AMR 51/099/2007
(Londyn/Nowy Jork, 7 czerwca 2007) Sześć wiodących organizacji broniących praw człowieka publikuje dziś szczegółową dokumentację, zawierającą nazwiska i inne informacje na temat osób, które według przypuszczeń przetrzymywane są w tajnych amerykańskich więzieniach, a ich obecny los nie jest znany. Raport zawiera też informacje dotyczące krewnych podejrzanych osób, którzy również zostali pozbawieni wolności. Wśród nich znaleźć można siedmioletnie dziecko.
21-stronicowa publikacja -Off the record: Odpowiedzialność Stanów Zjednoczonych za przymusowe zaginięcia w ‘wojnie z terroryzmem’- zawiera między innymi informacje dotyczące czterech osób, które dziś uznano za -zaginionych- po raz pierwszy. Pełna lista osób obejmuje obywateli takich państw jak Egipt, Kenia, Libia, Maroko, Pakistan czy Hiszpania. Podejrzewa się, że zostali oni aresztowani podczas pobytu w krajach takich jak Iran, Irak, Pakistan, Somalia i Sudan, skąd przetransportowano ich do tajnych amerykańskich ośrodków zatrzymania. Są wśród nich dwie osoby, które według doniesień telewizji ABC mogły być przetrzymywane w Polsce – Mohammed Omar Abdel-Rahman i Hassan Ghul.
Cała tajemnica, jaką owiany jest program oznacza również, że nikt spoza rządu amerykańskiego nie wie ilu więźniów zostało zatrzymanych oraz ilu jest wciąż -zaginionych-. Przetransportowanie Abd al-Hadi al-Iraqi z aresztu CIA do Guantanamo, które miało miejsce w kwietniu 2007 wskazuje na to, iż program wciąż trwa.
Sekcja amerykańska AI i dwie inne organizacje wnoszą dziś do amerykańskiego sądu sprawę o ujawnienie nazwisk osób [przetrzymywanych w tajnych ośrodkach zatrzymań, powołując się na Ustawę o wolności informacji (Freedom of Information Act ) i dążąc tym samym do ujawnienia informacji, dotyczących -zaginionych- więźniów. Wiadomo, że dokumenty poszukiwane przez organizacje istnieją. Prezydent George W. Bush we wrześniu 2006 publicznie przyznał, że istnieją tajne więzienia, prowadzone przez CIA. Czternastu przebywających w nich więźniów zostało przetransportowanych do Guantanamo, a amerykański Departament Sprawiedliwości opublikował analizę, z której wynikało, iż program tajnego zatrzymywania jest legalny. Jednakże informacje o położeniu więzień, tożsamości więźniów, oraz metodach stosowanych podczas przesłuchań nigdy nie zostały ujawnione publicznie. Uniemożliwia to społeczeństwu oraz sądom dociekania prawdy, a samych przetrzymywanych skazuje na bezsilność wobec nadużyć, takich jak tortury, czy inne formy znęcania się.
Lista, sporządzona przez Amnesty International (AI), Cageprisoners, Center for Constitutional Rights, Center for Human Rights and Global Justice w Szkole Prawa Uniwersytetu Nowojorskiego, Human Rights Watch (HRW) oraz Reprieve – jest zbiorem informacji uzyskanych ze źródeł rządowych oraz medialnych, jak również z wywiadów z byłymi więźniami oraz innymi świadkami.
Wszystkie organizacje wzywają rząd amerykański, by ten definitywnie położył kres tajnym zatrzymaniom i przesłuchaniom prowadzonym przez CIA. Domagają się również ujawnienia tożsamości, losu oraz miejsca pobytu wszystkich więźniów, zarówno obecnych jak i byłych, przetrzymywanych w tajnych jednostkach, prowadzonych bądź nadzorowanych przez rząd amerykański w ramach programu -nadzwyczajnych zatrzymań- (ang. -renditions-), prowadzonego w ramach -wojny z terroryzmem-
Clive Stafford Smith, dyrektor Reprive, powiedział: -Nadszedł czas, by rząd amerykański ujawnił prawdę: 39 osoby zaginęły przed laty, a dowody wskazują na to, że w którymś momencie przebywali oni w amerykańskim areszcie. Gdzie oni są i co im zrobiliście–
Moazzam Begg, rzecznik Cageprisoners i były więzień Guantanamo powiedział: -Reprezentowanie ludzi przetrzymywanych przez najpotężniejszą demokrację na świecie przerodziło się w pogoń za duchami. Pojęcia takie jak habeas corpus pozbawione są sensu dla zatrzymanych w tajnych miejscach odosobnienia, czy w jeszcze bardziej złowieszczych -czarnych dziurach-. Dla wielu z nich sam fakt uzyskania prawa do mówienia prawdy, nieskrępowanego koniecznością podpisania fałszywych zeznań znaczy więcej niż sam fakt ich zatrzymania –
Wojciech Makowski, koordynator kampanii -Stop torturom w wojnie z terroryzmem- w AI Polska, powiedział: -Władze wszystkich większych krajów europejskich skrytykowały praktyki drastycznego łamania praw człowieka w -wojnie z terroryzmem- – poza Polską. Domagamy się, aby prezydent Kaczyński zaapelował do George-a W. Busha o zakończenie programu tajnego przetrzymywania ludzi, zamknięcie Guantanamo i wyjaśnienie wszystkich doniesień o stosowaniu tortur-.
Jutro (8 czerwca) na forum Rady Europy swój kolejny raport na temat rzekomego tajnego przetrzymywania i tajnych transferów zatrzymanych w Europie przedstawi Senator Dick Marty. AI odniesie się do ustaleń raportu, jak tylko będzie on dostępny.
Tłumaczenie: Aleksandra Wilczek