COVID-19 i prawa człowieka
#protecteveryone
W sytuacji obecnej pandemii, wszyscy martwimy się o swoją przyszłość. Wiele osób zostało rozdzielonych od swoich bliskich lub nawet ich straciło. W wielu miejscach społeczeństwa walczą o nierozprzestrzenianie się zakażeń mając do dyspozycji ograniczone zasoby opieki medycznej. Nawet ludziom, którzy nie zostali bezpośrednio dotknięci chorobą, koronawirus zakłóca życie w niewyobrażalny dotąd sposób. Jednak nawet w tak ekstremalnej sytuacji, rządy muszą wiedzieć, że nie mogą wykorzystywać strachu przed chorobą, by wprowadzać ograniczenia praw człowieka i ukrywać ich naruszenia. Władze są zobowiązane chronić zdrowie każdego z nas, zapewniając bezpiecznie leczenie. Muszą wiedzieć, że wciąż ich obserwujemy.
“Kryzys spowodowany koronawirusem obnażył zaniedbania i systemowe problemy w obszarze praw człowieka i dobitnie pokazał globalne współzależności. Pokazał również, jak są ze sobą powiązane wykluczenie społeczne, nierówność i naruszenia praw człowieka. Kryzys zmusza nas też do poszukiwania odpowiedzi na pytanie jaki świat i jaką wspólnotę chcemy współtworzyć”
– Draginja Nadaždin
CZYTAJ WIĘCEJ: blog dyrektorki Amnesty International Polska:
Co nam przyniósł COVID-19? O prawach człowieka, obowiązkach rządzących i solidarności w czasach koronawirusa>>>

Środki nadzwyczajne
Wszystkie działania władz, które nakładają ograniczenia na prawa i wolności człowieka powinny być oparte o właściwą podstawę prawną, uzasadnione, konieczne i proporcjonalne. Rządy mogą wprowadzić na określony czas wyjątkowe środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa publicznego i ochrony zdrowia. Jednakże są one zezwolone w prawie międzynarodowym tylko po to, by, w obecnej sytuacji zagwarantować prawo do zdrowia i powstrzymać rozprzestrzenianie się COVID-19.
Władze nie mogą ich wykorzystywać jako pretekstu do wprowadzania środków represyjnych!

Prawo do zdrowia
W kontekście pandemii rządy powinny maksymalnie wykorzystać dostępne zasoby, by przeciwdziałać pandemii i zapewnić prawo do zdrowia wszystkim osobom, które znajdują się w danym państwie. W szczególności każda szczepionka lub leczenie COVID-19 muszą być dostępne na sprawiedliwych i niedyskryminujących zasadach dla wszystkich osób, które tego wymagają. Plany szczepień muszą być realizowane w sposób zgodny z ochroną praw człowieka. Państwa powinny promować i ułatwiać przyjmowanie szczepionek oraz zapewnić ich jak najpełniejszą dobrowolność. Zdrowie publiczne musi stać ponad zyskami koncernów farmaceutycznych, które powinny dzielić się wytworzonymi produktami leczniczymi COVID-19, pozwalać na transfer technologii oraz uczestniczyć w globalnych mechanizmach wymiany innowacji.
Państwo musi zapewnić odpowiedni system opieki zdrowotnej, w tym personel i sprzęt niezbędny do leczenia, a także bezpieczne warunki pracy pracownikom i pracowniczkom służby zdrowia, przy uwzględnieniu ich sytuacji rodzinnej oraz potrzeb indywidualnych.
Władze muszą być transparentne co do środków jakie podejmują, by rozwiązać problem pandemii, w tym zapobiegania zakażeniom, ratowania życia i minimalizacji wpływu pandemii na nasze życie. Jako społeczeństwo musimy być regularnie informowanymi o nowych okolicznościach i krokach podejmowanych w ramach walki o nasze zdrowie.
Władze nie mogą ukrywać danych dotyczących pandemii, manipulować nimi albo fałszować.
- “Uczciwa szczepionka przeciwko COVID-19” – Przewodnik po zaleceniach Amnesty International w zakresie szczepionek przeciwko COVID-19.
- Apel organizacji społecznych o wprowadzenie stanu klęski żywiołowej i zmianę terminu wyborów, 26.03.2020 r.,
- Opinia KOS wz. wejściem w życie rządowej nowelizacji Specustawy COVID-19 i 76 innych aktów prawnych, 22.04.2020 r.,
- Stanowisko Amnesty International dotyczące projektu ustawy o szczególnych zasadach przeprowadzania wyborów powszechnych na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych w 2020 r., 22.04.2020,
- List Amnesty International do Ministra Zdrowia Łukasza Szumowskiego w sprawie podjęcia działań w celu zapewnienia pracownikom medycznym i pracownikom podstawowych usług publicznych,
odpowiednią ochronę w czasie pandemii COVID-19, 20.07.2020 - Raport: Exposed, Silenced, Attacked: Failures to protect the health and essential workers during the COVID-19 pandemic.

Równe traktowanie
Zasada równości i niedyskryminacji powinna być kluczowa dla wszystkich rządowych działań w walce z pandemią. Wdrażane rozwiązania muszą chronić każdą osobę, w tym także grupy szczególnie narażone na ryzyko zakażenia: uchodźców, migrantki, osoby bezdomne, starsze, o nieuregulowanym statusie, osoby z niepełnosprawnością, pozbawione wolności w więzieniach i ośrodkach detencyjnych i inne, oraz zagwarantować w swoich działaniach szczególną ochronę kobiet i dzieci przed przemocą domową. Niestety zazwyczaj te grupy nie mogą skutecznie chronić się podczas pandemii i napotykają przeszkody w dostępie do odpowiedniej opieki zdrowotnej, usług i świadczeń.

Prawo do prywatności
Pandemia COVID-19 nie może stanowić usprawiedliwienia dla masowej inwigilacji. Wszelkie wprowadzone środki nadzoru muszą być oparte o odpowiednią podstawę prawną, konieczne, proporcjonalne, uzasadnione, niedyskryminacyjne i ograniczone czasowo. Powinny trwać tylko tak długo, jak to konieczne, aby zaradzić pandemii. Dane osobowe pacjentów i osób poddanych kwarantannie muszą być chronione.
Niestety w wielu przypadkach aplikacje stosowane przez państwa do kontroli kwarantanny nadmiernie i bezzasadnie ingerują w nasze prawo do prywatności.

Prawo do informacji i wolność wypowiedzi
Choć rządy powinny zapobiegać dezinformacji, to jednak wszelkie ograniczenia nakładane na możliwość korzystania z wolności wypowiedzi muszą mieć właściwą podstawę prawną, uzasadnione, konieczne i proporcjonalne. Zakaz rozpowszechniania informacji o pandemii: o jej skali, sposobach zabezpieczania się przez zarażeniem czy nieuzasadnionych restrykcjach wymierzonych w obywateli, nie tylko stanowi zagrożenie dla naszego prawa do zdrowia, ale i wolności wypowiedzi oraz prawa do pozyskiwania i rozpowszechniania rzetelnych informacji.
Niestety coraz częściej mamy do czynienia z sytuacjami, w których państwa wymierzają kary, prześladują lub zatrzymują osoby i dziennikarzy mówiących o pandemii.
Z drugiej strony, w zakresie leczenia i diagnostyki COVID-19, państwa muszą zapewnić wszystkim wolny, nieskrępowany i łatwy dostęp do wiarygodnych, obiektywnych i opartych na dowodach informacji o szczepionkach na COVID-19, w odpowiednich językach i w wersjach dostępnych dla ogółu społeczeństwa. Ponadto państwa zobowiązane są do odpowiadania na pojawiające się fałszywe informacje by każda osoba mogła czuć się bezpiecznie podejmując leczenie i zapobiegając wirusowi. Dostęp do informacji jest częścią zapewniania prawa do zdrowia.

Kurs edukacyjny COVID-19 a prawa człowieka
Jak COVID-19 wpływa na Twoje prawa? Dołącz do naszego kursu online! Czy państwo może wprowadzać niektóre ograniczenia? Jakie ma obowiązki w zakresie ochrony naszych praw w trakcie pandemii? Co Ty możesz zrobić w tej sytuacji? Już teraz zapisz się w naszej Akademii na kurs COVID-19 a prawa człowieka!
Działaj!
W ramach zwalczania epidemii nie ma miejsca na cenzurę, dyskryminację, arbitralne zatrzymania i inne naruszenia praw człowieka. Rządy muszą zapewnić, że wszelkie ograniczenia mają właściwą podstawę prawną, są uzasadnione, konieczne i proporcjonalne.
Powiązane tematy
Jak policja ma (nie) działać w czasie pandemii
COVID-19: Rządy i policja muszą zaprzestać wykorzystywania pandemii jako pretekstu do nadużyć

Działaj!
W tym czasie musimy utrzymywać fizyczny dystans, ale nadal możemy działać razem.
BĄDŹ NA BIEŻĄCO, INSPIRUJ SIĘ, WALCZ O PRAWA CZŁOWIEKA.
ZAPISZ SIĘ DO AMNESTY ALERT – sieci Pilnych Akcji.