Chorwacja: przełomowy wyrok zapewni sprawiedliwość ofiarom zbrodni wojennych

Trybunał skazał Ante Gotovine na 24 lata a Mladena Markaca na 18 lat więzienia. Trzeci generał, Ivan Cermak, został uniewinniony.
Ante Gotovina i Mladen Markac zostali uznani winnymi udziału w działaniach kryminalnych w trakcie i po wojskowej “Operacji Burza|, która została przeprowadzona w miesiącach sierpień-listopad 1995 roku. Miała na celu przymusowe i trwałe usunięcie ludności serbskiej z regionu Krajina w Chorwacji.
– Ten wyrok jest pierwszym krokiem w dążeniu do prawdy i sprawiedliwości dla wielu ofiar zbrodni popełnionych w czasie “Operacji Burza” w Chorwacji w 1995 roku – powiedziała Nicola Duckworth, Dyrektorka Amnesty International ds. Europy i Azji Centralnej. –  To pokazuje, że nawet sprawcy zbrodni piastujący najwyższe stanowiska, nie wymkną się sprawiedliwości.
Według aktu oskarżenia, zbrodnie przeciwko ludzkości zostały popełnione w 1995 roku w czasie operacji wojskowej i obejmowały prześladowania, deportacje, morderstwa i nieludzkie traktowanie. Zarzuty obejmowały również zbrodnie wojenne, takie jak bezprawne zniszczenie cywilnej własności.
W ostatnim raporcie “Za ścianą milczenia: dochodzenie w sprawie zbrodni wojennych w Chorwacji” Amnesty International udokumentowała, że 15 lat po zakończeniu wojny w Chorwacji system sprawiedliwości jest powolny i selektywny, a brak woli politycznej uniemożliwia ofiarom dochodzenia sprawiedliwości, odkrywanie prawdy i otrzymanie zadośćuczynienia.
Średnio 18 przypadków jest rozpatrywanych każdego roku, a w kolejce czeka kolejnych 500. W obecnym trybie prowadzenia dochodzeń, niektóre ofiary domniemanych zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości będą musiały czekać na sprawiedliwość kolejnych 30 lat.
Wysocy funkcjonariusze państwowi – tacy jak obecny Wicemarszałek Parlamentu Chorwacji Vladimir Szeks powinni spodziewać się procesów. Prowadzone dochodzenia dotyczą w większości przypadków chorwackich Serbów i innych mniejszości, podczas gdy zbrodnie popełnione przez Armię Chorwacji i policję wciąż są bezkarne. Lokalnym sądom brak wsparcia ze strony świadków i programów ochrony świadków.
Głośny przypadek zabójstwa w sierpniu 2000 roku Milana Levara, potencjalnego świadka przed ICTY, wciąż pozostaje niewyjaśniony.
– Społeczność międzynarodowa musi domagać się od Chorwacji przeprowadzenia śledztwa i dochodzenia w sprawie setek zaległych przypadków, aby zapewnić ofiarom dostęp do sprawiedliwości, prawdy i zadośćuczynienia,- powiedziała Nicola Duckworth. – Sprawiedliwość musi zostać zapewniona ofiarom wojny w Chorwacji.
Tylko ograniczona liczba sprawców niskiego szczebla została postawiona przed wymiarem sprawiedliwości w Chorwacji za zbrodnie popełnione w czasie Operacji Burza.