Według Amnesty International, w raporcie rządu chińskiego sporządzonego w ramach powszechnego przeglądu okresowego ONZ (Universal Periodic Review – UPR) zatuszowano nadużycia praw człowieka popełniane w całym kraju.
Równoległy raport organizacji AI zwraca uwagę na pewne kwestie, które Rada Praw Człowieka powinna podnieść podczas przeglądu UPR dotyczącego Chin w dniu 9 lutego.
W sześć miesięcy po zakończeniu Olimpiady w Pekinie, przegląd okresowy to rzadka możliwość dyskusji w rządem Chin o kwestii praw człowieka.
-Zawsze dobrze jest zobaczyć, jak Chiny uczestniczą w takiej dyskusji- stwierdziła Roseann Rife, Dyrektor Amnesty International ds. Azji i Pacyfiku.
-Obecne pytanie brzmi: jak to zaangażowanie wpłynie na życie mieszkańców Chin, a w szczególności tych, którzy są prześladowani za pokojowe korzystanie ze swoich praw.-
Amnesty International docenia pozytywne zaangażowanie Chin w budowanie wraz z ONZ mechanizmu powszechnego przeglądu okresowego – co objawia się np. złożeniem krajowego raportu w odpowiednim terminie. Organizacja uznaje również postęp dokonany przez Chiny w pewnych obszarach związanych z prawami człowieka, takich jak postępy związane z systemem prawnym, programy edukacyjne dotyczące praw człowieka oraz uchwalenie ustawy o umowach o pracę.
Jednakże, raport rządu chińskiego pomija odniesienia do trwającego kryzysu w Tybecie, surowego rozprawiania się z Ujgurami w Zachodniej części Regionu Autonomicznego Sinkiang-Ujgur, a także ciągłych prześladowań wyznawców różnych religii, w tym praktykujących Falun Gong.
Według oficjalnych wieczornych wiadomości Lhasa Evening News, Kampania Jednolitej Kontroli o nazwie -Mocne Uderzenie- (Strike Hard Unified Checking Campaign) rozpoczęta 18 stycznia w stolicy regionu obejmuje -naloty śledcze- na dzielnicę mieszkaniową, wynajmowane pokoje, hotele, pensjonaty, kafejki internetowe i bary. Do 24 stycznia policja zatrzymała 81 podejrzanych, w tym dwóch za posiadanie -w swoich telefonach komórkowych reakcjonistycznych opinii i reakcjonistycznych piosenek.-
-W swoim narodowym raporcie Chiny nie odniosły się do wielu ważnych problemów- twierdzi Roseann Rife. -Ignorowanie poważnych naruszeń praw człowieka w kraju osłabia zarówno cele, jak i duch procesu tworzenia Powszechnego Przeglądu Okresowego przez ONZ.-
Według Amnesty International, w oficjalnym raporcie nie wspomina się również o chińskim systemie administracyjnego zatrzymania, na mocy którego może być więzionych nawet do kilkuset tysięcy osób – bez procesu i bez dostępu do prawnika. Nie pojawia się w nim również potrzeba zreformowania systemu rejestracji domostw, który nadałby formalny charakter dotychczasowemu obywatelstwu drugiej kategorii setek milionów migrantów ze wsi osiadłych w miastach.
Amnesty International wyraziło również swoje rozczarowanie faktem, iż Chiny w większym stopniu nie zaangażowały w przygotowanie raportu społeczeństwa obywatelskiego.
-Jednym z pozytywnych aspektów tego procesu jest naciskanie na rządy, aby poważnie zaczęły współpracować z krajowymi organizacjami pozarządowymi i aktywistami w przygotowaniu dokumentów dla ONZ,- stwierdziła Roseann Rife. -Poprzez brak takich działań Chiny straciły ważną szansę na stawienie czoła poważnym wyzwaniom stojącym przed tym krajem.-
Amnesty International wzywa władze chińskie do aktywnego rozpowszechniania krajowego raportu wśród społeczeństwa obywatelskiego Chin, jak również do rozpowszechniania równoległych raportów dostarczonych przez organizacje pozarządowe, a także do informowania obywateli o transmisji obrad w dniu 9 lutego.
-Prawdziwy sprawdzian skuteczności przeglądu okresowego będzie polegał na obserwacji, jakie konkretne działania podejmą władze Chin w celu polepszenia praw człowieka zwykłych ludzi. Będziemy przyglądać się z bliska tym postępom, jak również temu, co Chiny powiedzą o sobie podczas dyskusji, a także o co zapytają inne kraje, a o co zdecudują się nie zapytać- mówi Roseann Rife.
Podczas sesji dot. powszechnego przeglądu okresowego na temat Chin, przedstawiciele tego kraju przedstawią narodowy raport i odpowiedzą na pytania Rady. Sesja ta odbędzie się 9 lutego o godzinie 8.00 czasu Greenwich. Będzie ona transmitowana na żywo poprzez ONZ-owski webcast dostępny pod adresem http://www.un.org/webcast/unhrc/index.asp.
Pełen raport Amnesty International przedłożony Radzie Praw Człowieka ONZ na temat praw człowieka w Chinach znajduje się pod adresem: http://www.amnesty.org/en/library/info/ASA17/097/2008/en
tłum. Bartosz Kumanek
