W siódmą rocznicę pierwszych transferów zatrzymanych do Guantanamo (11 stycznia 2002) Amnesty International wzywa Prezydenta-elekta do ogłoszenia daty zamknięcia ośrodka niezwłocznie po przejęciu przez niego urzędu oraz do spełnienia przyrzeczenia zakończenia pogwałceń praw człowieka, które stały się symbolami walki z terroryzmem w wykonaniu USA przez ostatnie siedem lat.
Amnesty wzywa również Prezydenta-elekta do wsparcia idei powołania niezależnej komisji badającej pogwałcenia praw człowieka w kontekście wojny z terroryzmem, aby zapobiec bezkarności i wysłać symboliczny sygnał zmiany kierunku amerykańskiej polityki.
-Nie prosimy o coś niemożliwego. Barack Obama już wcześniej wyraził wolę unieważnienia pewnych błędnych decyzji podjętych przez rząd USA w imię bezpieczeństwa narodowego. Naciskamy na wprowadzenie jego obietnic w życie,- mówi Irene Khan, Sekretarz Generalna Amnesty International.
-Cieszy nas nadanie wysokiego priorytetu sprawie Guantanamo,- mówi Irene Khan. -Zamknięcie Guantanamo zaznaczy się jako początek zmian polityki zatrzymań, ale tylko wtedy kiedy będzie to zrobione w taki sposób, który spełnia międzynarodowe zobowiązania USA. Diabeł będzie tkwił w szczegółach: nie może być mowy o odnowieniu czegoś podobnego do Guantanamo w żadnej formie i żadnym miejscu.-
Sekretarz Obrony USA Robert Gates polecił swoim podwładnym przygotowanie projektu planu zamknięcia Guantanamo. Musi on brać pod uwagę przyszłość przetrzymywanych. Musi także zawierać natychmiastowe wstrzymanie procesów prowadzonych przez komisje wojskowe, a każdy następny proces powinien być prowadzony przez sądy powszechne.
Pozostałe kraje powinny ułatwić zamknięcie Guantanamo poprzez zaoferowanie humanitarnej ochrony zatrzymanym, którzy zostaną uwolnieni, ale nie mogą wrócić do swoich własnych krajów ze strachu przed torturami lub prześladowaniam. Niektóre kraje Unii Europejskiej, w tym Niemcy i Portugalia, poparły ideę przyjęcia zatrzymanych na tertytorium Unii, która obecnie dyskutuje nad wspólnym stanowiskiem.
-Guantanamo było częścią strategii zatrzymań, w ramach której USA prowadziły systematyczną, siedmioletnią napaść na podstawowe prawa człowieka – takich jak prawo do uczciwego procesu i ludzkiego traktowania – w imię walki z terroryzmem,- powiedziała Irene Khan. -Nadszedł czas na nowe podejście do sprawy przez USA> Jednak także inne kraje powinny mieć istotny udział w procesie zamykania tego miejsca.-
Amnesty International wzywa Prezydenta-elekta, aby w ciągu pierwszych 100 dni rządów przeprowadził konkretne reformy w dziedzinie praw człowieka, w tym ogłosił szczegóły dotyczące szybkiego zamknięcia Guantanamo; wydał zarządzenie zakazujące tortur oraz innego złego traktowania, zdefiniowanego w prawie międzynarodowym; oraz aby zapewnił powołanie niezależnej komisji śledczej ds. nadużyć popełnionych przez rząd USA w jego wojnie z terroryzmem.
W Guantanamo jest obecnie przetrzymywanych około 250 osób. Niektórzy z nich są tam już od sześciu lat.
Amnesty International była jedną z pierwszych organizacji, która wzywała do zamknięcia Guantanamo. 11 stycznia, aktywiści, zwolennicy i członkowie Amnesty International w ponad 35 krajach na całym świecie będą wspólnie domagali się zmiany kierunku polityki USA w tej sprawie.
Guantanamo: fakty i liczby
11 stycznia 2009 roku mija 7 lat odkąd pierwsi więźniowie zostali przeniesieni do Guantanamo.
Prawie 800 więźniów było przetrzymywanych w Guantanamo, w ogromnej większości bez postawienia zarzutów lub bez procesu.
Około 250 więźniów nadal jest przetrzytmywanych. Prawie 100 z nich było Jemeńczykami.
Według stanu na grudzień 2008 roku, 26 przetrzymywanych w Guantanamo przedstawiono zarzuty i postawiono przed komisją wojskową; 3 zostało uznanych za winnych i skazanych; zarzuty wobec 6 zostały oddalone (chociaż mogli zostać ponownie oskarżeni); na 6 wydano wyrok śmierci.
Od roku 2002 do grudnia 2008 roku, około 520 przetrzymywanych zostało przekazanych z Guantanamo do następujących krajów: Albania, Afganistan, Australia, Bangladesz, Bahrajn, Belgia, Dania, Egipt, Francja, Iran, Irak, Jordania, Kuwejt, Libia, Malediwy, Mauretania, Maroko, Pakistan, Rosja, Arabia Saudyjska, Hiszpania, Szwecja, Sudan, Tadżykistan, Turcja, Uganda, Wielka Brytania i Jemen.
Uważa się, że większość więźniów jest przetrzymywana w odosobnieniu w Obozie 5, Obozie 6 lub Obozie 7.
Obóz 6 został zbudowany w celu zakwaterowania 178 więźniów. Więźniowie są zamykani na minimum 22 godziny dziennie w osobnych celach bez okien na zewnątrz.
Przynajmniej 12 z przetrzymywanych w Guantanamo było poniżej 18 roku życia w chwili aresztowania. Przynajmniej trzech z nich przebywało tam nadal w grudniu 2008 roku.
Odnotowano, że przynajmniej czterech mężczyzn zmarło w Guantanamo na skutek samobójstwa. Prób samobójczych było dziesięciokrotnie więcej.
Przed osadzeniem w Guantanamo, więźniowie byli przetrzymywani w co najmniej 10 krajach bez żadnego procesu sądowego.
Analiza danych około 500 więźniów wykazała, że tylko 5 procent z nich zostało zatrzymanych przez siły USA, 86 procent zostało aresztowanych przez siły pakistańskie lub afgański Sojusz Północny, a następnie oddanych pod nadzór USA, często za tysiące dolarów amerykańskich.
14 więźniów zostało przeniesionych do Guantanamo we wrześniu 2006 roku po nawet czteryipółrocznym okresie przetrzymywania w odosobnieniu w tajnych więzieniach CIA. Od tamtego czasu 5 innych mężczyzn zostało przeniesionych do Guantanamo, co najmniej dwóch z nich z tajnych więzień CIA.
Nieznana liczba osób jest przetrzymywana w tajnych więzieniach CIA. Los i miejsca pobytu przynajmniej trzydziestu sześciu osób, uważanych za przetrzymywane potajemnie, pozostają niewyjaśnione.
Setki osób pozostają w amerykańskiej bazie lotniczej w Bagram w Afganistanie bez postawienia im zarzutów, bez procesu lub kontroli sądowej ich zatrzymań.
Strona kampanii "100 dni": http://obama100days.amnesty.org/
Zdjęcia z akcji na świecie
-Gazeta Wyborcza- o odpowiedzi Obamy