Amnesty International w swoim dzisiejszym raporcie pt.: Zobowiązania Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur– luka między prawem a rzeczywistością (Obligations under the UN Convention against Torture – a gap between law and practice (AI Index: EUR 11/001/2005
http://web.amnesty.org/library/index/engeur110012005 ), stwierdza, iż prawdziwa liczba takich przypadków jest znacznie wyższa, ponieważ wiele z nich nie zostało odnotowanych. Większość przypadków torturowania lub znęcania się miała miejsce podczas lub tuż po aresztowaniu. Ofiary skarżyły się na uderzenia, kopnięcia i pobicia; czasami obrażenia były aż tak poważne, iż wymagały pomocy medycznej lub nawet hospitalizacji.
Oficjalne liczby pokazują, iż poszkodowani niechętnie wnoszą oskarżenie o torturowanie lub inne nieludzkie lub upokarzające traktowanie z wyjątkiem ekstremalnych przypadków które kończyły się upośledzeniem, okaleczeniem, stałym uszkodzeniem lub śmiercią (Artykuł 87 Kodeksu Karnego). Natomiast jeśli oskarżenia w ogóle są wnoszone, to czyny oskarżonych klasyfikowane są w niejasny sposób jako -przymusowe działania-zaś w praktyce nałożona kara sprowadza się do zwykłej grzywny.
Amnesty International stwierdziła: -Albania ratyfikowała Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania, ponad 10 lat temu, zobowiązując się tym samym do zapobiegania torturom lub znęcaniu się nad zatrzymanymi w każdych okolicznościach. Jej raporty dotyczące wdrożenia w życie Konwencji mają zostać rozpatrzone przez Komitet ONZ ds. Tortur w maju tego roku. Nadszedł czas, aby zniwelować rozdźwięk między prawem a rzeczywistością, ponieważ pomimo pozytywnych wskaźników, policjanci nadal bezkarnie znęcają się nad zatrzymanymi, w tym także dziećmi-.
W swoim raporcie, Amnesty koncentruje się na pewnych słabościach we wdrażaniu w życie albańskiego prawa, oceniając je w świetle wymagań Konwencji ONZ sprawie zakazu stosowania tortur. Amnesty skupia się na niepowodzeniach realizowania Konwencji w praktyce:
- naruszanie praw zatrzymanych
- niepowodzenie w szybkich dochodzeniach w sprawie skarg o torturowanie lub znęcanie się nad kimś, które rzadko kończą się postawieniem oskarżonych przed sądem
- artykuły 86 i 87 albańskiego Kodeksu Karnego (dotyczące torturowania) nie zgadzają się z definicją torturowania zamieszczoną w Konwencji ONZ
- brak adekwatnego zadośćuczynienia ze strony państwa, włączając brak sprawiedliwej rekompensaty dla ofiar torturowania i znęcania się
Amnesty International jest zaniepokojona zarzutami wobec policji, która znęca się nad dziećmi. Międzynarodowe traktaty, których Albania jest stroną, zapewniają zatrzymanym poniżej 18 roku życia dodatkową ochronę oraz odpowiednie warunki przystosowane do ich potrzeb. Organizacja jest również poważnie zaniepokojona faktem, iż dochodzenie oraz postępowanie sądowe w sprawie 17- letniego Eriguerty Ceka, który został śmiertelnie zraniony w głowę podczas przetrzymywania na posterunku policji w Rreshen w lipcu 2004 r. zakończyło się niepowodzeniem. Na rozprawie w grudniu sąd uznał za winnego policjanta, który dopuścił się złamania zasad strażnika opuszczając celę, jednak stwierdził, iż niemożliwe jest ustalenie czy Eriguerta Ceka ranił się sam czy też uderzył głową o ścianę celi w wyniku ciosów zadanych przez strażnika lub współwięźnia.
Amnesty International stwierdziła: -Rodzice Eriguerty Ceka mają prawo wiedzieć w jaki sposób zginęło ich dziecko. Mają również prawo do rekompensaty za niezapewnienie odpowiedniej ochrony ich synowi-.
Raport Amnesty International kończy się zaleceniem dla albańskich władz, aby wprowadziły w życie szereg środków w celu wypełnienia zobowiązań zgodnie z Konwencją ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur.
Tło wydarzeń
Albania ratyfikowała Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania w 1994r. W czerwcu 2003 r. albański rząd przedstawił Komitetowi ONZ ds. Tortur (UN Commitee against Torture CAT) wspólny wstępny, pierwszy oraz kolejny raport na temat wprowadzenia w życie Konwencji ONZ. Raporty pierwotnie były planowane na 1995 r. oraz 1999 r.
Amnesty International przyjmuje z zadowoleniem liczbę działań podejmowanych w celu wyeliminowania zjawiska znęcania się policjantów nad zatrzymanymi. Dużą rolę odgrywają tu albańskie organizacje pozarządowe, albański rzecznik praw obywatelskich oraz eksperci międzynarodowych organizacji rządowych. Działania te obejmują szkolenie oficerów policji z zakresu praw człowieka, kontrolę warunków i traktowania zatrzymanych na posterunkach policji oraz prawną opiekę nad uwięzionymi dziećmi.
Tłumaczenie Joanna Kubiak