Azam Farmonov (30 lat) i Alisher Karamatov (41 lat) są więźniami sumienia. Obaj są przewodniczącymi regionalnych oddziałów Uzbeckiego Towarzystwa Praw Człowieka (HRSU). Farmonov jest zięciem Taliba Yakubova przewodniczącego Towarzysztwa, który opuścił Uzbekistan w sierpniu 2006 roku, ponieważ wielokrotnie grożono mu śmiercią. Yakubov obecnie mieszka we Francji.
Utrzymują, że kiedy rozpoczęli badać doniesienia rolników i zaprezentowali lokalnym władzom swoje ustalenia, niektórych z rolników zmuszono (także fizyczną przemocą), aby oskarżyli Farmonowa i Karamatowa o wywieranie presji na rolników by wnieśli oskarżenia wobec władz. Zostali pozbawieni wolności 29 kwietnia 2006 roku, kiedy bronili praw rolników, którzy oskarżyli regionalnych urzędników rolniczych o o zaniedbania, wymuszenia i korupcję. Tego samego dnia ich domy zostały pzreszukane bez nakazu i zarekwirowano z nich sprzęt komputerowy i książki. Podczas przeszukania potraktowana została brutalnie żona Azama Farmanova, będąca w zaawansowanej ciąży. Wymagała ona hospitalizacji.
Po zatrzymaniu Farmonov i Karamatov zostali umieszczeni w areszcie śledczym w mieście Khavast. Byli przetrzymywani bez możliwości komunikowania się, co najmniej tydzień. Twierdzą, że w tym czasie byli bici i torturowani – między innymi zakładano im maski gazowe, które zablokowany miały dopływ powietrza. Podobno bito ich także gumowymi pałkami po nogach i kostkach, zmuszając w ten sposób do podpisania zeznań. 16 maja zostali oskarżeni o wymuszenia (art. 165 KK). Odmówiono im prawa do efektywnej obrony przed sądem. Nie powiadomiono ich o rozpoczęciu procesu w czerwcu 2006 roku, a ich prawnik dostał tylko 4 dni na przygotowanie obrony. Jego prośba o więcej czasu została odrzucona, a mężczyźni zostali skazani na 9 lat więzienia.
Pojawiły się bardzo poważne obawy o zdrowie Alishera Karamatova, który jest leczony na gruźlicę w Sangorodoku, więziennym szpitalu koło Taszkientu od października 2008. Wcześniej był poddawany torturom i poniżaniu przez strażników więziennych, kiedy przebywał w więzieniu Karshi. Stracił prawie połowę masy ciała.
Azam Farmonov jest przetrzymywany w więzieniu Yaslik. W okresie od 29 maja do 19 czerwca, oraz od 10 do 20 października zamknięty był w karnej izolatce. Dodał, że gdy przebywał w karnej celi w maju, codziennie bity był pałką po stopach i plecach. W wyniku znęcania się Farmonov nie mógł poruszać się przez 10 dni. Opisał jak podczas drugiego pobytu w izolatce został przykuty na dwa dni do kaloryfera i bity przez pięciu strażników, aż do utraty przytomności. Efektem tego były problemy z chodzeniem i krwotoki z uszu. Jego rodzina wierzy, że tortury, jakim został poddany mają na celu zmuszenie go do zaprzestania działalności na rzecz praw człowieka, potępienia przewodniczącego HRSU Taliba Yakubova i doprowadzenie do rozwodu z córką Yakubova.
Prosimy o niezwłoczne wysyłanie uprzejmych listów w języku uzbeckim, rosyjskim, angielsku lub polskim, w których:
- wezwiesz do uwolnienia Azama Farmonova i Alishera Karamatova;
- wyrazisz obawę o to, że Azam Farmonov i Alisher Karamatov zostali skazani na dziewięć lat więzienia w wyniku procesu który odbiegał od międzynarodowych standardów sprawiedliwego sądownictwa, których Uzbekistan zobowiązał się przestrzegać, jako państwo strona Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (International Covenant on Civil and Political Rights);
- wyrazisz zaniepokojenie doniesieniami, że w celu wymuszenia przyznania się do winy obydwaj mężczyźni byli torturowani w przedprocesowych aresztach;
- wyrazisz zaniepokojenie informacjami o ciągłym stosowaniu wobec nich tortur i innych form złego traktowania w więzieniu;
- zaapelujesz do władz by zapewniły ponowne rozpatrzenie tych spraw w toku pełnego i sprawiedliwego śledztwa;
- wezwiesz władze do zapewnienia, że wszyscy, także obrońcy praw człowieka, będą mogli w pełni korzystać z prawa do wolności słowa, zgodnie z art. 19 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, którego stroną jest Uzbekistan.
W listach do przedstawicieli władz prosimy o zaprezentowanie różnorodnych działań prowadzonych przez Amnesty International na rzecz promocji praw człowieka, wspominając także o prawie do wolności słowa. W celu zilustrowania ogólnoświatowego charakteru AI prosimy opisać inne sprawy i kampanie, w które byli Państwo zaangażowani.
Adresaci apeli:
Prezydent / President Islam A. KARIMOV
Rezidentsia prezidenta
ul. Uzbekistanskaia 43
Tashkent 700163
UZBEKISTAN
Fax + 998 71 139 53 25
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Szanowny Panie Prezydencie / Dear President Karimov
Szef Dyrektoriatu Wykonywania Wyroków
Head of the Directorate of Execution of Sentences
Ministry of Internal Affairs
Abdukarim SHODIEV
GUIN MVD Respubliki Uzbekistan
Ferganskoye shosse, 25
Tashkent 700005
Uzbekistan
Fax: +998 71 191 6835
Zwrot grzecznościowy: Dear Mr. Shodiev/Szanowny Panie
Możesz również wysłać list za pośrednictwem Ambasady Uzbekistanu w Polsce.
Ambasada Republiki Uzbekistanu
ul. Kraski 21, 02-804 Warszawa
tel. (0-22) 894 62 30; fax (0-22) 894 62 31
e-mail: [email protected]
Prosimy również o wysyłanie kartek/listów w języku uzbeckim lub rosyjskim, w celu wyrażenia swojej solidarności z więźniami sumienia oraz ich rodzinami.
Sugerowana treść w języku uzbeckim:
Namuna Karamatova – żona Alishera
Sirdarinskaia oblast
g. Yangier, ul. Farkhod
dom 8, kvartira 7
Namune Karamotove
Uzbekistan
Ozoda Jakybova – żona Azama
Sirdarinskaya oblast, g.Gulistan,
3 mikroraion, dom 16, kv.2
Ozode Jakubovoy
UZBEKISTAN
Alisher Karamatov
Respublika Uzbekistan, g. Tashkent, UYA-64-18 Sangorod
Alisheru Karamatovu
UZBEKISTAN
Azam Farmonov
Respublika Karakalpakistan, Kungiratskiy raion,
poselok Jaslik, KIN UYA 64/71
Azamu Farmonovu
UZBEKISTAN