń publicznych grup większych niż 20 osób po tym, jak tysiące obywateli Kuwejtu demonstrowało przeciwko zmianie w prawie wyborczym, które, jak uważali demonstranci, wsparłoby jedynie kandydatów prorządowych.
Listopad:
06.11 – USA: Barack Obama został ponownie wybrany na prezydenta.
14.11 – Izrael/Okupowane terytoria Palestyny: Ponad 160 zabitych w Strefie Gazy oraz sześciu w Izraelu, w tym znaczna liczba ludności cywilnej, podczas ośmiodniowej operacji Izraela „Filar Obrony”. Rozpoczęła się ona zamachem w Gazie na Ahmada al-Ja’abari, dowódcy wojskowego skrzydła Hamasu. Celem ostatecznym tej misji było powstrzymanie palestyńskich ataków rakietowych na Izrael.
19.11 – Demokratyczna Republika Konga: Dziesiątki tysięcy ludności cywilnej zbiegły z powodu marszu grup opozycyjnych M23 na miasto Goma, prowincjonalną stolicę północnego Kivu we wschodnim rejonie Demokratycznej Republiki Konga. M23 jest dowodzone przez Bosco Ntagandę który jest ścigany przez Międzynarodowy Trybunał Karny.
Grudzień:
13.12 – Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał jednomyślnie, że Była Jugosłowiańska Republika Macedonii (Macedonia) jest odpowiedzialna za bezprawne zatrzymania Khaleda El-Masriego, wymuszone zaginięcie, tortury i inne formy znęcania się, a także jego transfer z Macedonii do miejsc, gdzie cierpiał z powodu dalszych poważnych naruszeń praw człowieka.
14.12 – Były oficer policji Dmitry Pavliutchenkov został uznany za winnego zabójstwa Anny Politkowskiej i skazany na 11 lat w kolonii karnej o podwyższonym nadzorze.
Tłumaczyła: Agnieszka Żdan