Co najmniej 17 000 pracowników i pracownic medycznych zmarło na COVID-19 w ciągu ostatniego roku, jak wynika z nowej analizy przeprowadzonej przez Amnesty International, Public Services International (PSI) i UNI Global Union. Organizacje wezwały do podjęcia pilnych działań w celu przyspieszenia szczepień milionów pracowników medycznych znajdujących się na pierwszej linii frontu na całym świecie.
Te dramatyczne dane pojawiają się w momencie, gdy wciąż pogłębiają się globalne nierówności w dostępie do szczepionek. Ponad połowa światowych dawek szczepionek została jak dotąd podana w zaledwie 10 bogatych krajach, w których mieszka mniej niż 10% globalnej populacji, podczas gdy ponad 100 krajów nie zaszczepiło jeszcze ani jednej osoby. W sytuacji, gdy wiele uboższych krajów ma otrzymać pierwsze partie szczepionek w nadchodzących tygodniach i miesiącach, organizacje wezwały rządy do uwzględnienia w planach dystrybucji wszystkich pracowników medycznych na pierwszej linii frontu – w tym tych często ignorowanych w czasie pandemii, takich jak osoby sprzątające, środowiskowi pracownicy ochrony zdrowia i pracownicy opieki społecznej – w celu ratowania życia i zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.
“Śmierć jednego pracownika medycznego z powodu COVID-19 co 30 minut jest nie tylko tragedią, ale również niesprawiedliwością. Pracownicy ochrony zdrowia na całym świecie narażają swoje życie, aby chronić ludzi przed COVID-19, jednak zbyt wielu z nich nie jest chronionych i płaci za to najwyższą cenę” – powiedział Steve Cockburn, dyrektor ds. sprawiedliwości ekonomicznej i społecznej w Amnesty International.
“Rządy muszą zapewnić, że wszyscy pracownicy medyczni, wszędzie, są chronieni przed COVID-19. Ryzykowali życiem przez cały czas trwania pandemii – nadeszła pora, aby potraktować ich priorytetowo w dystrybucji szczepionek ratujących życie. Należy podjąć pilne działania w celu zniwelowania ogromnych globalnych nierówności w dostępie do szczepionek, tak aby środowiskowy pracownik ochrony zdrowia w Peru był chroniony w takim samym stopniu jak lekarz w Wielkiej Brytanii.”
Organizacje przeanalizowały dostępne dane opublikowane przez rządy, związki zawodowe, media i organizacje społeczeństwa obywatelskiego w ponad 70 krajach. Jednak liczby te są prawdopodobnie znacznie niedoszacowane, biorąc pod uwagę, że wiele rządów nie zebrało oficjalnych danych lub zrobiło to tylko częściowo.
Śmierć jednego pracownika medycznego z powodu COVID-19 co 30 minut jest nie tylko tragedią, ale również niesprawiedliwością.
Steve Cockburn
Ignorowani i niechronieni
Niebezpieczne warunki pracy i brak środków ochrony osobistej (ŚOO) spowodowały ogromne problemy dla pracowników medycznych na całym świecie w czasie trwania pandemii, zwłaszcza w jej wczesnych fazach. Raport Amnesty International z lipca 2020 r. wykazał niedobory odpowiednich ŚOO w prawie każdym z 63 monitorowanych krajów. Niektóre grupy były szczególnie zaniedbywane, a w niektórych krajach, w tym w Malezji, Meksyku i USA, osoby sprzątające, personel pomocniczy i pracownicy opieki społecznej doświadczali represji, w tym zwolnień i zatrzymań, po tym, jak domagali się dostępu do ŚOO i bezpiecznych warunków pracy.
W wielu krajach zaniedbywanie pracowników opieki było pandemiczną codziennością. W USA na COVID-19 zmarło do tej pory co najmniej 1576 pracowników domów opieki. W Wielkiej Brytanii w 2020 r. zmarło 494 pracowników opieki społecznej, a z danych rządowych wynika, że osoby pracujące w domach opieki i w opiece środowiskowej były ponad trzykrotnie bardziej narażone na śmierć z powodu COVID-19 niż ogół pracującej populacji.
W niedawnym raporcie UNICARE, sektora UNI Global Union, podkreślono, że wśród pracowników opieki społecznej pracujących w więcej niż jednym miejscu, na umowach tymczasowych i w obiektach o niższym stosunku liczby pracowników do liczby łóżek zanotowano wyższe wskaźniki zakażeń i zgonów.
“Te zgony są przerażające, katastrofalne i odzwierciedlają tylko ułamek rzeczywistych kosztów pandemii dla pracowników opieki na całym świecie. Wirus nie rozróżnia chirurga od pracownika domu opieki czy asystenta opieki domowej, tak samo my powinniśmy być konsekwentni w podejściu do szczepień, sprzętu ochronnego i protokołów bezpieczeństwa dla pracowników opieki narażonych na COVID-19”, powiedziała Christy Hoffman, Sekretarz Generalna UNI Global Union.
“Nasza odpowiedź na COVID-19 musi zainicjować fundamentalne zmiany w sektorze opieki, w przeciwnym razie będzie powielać nierówności, które niepotrzebnie naraziły na niebezpieczeństwo tak wiele istnień ludzkich”.
Nierównomierne wdrażanie szczepień
Choć pracownicy medyczni o wysokim stopniu narażenia zostali potraktowani priorytetowo w planach dystrybucji szczepień większości krajów, globalne nierówności w dostępie do szczepionek oznaczają, że w ponad 100 krajach ani jeden pracownik medyczny nie otrzymał szczepionki.
Jednocześnie w niektórych krajach, które rozpoczęły programy szczepień, pracownicy medyczni są narażeni na ryzyko nieotrzymania priorytetowych szczepień lub zmuszeni do oczekiwania z powodu braku dostaw, problemów z wdrażaniem szczepień lub wąskich definicji pracownika medycznego.
Nasza odpowiedź na COVID-19 musi pobudzić zainicjować fundamentalne zmiany w sektorze opieki, w przeciwnym razie będzie powielać nierówności, które niepotrzebnie naraziły na niebezpieczeństwo tak wiele istnień ludzkich.
Christy Hoffman
W Europie pracownicy medyczni zostali na ogół potraktowani priorytetowo w planach krajowych, chociaż problemy z zaopatrzeniem spowolniły tempo ich wdrażania. W niektórych krajach związki zawodowe i pracodawcy musieli również zabiegać o to, aby pracownicy opieki domowej zostali formalnie zdefiniowani jako pracownicy medyczni i włączeni do pierwszych grup z dostępem do szczepień.
W krajach takich jak Brazylia i Peru, gdzie szczepienia pracowników medycznych rozpoczęły się odpowiednio w styczniu i lutym, organizacje pracowników medycznych poinformowały, że w niektórych placówkach personel administracyjny i kierowniczy został zaszczepiony przed personelem pracującym na pierwszej linii frontu. W Peru niektóre osoby sprzątające szpitale i personel sanitarny również nie otrzymały szczepionek, mimo że są narażone na kontakt z wirusem.
W RPA, gdzie w 2020 r. zmarło ponad 492 pracowników medycznych, rząd rozpoczął ostatnio szczepienia niektórych pracowników medycznych w ramach testowania szczepionki firmy Johnson &Johnson i w nadchodzących miesiącach otrzyma kolejne dostawy, a początkowe plany zostały utrudnione przez zawieszenie stosowania szczepionki Oxford/AstraZeneca. W lutym Demokratyczna Organizacja Pielęgniarek i Pielęgniarzy w Republice Południowej Afryki (DENOSA) wezwała rząd do zapewnienia pełnego dostępu pielęgniarek i pielęgniarzy z terenów wiejskich do szczepień, po tym jak pracownicy ci zostali pominięci podczas dystrybucji środków ochrony osobistej.
Absolutnie konieczne jest, by rządy traktowały priorytetowo wszystkich pracowników medycznych znajdujących się na pierwszej linii frontu w swoich planach przydziału szczepionek. W ramach wsparcia kampanii People’s Vaccine, Amnesty International, Public Services International (PSI) i UNI Global Union również wzywają rządy do podjęcia pilnych działań w celu zwiększenia globalnych dostaw szczepionek poprzez inwestowanie w zdolności produkcyjne i zapewnienie, że producenci szczepionek podzielą się swoimi technologiami i wiedzą, aby zapewnić każdemu szansę na szczepionkę.
“Kluczowym sposobem na przyspieszenie szczepień i zapobieżenie dalszym niepotrzebnym zgonom pracowników z pierwszej linii frontu jest uchylenie patentów przez WTO, wsparte dotacjami biedniejszych państw, które nadal mogą nie być w stanie nabyć tańszych szczepionek” – powiedziała Rosa Pavanelli, Sekretarz Generalna PSI.
“Wszystkie rządy muszą być w stanie jak najszybciej nabyć i podawać szczepionki COVID-19 dla nas i naszych społeczności. Pracownicy medyczni będą naprawdę bezpieczni tylko wtedy, gdy wszyscy będziemy bezpieczni”.
Kluczowym sposobem na przyspieszenie szczepień i zapobieżenie dalszym niepotrzebnym zgonom pracowników z pierwszej linii frontu jest uchylenie patentów przez WTO.
Rosa Pavanelli
O organizacjach:
Amnesty International to globalny ruch zrzeszający ponad 10 milionów ludzi, którzy niesprawiedliwość traktują osobiście. Prowadzimy kampanię na rzecz świata, w którym wszyscy mogą korzystać z praw człowieka.
Public Services International jest globalną federacją ponad 700 związków zawodowych reprezentujących 30 milionów pracowników w 154 krajach.
UNICARE jest sektorem UNI Global Union, reprezentującym dwa miliony pracowników opieki w ponad 60 krajach na całym świecie.