ASA 17/051/2006
-Zgadzając się, by Pekin był gospodarzem Igrzysk, przyczynicie się do rozwoju praw człowieka-, Liu Jingmin, wiceprzewodniczący Pekińskiego Komitetu Organizacyjnego, kwiecień 2001 r.
Na 687 dni przed rozpoczęciem Olimpiady w Pekinie chiński rząd musi działać szybko, jeżeli chce dotrzymać obietnicy, danej MKOl, że do czasu Olimpiady w 2008 r. sytuacja praw człowieka w Chinach ulegnie poprawie.
Amnesty International stwierdza w swojej ostatniej ocenie wyników pracy chińskiego rządu w czterech kluczowych obszarach praw człowieka, iż ogólna sytuacja jest nadal zła. Nastąpił pewien postęp w reformowaniu systemu orzekania kary śmierci, jednak w innych, istotnych z punktu widzenia praw człowieka kwestiach efekty działań rządu pogorszyły się.
-Odnotowywane każdego dnia w całym kraju poważne naruszenia praw człowieka są sprzeczne z obietnicami, złożonymi przez Chiny w procesie ubiegania się o organizację Igrzysk-, stwierdziła Catherine Baber, Zastępca Dyrektora Amnesty International ds. Azji i Pacyfiku. -Działacze na rzecz praw człowieka – w tym ci, zajmujący się mieszkańcami przymusowo wysiedlonymi z budynków na terenach przeznaczonych pod zabudowę olimpijską – są prześladowani i więzieni. Tysiące ludzi skazywanych jest na śmierć w wyniku nieuczciwych procesów, za przestępstwa takie, jak przemyt czy oszustwo.-
-W ciągu ostatniego roku ponowiły się sankcje wobec dziennikarzy i użytkowników Internetu. Fakt ten sprawia, że deklaracje rządu o dążeniu do >>całkowitej wolności mediów<>ducha olimpijskiego<>zachowanie ludzkiej godności<<.-
Amnesty International przekazała zgromadzone dotychczas informacje do MKOl, który zapowiedział, że zareaguje, jeśli zapewnienia Chin dotyczące przestrzegania praw człowieka nie będą realizowane w praktyce. Amnesty International wzywa MKOl by wykorzystał swoje wpływy we władzach chińskich i wystąpił w obronie osób takich jak Ye Guozhu.
Ye Guozhu zastał przymusowo wysiedlony, kiedy jego dom stał się częścią terenu pod zabudowę dla celów olimpijskich. Został skazany na 4 lata więzienia po tym, jak w grudniu 2004 roku, wraz z innymi ofiarami przymusowych wysiedleń, próbował zorganizować demonstrację w Pekinie. AI uznaje Ye Guozhu za więźnia sumienia. Niedawno wyszło na jaw, że Ye był w areszcie poddawany torturom: wieszano go za ramiona pod sufitem i bito pałką z paralizatorem.
Równolegle z przeprowadzaniem przymusowych wysiedleń z terenów przeznaczonych pod zabudowę olimpijską, władze Pekinu zdecydowały, że – w ramach poprawiania wizerunku miasta przed Olimpiadą – zakres czynów podlegających -reedukacji przez pracę- czyli więzieniu bez postawienia zarzutów, zostanie rozszerzony o -nielegalną reklamę lub roznoszenie ulotek, prowadzenie taksówek bez licencji, działalność gospodarczą bez zezwolenia, włóczęgostwo i żebranie-.
„Lśniące stadiony i widowiskowe parady będą bezwartościowe, jeśli dziennikarze i działacze na rzecz praw człowieka wciąż nie będą mogli swobodnie wypowiadać się; jeśli ludzie nadal będą torturowani w więzieniach lub jeśli rząd nadal będzie ukrywał prawdę o tysiącach wykonanych egzekucji”, powiedziała Baber.
-Ponaglamy chińskie władze, by pospieszyły się z realizacją obietnic w kwestii praw człowieka tak, by wraz z nadejściem sierpnia 2008 roku, Chińczycy mogli być dumni pod każdym względem z tego, co ich kraj ma do zaoferowania światu-.
Uwagi do wydawców:
Amnesty International sporządza regularne sprawozdania dotyczące czterech kluczowych obszarów praw człowieka, które mają zostać zreformowane w Chinach do czasu Olimpiady. Analizy te stanowią główną część planu działań organizacji, poświęconych reformie praw człowieka w Chinach. W ostatnim sprawozdaniu zawarto następujące wnioski i rekomendacje:
Kara śmierci
- Jest orzekana w przypadku 68 rodzajów przestępstw, w tym oszustw podatkowych i przestępstw związanych z narkotykami. Według szacunków chińskich naukowców, co roku kara śmierci jest wykonywana na 8-10 tys. osób.
- Żaden ze skazanych na śmierć nie podlega uczciwemu procesowi: uchybienia obejmują brak natychmiastowego dostępu do prawnika, brak domniemania niewinności oraz posługiwanie się dowodami i zeznaniami wymuszanymi za pośrednictwem tortur.
- Rozpowszechnione jest pobieranie organów od straconych więźniów – nowe przepisy z lipca 2006 r. uregulowały jedynie kwestię przeszczepów od żywych dawców.
- Pozytywnym jest fakt, iż Najwyższy Sąd Ludowy zamierza przywrócić swoją jurysdykcję w zakresie ostatecznej rewizji i zatwierdzania wszystkich egzekucji, co – miejmy nadzieję – doprowadzi do zmniejszenia liczby wyroków skazujących na karę śmierci.
W ramach podjęcia kolejnych kroków w kierunku całkowitego zniesienia kary śmierci, Amnesty International wzywa rząd chiński do zwiększenia jawności swego postępowania przez opublikowanie pełnych krajowych statystyk, dotyczących ilości wydanych wyroków, skazujących na karę śmierci oraz wykonanych egzekucji.
Uczciwe procesy, tortury i więzienie bez postawienia zarzutów (-areszt administracyjny-)
- Setki tysięcy osób, aresztowane bez postawienia zarzutów, mogą być przetrzymywane w obozach -reedukacji przez pracę- i innych tego typu placówkach na terenie całego kraju.
- Policja ma niekontrolowane uprawnienia do nakładania wyroków o wymiarze do trzech lat za popełnienie -drobnych przestępstw-.
- Więźniowie w takich obozach narażeni są na wysokie ryzyko tortur lub złego traktowania, szczególnie, jeśli opierają się -reformowaniu-.
AI wzywa do zaprzestania -reedukacji przez pracę- i innych form aresztu administracyjnego.
Działacze i obrońcy praw człowieka
- Ludzie coraz częściej publicznie składają skargi: według danych rządowych, w 2005 roku odbyło się 87 000 protestów, demonstracji i innego rodzaju -zakłóceń porządku publicznego- w porównaniu z 74 000. w roku 2004.
- Aktywiści, w tym prawnicy i dziennikarze, napotykają na ogromne przeszkody w nagłaśnianiu naruszeń praw człowieka – są prześladowani, bezzasadnie aresztowani i torturowani.
- Przepisy dotyczące prawników z maja 2006 r. zwiększają zakres państwowych kontroli nad ich działalnością i mogą zniechęcić prawników do reprezentowania ofiar łamania praw człowieka na szczeblu lokalnym.
AI wzywa rząd do zmiany niejasnych sformułowań w przepisach prawa karnego, takich jak -przeciek tajemnic państwowych za granicę- i -obalanie władzy państwowej-, które często są wykorzystywane do tłumienia legalnej działalności na rzecz praw człowieka.
Wolność mediów
- Strony internetowe setek organizacji międzynarodowych są zablokowane przez władze ChRL; liczne strony chińskie zostały zamknięte w ciągu kilku ostatnich lat.
- Jak donosi Klub Korespondentów Zagranicznych w Pekinie, w ciągu ostatnich dwóch lat policja zatrzymywała zagranicznych dziennikarzy co najmniej 38 razy.
- W ciągu minionego roku władze chińskie nasiliły kontrole nad chińskimi wydawcami, zamykając takie pisma jak tygodnik Bingdian (Punkt krytyczny) i zwalniając nastawionych krytycznie dziennikarzy.
AI wzywa rząd do uwolnienia wszystkich dziennikarzy, zatrzymanych za swoją pokojową działalność publicystyczną i zadbania, by zarówno dziennikarze chińscy jak i zagraniczni mogli bez cenzury informować o zagadnieniach istotnych dla opinii publicznej.
Pełny tekst sprawozdania Amnesty International jest dostępny w języku angielskim na stronie:
http://web.amnesty.org/library/Index/engasa170462006
Przewodniczący MKOl, Jacques Rogge, pytany publicznie o Chiny i Olimpiadę, wielokrotnie odwoływał się do zobowiązań Chin w zakresie przestrzegania praw człowieka. W kwietniu 2002 r. w programie „Hardtalk” na kanale BBC, Rogge obiecał działać, jeżeli Chiny nie będą wywiązywać się ze złożonych obietnic w sposób satysfakcjonujący.
Tłumaczenie: Iwona Bajurko