Wydawcy mediów opublikowali dziś list otwarty w sprawie podatku od przychodów reklamowych, który rząd chce nałożyć na prywatnych nadawców. Funkcjonowanie prywatnych mediów uzależnione jest od od wpływów z reklam, a po jego wprowadzeniu z rynku może zniknąć wiele podmiotów.
Wolność słowa to stan, w którym każdy może nieskrępowanie posiadać oraz poszukiwać, otrzymywać i przedstawiać innym, przy pomocy dostępnych środków dowolną informację, pogląd lub ideę.
Art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka przewiduje, że każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje także wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei bez ingerencji władz publicznych, i bez względu na granice państwowe.
Wolność słowa potwierdza i chroni także art. 19 Powszechnej deklaracji praw człowieka z 1948 r. i inne powszechne i regionalne konwencje praw człowieka. Również przepisy polskiej Konstytucji chronią naszą wolność wypowiedzi. „Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu” (art. 14). „Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji” (art. 54).
Polska zobowiązała się w 2017 r. w ramach przeglądu stanu praw i wolności człowieka przed ONZ zwanym Universal Periodic Review (UPR) do podjęcia zdecydowanych kroków mających na celu zmniejszenie politycznej kontroli nad mediami państwowymi oraz – co ma szczególne znaczenie w tym kontekście – do zapewnienia niezależności mediów prywatnych.
Pomimo istnienia tak wyraźnych gwarancji międzynarodowych i konstytucyjnych, władza planuje krok, który może istotnie ograniczyć naszą wolność słowa.
Sprzeciwiamy się podważeniu fundamentalnej zasady wolności słowa poprzez nakładanie na wydawców prywatnych dodatkowych obciążeń finansowych pod pretekstem walki z pandemią. Wprowadzenie “podatku od reklam” dla wydawców prywatnych może prowadzić do jej znacznego osłabienia. Rynek reklamowy bowiem w znacznym stopniu warunkuje funkcjonowanie prywatnych nadawców. Odebranie tych dochodów odbierze pracę wielu dziennikarzom, udaremni śledztwa dziennikarskie, zlikwiduje sprawdzanie faktów i obnażanie kłamstw, zniszczy krytykę i wolne słowo1.
Komu służy wolność mediów?
Niezależne media mają fundamentalne znaczenie dla korzystania z wolności słowa każdego z nas. Jest ważnym źródłem pozyskiwania informacji o sprawach publicznych. Media odgrywają ogromną rolę w społecznej kontroli władzy (tzw. „public watchdog”). Wolność słowa, ustanowiona jest nie dla dziennikarzy, lecz dla członków całego społeczeństwa. Wolne media realizują prawo obywatela do rzetelnej, czyli prawdziwej, uczciwej, jasnej, niewprowadzającej w błąd, odpowiedzialnej informacji2. Dziennikarze korzystają z wolności słowa, ale korzystają z niej nie dla siebie, nie dla swojej wygody, lecz w interesie całego społeczeństwa. Potrzebujemy pluralizmu w mediach, a po wyeliminowaniu wydawców na skutek podatku od reklam, ten pluralizm może zniknąć.
Amnesty International podpisała List: Organizacje społeczne solidarne w obronie niezależności mediów
Amnesty Interantional podpisała “Oświadczenie organizacji pozarządowych ws. podatku medialnego”:
Nasza misja jest zbieżna z tą, którą realizują media. Pełnią one istotną rolę w kontrolowaniu władz publicznych, pozyskują informacje o tym jak politycy i urzędnicy wykonują swoje funkcje i jak wydawane są nasze pieniądze. Kontekst nałożenia tzw. podatku medialnego jest dla nas oczywisty. Chodzi o to, by tę funkcję kontrolną ograniczyć, a w rezultacie by obywatele i obywatelki miały mniejszy dostęp do informacji o sprawach publicznych.
Oprócz tego symbolicznego gestu solidarności, zwracamy się jednocześnie z apelem do władz, aby w trosce o wolność mediów nie kontynuowały prac nad wprowadzeniem tej daniny.
Zachęcamy również inne organizacje do złożenia podpisu do czwartku, 11 lutego do godziny 9. Chcemy ten apel przekazać do Ministerstwa Finansów, które pracuje nad wprowadzeniem tzw. podatku medialnego.
Fundacja ePaństwo,
Fundacja Panoptykon,
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Sieć Obywatelska – Watchdog Polska
Fundacja Frank Bold
Fundacja Miasto Obywatelskie Lubartów
Amnesty International Polska