Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, że zatrzymanie nielegalnego transportu broni wymaga znacznie większej transparentności w sposobie raportowania transferów broni. A to sprawia, że rządy czują się niepewnie.
Dane Amnesty International pokazują, że najwięcej nielegalnej broni pochodzi z legalnych składów, która jest przekierowywana na czarny rynek. Jednak z powodu kiepskiej jakości rządowych raportów dotyczących importu i eksportu broni, dotarcie do źródeł nielegalnej broni jest niemal niemożliwe.
Więc jeśli państwa naprawdę chcą dotrzeć do źródeł problemu i położyć mu kres, muszą zdecydować się na większość przejrzystość raportów i je upublicznić. Nie mogą twierdzić, że dane te są „utajnione” ze względów bezpieczeństwa i jednocześnie oczekiwać, że transfer nielegalnej broni cudownie sam zatrzyma się.
Innym powodem, dla którego Amnesty International wzywa państwa do składania publicznych raportów w sprawie transferów broni w ramach Traktatu o Transferach Broni (ATT) jest chęć, by przeciętny obywatel mógł zobaczyć co robi jego rząd – komu sprzedaje broń i czy jest dość uważny, by upewnić się, że nie trafi ona w ręce ludzi łamiących prawa człowieka.
Niektórzy sądzą, że publiczne składanie tak złożonych raportów może doprowadzić do powstania zbędnej biurokracji. Jednak w rzeczywistości najwięksi producenci i eksporterzy broni – Chiny, Rosja, Francja, Niemcy, Anglia i Stany Zjednoczone – i tak zbierają już te informacje, by przekazać je ONZ w ramach innych traktatów. Czas, by wszystkie kraje składały te raporty wspólnie, w ramach Traktatu o Handlu Broni.
Dziesiątki rządów zgadzają się, że handel bronią nie może dłużej dokonywać się za zasłoną milczenia. Przedstawiciel Norwegii słusznie zauważył dziś, że „Składanie raportów nie może być kwestią wyboru i wygody”. Norwegia i inne kraje powinny dołożyć starań, by przekonać resztę państw do wprowadzenia przejrzystych mechanizmów raportowania w ramach ATT, które pozwolą na dokładne zbadanie handlu bronią.
Od 1989 roku, prawie 250,000 osób umiera każdego roku z powodu konfliktu z użyciem broni. Mimo to, handel bronią wciąż odbywa się w cieniu. Transparentność musi być głównym filarem Traktatu, który doprowadzi do zatrzymania nieodpowiedzialnego handlu bronią i pomoże zmniejszyć te przerażające liczby.
Tekst: Alaphia Zoyab, Specjalistka ds. Komunikacji Internetowej w Sekretariacie Amnesty International
