Przez ostatnie sześć miesięcy australijski rząd ograniczył dostarczanie świadczeń pomocowych dla uchodźców oraz osób poszukujących ochrony w PNG i przeniósł uchodźców do nowych ośrodków detencji, gdzie mają ograniczony dostęp do pomocy medycznej.
“Prawie 5 lat po tym, jak Australia rozpoczęła stosowanie szkodliwej i nielegalnej polityki prowadzenia zamorskich ośrodków, sytuacja uchodźców i osób poszukujących ochrony uwięzionych na PNG jest tak rozpaczliwa jak nigdy wcześniej. Wycofanie świadczeń opieki medycznej w tym okresie sprawia, że sytuacja staje się jeszcze trudniejsza” – powiedziała Aleksandra Fertlińska, koordynatorka kampanii Amnesty International.
“W ubiegłym roku dwoje uchodźców popełniło samobójstwo na wyspie Manus, uwidacznia to ogromny koszt psychiczny ponoszony przez ludzi przetrzymywanych w odległych centrach detencji. Mimo to Australia w niewytłumaczalny sposób zaprzestała świadczenia poradnictwa psychologicznego na rzecz osób cierpiących traumę, co spowodowało, że dostęp do opieki medycznej w PNG stał się jeszcze trudniejszy dla uchodźców i osób poszukujących ochrony”.
Uchodźcy pozostawieni w cierpieniu
Uchodźcy i osoby poszukujące ochrony przez lata zmagają się z poważnymi wyzwaniami w dostępie do opieki medycznej, co udokumentowano w nowym raporcie Amnesty International. W listopadzie 2017 r. badacze Amnesty odwiedzili Port Moresby, stolicę PNG, gdzie rozmawiali z uchodźcami i osobami poszukującymi ochrony przetransportowanymi z wyspy Manus na leczenie.
Kilka osób opisało oczekiwanie przez długie miesiące na leczenie w przypadku bardzo poważnych problemów zdrowotnych, w tym podejrzeń o zmiany rakowe, kamienie nerkowe, problemy układu pokarmowego, dur brzuszny, tropikalną gorączkę, niepełnosprawności oraz problemów psychologicznych.
Wielu uchodźców otrzymało informację od lekarzy, że opieka medyczna nie jest dostępna w PNG z powodu braku specjalistów i wyposażenia, jednak w przypadkach osób potrzebujących pomocy medycznej transport do Australii był albo opóźniony albo całkowicie go odmawiano.
Jeden z uchodźców, mający problemy z nerkami oraz żołądkiem, opisał, jak wewnątrz żołądka umieszczono mu stent, który miał zostać usunięty po 6 tygodniach. 8 miesięcy później stent wciąż nie był usunięty i naciskając na pęcherz powodował krwawienie. Uchodźca ten powiedział, że został poinformowany przez lekarzy, że w PNG nie ma obecnie specjalistów, którzy mogliby mu pomóc.
Australia dołożyła nadzwyczajnych starań i poniosła ogromne koszty by wdrożyć swoją „politykę zamorskich ośrodków”, która poważnie organiczna dostęp do opieki zdrowotnej uchodźcom i osobom poszukującym ochrony. Uchodźcy w PNG mieszkają w warunkach więziennych, mają ograniczoną możliwość poruszania się, polegają na australijskim rządzie w kwestiach zakwaterowania, bezpieczeństwa, jedzenia oraz opieki medycznej – powiedziała Aleksandra Fertlińska.
Tak długo, jak zamorskie ośrodki detencji będą funkcjonować, Australia jest odpowiedzialna za zapewnienie uchodźcom odpowiedniego dostępu do opieki medycznej, w tym możliwość korzystania z takiej opieki w Australii.
Zmniejszony dostęp do świadczeń
Przed październikiem 2017 uchodźcy i osoby poszukujące ochrony w PNG byli leczeni przez prywatną firmę (International Health and Medical Services – IHMS), prywatny szpital w Port Moresby (Pacific International Hospital in Port Moresby) albo transportowani do Australii. Tłumaczenie oraz poradnictwo było zapewniane w połączeniu z innymi świadczeniami zdrowotnymi.
Znaczące zmiany w świadczeniu opieki zdrowotnej miały miejsce w październiku 2017 roku, kiedy australijski rząd przymusowo przeniósł uchodźców oraz osoby poszukujące ochrony do nowych 3 ośrodków na wyspie Manus, z czego tylko jeden dysponował kliniką. Agencja ONZ ds. uchodźców (UNHCR) powiedziała, że nowe rozwiązanie jest „znacząco niewystarczające”.
Samuel* czekał na leczenie odkąd doznał ataku serca w lutym 2017 roku. Dwóch lekarzy, którzy leczyli go w Port Moresby zarekomendowało, aby odesłać go do Australii na kolejne testy oraz leczenie, które wymagało akceptacji australijskiego rządu. W listopadzie 2017 r. Samuel ponownie doznał zapaści, ale kilka dni wcześniej świadczenia medyczne zostały całkowicie wycofane z ośrodków, w związku z zamiarem ich zamknięcia. W rezultacie inni uchodźcy przez ponad 4 godziny próbowali uzyskać pomoc agencji ochrony w przewiezieniu Samuela do najbliższego szpitala. Powiedział on, że po kilku godzinach został zwolniony, ponieważ szpital nie miał odpowiedniego wyposażenia by dalej go diagnozować.
Pomimo udokumentowanych przypadków samobójstw oraz tego, że wśród uchodźców na wyspie Manus odnotowano jeden z najwyższych zarejestrowanych na świecie wskaźników zaburzeń psychicznych, w październiku 2017 australijski rząd zakończył kontrakty na zapewnienie wsparcia psychologicznego. Oznacza to, że uchodźcy nie będą mieć już dłużej dostępu do poradnictwa. Amnesty International wzywa, aby te świadczenia zostały priorytetowo przywrócone.
Pozostałe zmiany obejmują zredukowanie liczby godzin otwarcia punktów medycznych, rezygnację z zapewniania uchodźcom dostępu do tłumaczy, aby mogli właściwie zrozumieć zakres leczenia i wyrazić na nie zgodę, oraz przeniesienie większej odpowiedzialności na publiczne szpitale za zapewnienie pomocy w nagłych przypadkach i po godzinach pracy punktów medycznych.
Amnesty International ponawia swoje wezwania do australijskiego rządu, aby wszyscy uchodźcy i osoby poszukujące ochrony zostały natychmiast przetransportowane do Australii, gdzie zostanie im zapewniona ochrona, której potrzebują i na którą zasługują. Tymczasem Australia jest odpowiedzialna za zapewnienie uchodźcom dostępu do adekwatnej opieki medycznej w PNG.
Tylko przez zamknięcie zamorskich ośrodków Australia może zakończyć fizyczne i psychiczne cierpienie uchodźców i osób poszukujących ochrony w PNG
– powiedziała Fertlińska.
“Dopóki to się nie stanie, Australia powinna próbować ograniczyć cierpienie poprzez zapewnienie uchodźcom opieki medycznej, której potrzebują”.
*imię zostało zmienione