ASA 17/057/2006
Zgodnie z nowym prawem, które wejdzie w życie wraz z pierwszym stycznia 2007, wszystkie wyroki kary śmierci ogłoszone przez sądy rejonowe będą musiały zostać powtórnie rozpatrzone i zatwierdzone przez Najwyższy Sąd Ludowy.
Nowe ustawodawstwo najprawdopodobniej pomoże nie tylko poprawić jakość procesów tych, którym grozi kara śmierci, ale również może zredukować liczbę egzekucji w Chinach.-, twierdzi Purna Sen, Dyrektorka Programu ds. Azji i Pacyfiku. Z drugiej strony jednak – jeśli jednocześnie nie zostaną przedsięwzięte inne środki ograniczające zakres orzekania kary śmierci nowe zapisy prawne mogą doprowadzić do wzrostu niebezpieczeństwa głębszego zakorzenienia kary głównej w systemie prawnym Chin. Aby tego uniknąć, konieczne jest wprowadzenie pełnej przejrzystości zasad stosowania kary śmierci, obejmujących całe państwo w równym stopniu oraz zmniejszenie liczby przestępstw karanych śmiercią-.
Amnesty International obawia się, iż – pomimo wprowadzenia tej reformy – istnieje małe prawdopodobieństwo aby ci, którym grozi kara śmierci, otrzymali sprawiedliwy, zgodny z międzynarodowymi standardami praw człowieka proces.
Procesy w Chinach ogólnie charakteryzuje brak bezzwłocznego dostępu do prawników, brak domniemania niewinności, polityczna ingerencja w system sądowy oraz wykorzystywanie dowodów uzyskanych za pomocą tortur.
Władze powinny ponadto podać do wiadomości publicznej statystyki, dotyczące ilości wydawanych wyroków kary śmierci oraz egzekucji w Chinach, które nadal uznawane są za tajemnicę państwową. Statystyki te pozwoliłyby ocenić, czy reforma faktycznie wpłynie na redukcję liczby egzekucji.
Amnesty International od dłuższego czasu nalega, by Chiny przyspieszyły proces wprowadzenia reform, mających na celu całkowite zniesienie kary śmierci.
Mamy nadzieję, że wprowadzone ustawodawstwo jest kolejnym krokiem ku całkowitem zniesieniu kary śmierci-, powiedziała Purna Sen. „Jedynie w ten sposób można zagwarantować, że niewinni ludzi nie będą skazywani na śmierć.-
Tło wydarzeń:
Karę śmierci można zastosować w Chinach w odniesieniu do 68 wykroczeń, wliczając te, niezwiązane z użyciem przemocy, tj. oszustwa podatkowe, defraudację majątku państwowego czy przyjęcie łapówki. Chińscy teoretycy prawa, przeciwni karze śmierci, proponowali zawężenie zakresu jej stosowania m.in. poprzez zniesienie kary za przestępstwa ekonomiczne. Te wezwania pozostały dotychczas zlekceważone.
Chiny zajmują czołowe miejsce wśród państw, stosujących karę śmierci. Amnesty International szacuje, że w 2005 roku ponad 1770. ludzi zostało straconych, a 3900. skazanych na śmierć. Prawdziwe liczby mogą okazać się znacznie wyższe. W marcu 2004 roku wysoki rangą członek Narodowego Kongresu Ludowego ogłosił, że każdego roku w Chinach wykonuje się karę śmierci na 10.000. osób.
Tłumaczenie: Aleksandra Wilczek
