Polska podlega w tym roku okresowej ocenie stanu wdrożenia Konwencji o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (tzw. Konwencji antyprzemocowej), ratyfikowanej w 2015 roku. Celem Konwencji jest zapewnienie odpowiednich standardów w zakresie zapobiegania, ścigania i ochrony przed przemocą.
Tej okresowej oceny dokonuje organ specjalnie powołany do tego przez państwa – strony Konwencji (GREVIO – Group of Experts on Action against Violence against Women and Domestic Violence). Państwa – strony przedstawiają mu swoje raporty, a organizacje pozarządowe mogą składać odrębnie tzw. raporty alternatywne. Amnesty International w złożonym w lipcu raporcie zwraca uwagę na niewypełnienie przez Polskę w pełni postanowień Konwencji, w tym na braki w ustawodawstwie dotyczące w szczególności definicji przemocy i zgwałcenia oraz niewystarczające środki w zakresie ochrony osób doświadczających przemocy. Organizacja wyraża także zaniepokojenie aktualnymi groźbami wypowiedzenia Konwencji.
Pierwszą z wymienionych luk prawnych w Polsce, która narusza postanowienia Konwencji, jest brak kompleksowej definicji przemocy uwzględniającej przemoc ekonomiczną. Ten rodzaj przemocy musi zostać uznany przez system i urzędników państwowych odpowiedzialnych za zapobieganie, eliminowanie i karanie przemocy domowej i włączony do definicji przemocy w polskim prawie.
Konwencja antyprzemocowa zobowiązuje także państwa – strony do zapewnienia, by wszystkie akty seksualne, do których dochodzi bez dobrowolnej zgody którejkolwiek za stron były uznawane za przemoc seksualną, i karane. Dotyczy to również zgwałcenia. Tymczasem zgodnie z polskim prawem współżycie seksualne, które odbywa się bez zgody ofiary, ale także bez groźby, podstępu lub przemocy, nie jest uważane za gwałt. Oznacza to kolejne naruszenie przez Polskę postanowień Konwencji, poprzez nierespektowanie praw osób, które doświadczyły zgwałcenia.
W raporcie Amnesty International zwraca również uwagę, że pomimo ostatnich reform dotyczących izolacji sprawcy od osoby doświadczającej przemocy nadal istnieją luki w polskim ustawodawstwie w zakresie środków ochrony, w tym w zakresie zakazów zbliżania, w szczególności w sytuacjach przebywania poza miejscem zamieszkania. Naraża to osoby doświadczające przemocy na kolejne jej akty.
Analiza odnotowuje także niebezpieczne oświadczenia członków rządu o potencjalnym wypowiedzeniu Konwencji antyprzemocowej. Wypowiedzenie Konwencji byłoby naruszeniem międzynarodowych standardów praw człowieka.
Raport kończy się rekomendacjami dla Polski skierowanymi do Parlamentu, Ministra Sprawiedliwości oraz Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Z pełną treścią raportu w języku polskim można zapoznać się tutaj >>>
Treść raportu po angielsku tutaj >>>