24 marca 2022 r. Bernardo Caal Xol został zwolniony z zakładu karnego w Cobán po ponad czterech latach spędzonych w więzieniu. Obrońcy poinformowali, że sędzia nakazał jego zwolnienie za dobre sprawowanie.
“To wspaniała wiadomość dla Bernardo, jego rodziny i całej rdzennej społeczności Kekchi w Gwatemali. Bernardo – więzień sumienia – może opuścić więzienie po ponad czterech latach i wrócić do bliskich. Pozostaje jednak skazany za przestępstwo, którego nie popełnił, a władze Gwatemali nadal uznają jego pracę na rzecz obrony praw człowieka i środowiska za przestępstwo” – powiedziała Erika Guevara-Rosas, dyrektorka Amnesty International na Amerykę.
Po zapoznaniu się ze sprawą karną przeciwko Bernardo Amnesty International stwierdziła, że nie ma żadnych dowodów na popełnienie przestępstw, o które został oskarżony. Organizacja udokumentowała analogiczne postępowania prowadzone przeciwko innym obrońcom praw człowieka w Gwatemali. Dlatego Amnesty International uważa Bernardo Caal Xol za więźnia sumienia i od lat prowadziła na całym świecie kampanię na rzecz jego natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia.
“To godne ubolewania, że w Gwatemali wszczyna się bezpodstawne postępowania karne mające na celu nękanie i utrudnianie pracy obrońców praw człowieka – szczególnie ekologów i rdzennych mieszkańców, a także tych, którzy walczą z bezkarnością i korupcją. To bardzo powszechna taktyka. Mieszkańcy Gwatemali doświadczyli w ostatnich latach regresu w dziedzinie praw człowieka na niespotykaną skalę. Władze próbowały zniszczyć cały system sprawiedliwości i podstawowe więzi społeczne, uznając za przestępców wszystkich, którzy walczą o bardziej sprawiedliwe państwo” – powiedziała Erika Guevara-Rosas.
To wspaniała wiadomość dla Bernardo, jego rodziny i całej rdzennej społeczności Kekchi w Gwatemali. Bernardo – więzień sumienia – może opuścić więzienie po ponad czterech latach i wrócić do bliskich.
Erika Guevara-Rosas
Informacje dodatkowe
Bernardo Caal Xol jest 50-letnim nauczycielem z rdzennej ludności, działaczem związkowym i obrońcą praw Kekchi, rdzennego plemienia Majów z Gwatemali. Działa również w obronie prawa do ziemi, a także ochrony środowiska. Był niesłusznie pozbawiony wolności od 30 stycznia 2018 r. za obronę praw społeczności Kekchi dotkniętej budową projektu hydroelektrycznego na świętej rzece Cahabón, w departamencie Alta Verapaz, w północnej Gwatemali. Pomimo braku dowodów wykazujących jego winę 9 listopada 2018 r. sąd w Cobán skazał go na 7 lat i 4 miesiące więzienia za „ciężki rozbój” i bezprawne pozbawianie wolności.
16 lipca 2020 r. Amnesty International uznała Bernardo Caala za więźnia sumienia. Był jednym z bohaterów zeszłorocznej edycji Maratonu Pisania Listów. Podczas tej globalnej kampanii ludzie na całym świecie podjęli około pół miliona akcji wzywających do jego uwolnienia.
Bernardo Caal i jego prawnicy złożyli we wrześniu 2021 roku skargę kasacyjną do Izby Karnej Sądu Najwyższego w celu ponownego rozpatrzenia tego wyroku za łamanie praw człowieka, ale została ona odrzucona. Bernardo Caal i jego prawnicy natychmiast odwołali się od tego orzeczenia. Wniosek nie został jeszcze rozstrzygnięty.
W Gwatemali organizacje lokalne i międzynarodowe odnotowały wielokrotne przypadki ataków na obrońców praw człowieka, zwłaszcza tych zaangażowanych w walkę z bezkarnością i korupcją, a także na dziennikarzy. Jednostka Ochrony Obrońców Praw Człowieka w Gwatemali (Unidad de Protección a defensoras y defensores de Derechos Humanos de Guatemala) odnotowała 839 ataków na obrońców praw człowieka od stycznia do listopada 2021 roku. Według najnowszego raportu Global Witness, Gwatemala jest również jednym z najbardziej niebezpiecznych krajów na świecie dla osób działających na rzecz ochrony prawa do ziemi i broniących środowiska. W 2020 roku zabito 13 działaczy na rzecz ochrony środowiska, co stanowi czwarty najwyższy wynik w odniesieniu do zabójstw obrońców ziemi i środowiska w przeliczeniu na jednego mieszkańca.