Raport Zatrzymani i deportowani: Wenezuelczycy, którym odmówiono ochrony na Curaçao przedstawia silne dowody na to, że obcokrajowcy nie mogą ubiegać się o ochronę międzynarodową na Curaçao od lipca 2017 r., jak również opisuje liczne naruszenia praw człowieka popełnione wobec Wenezuelczyków. Grozi im detencja i wizja deportacji z naruszeniem międzynarodowych zobowiązań.
“To hańba, że rząd Curaçao nie ustanowił żadnej skutecznej procedury dla osób ubiegających się o azyl. Zamiast odwracać plecami się do ludzi, którzy w desperacji uciekają przed kryzysem w Wenezueli, władze Curaçao mają obowiązek zagwarantować prawa wszystkim ubiegającym się o azyl a także uchodźcom potrzebującym międzynarodowej ochrony.” – mówi Erika Guevara-Rosas, dyrektorka ds. Obu Ameryk w Amnesty International.
Zamiast chronić osoby przybywające z Wenezueli, władze na Curaçao zaplanowały „strategię aktywnego wydalania” by deportować osoby z nieuregulowanym statusem. W 2017 roku władze Curacao wydaliły 1 203 Wenezuelczyków z wyspy, w ciągu pierwszych czterech miesięcy 2018 r. deportowały kolejnych 386 osób.
Organizacja Amnesty International ustaliła, że władze przetrzymują osoby, które czeka deportacja, w ośrodkach detencji oraz policyjnych celach. Raport opisuje także przypadek umieszczenia dzieci w państwowym domu dziecka, na czas przebywania matki w detencji.
Amnesty International było świadkiem niewytłumaczalnych zaniechań w ośrodkach detencyjnych, w tym przeludnienia, braku prywatności, niewystarczającego poziomu higieny, oraz braku odpowiednich miejsc do spania. Niektóre osoby przyznały organizacji, że doznały złego traktowania w momencie aresztowania lub zatrzymania, włącznie z propozycją przysług seksualnych w zamian za artykuły higieniczne i mydło.
“Niektórzy strażnicy traktują nas jak zwierzęta,” – wyznaje w rozmowie z Amnesty International mężczyzna przetrzymywany w areszcie policyjnym w Rio Canario.
“Jesteśmy przerażeni zarzutami złego traktowania, nadmiernego użycia siły oraz wszelkich innych form nadużyć podczas aresztowań lub zatrzymań. Władze Curaçao muszą natychmiast zakończyć te praktyki i rozpocząć szybkie, bezstronne, niezależne i skuteczne dochodzenia w sprawie wszelkich oskarżeń o naruszenia praw człowieka” – mówi Erika Guevara-Rosas.
Wenezuela jest pogrążona w stanie wyjątkowym od stycznia 2016 r., od tego czasu dysydenci poddawani są nalotom, prześladowaniu oraz zastraszaniu. Poważny kryzys związany z dostępem do żywności i poziomem służby zdrowia wciąż się pogarsza, w szczególności dotykając dzieci, kobiety w ciąży oraz osoby z przewlekłymi chorobami. Według ONZ, średnio 2,3 miliona Wenezuelczyków uciekło z kraju w obliczu tego bezprecedensowego kryzysu, w tym około 5 000 do 15 000 osób o nieuregulowanym statusie imigracyjnym, które przebywają obecnie na Curaçao.
W marcu 2018 r. Agencja ds. Uchodźców ONZ stwierdziła, że znaczna część Wenezuelczyków, którzy uciekli z kraju, potrzebuje międzynarodowej ochrony. Jednak władze Curaçao nie zapewniły ochrony wenezuelskiej ludności szukającej schronienia na znajdującej się zaledwie 70 km od ich ojczyzny wyspie. Choć rząd Curaçao twierdzi, że procedura azylowa istnieje, wenezuelscy obywatele powiedzieli Amnesty International, że w praktyce uzyskanie ochrony jest niemal niemożliwe.
“Zadzwoniłem na komisariat policji, aby zapytać, gdzie mogę ubiegać się o ochronę. Policjant zaśmiał się, po czym powiedział mi, że taka procedura nie istnieje” – twierdzi wenezuelski członek organizacji humanitarnej.
Amnesty International wzywa władze Curaçao do zagwarantowania praw przysługujących osobom ubiegającym się o azyl oraz uchodźcom, poprzez ustanowienie sprawiedliwej i skutecznej procedury azylowej. Władze Curaçao powinny stosować areszt tylko i wyłącznie w ostateczności, zgodnie z międzynarodowymi standardami w zakresie praw człowieka, a także przeprowadzić szybkie, dokładne, niezależne i bezstronne dochodzenie w sprawie wszystkich zarzutów o łamanie praw człowieka po umieszczeniu w detencji.
Jako że Curaçao jest częścią Królestwa Niderlandów, Królestwo również ponosi odpowiedzialność za ochronę praw człowieka na wyspie. Amnesty International wzywa Królestwo Niderlandów do zapewnienia praw człowieka dla imigrantów, osób ubiegających się o azyl i uchodźców we wszystkich jego częściach.
“Królestwo Niderlandów musi zbadać, co dzieje się na Curaçao, a także zaoferować swoje wsparcie oraz pomoc, aby przybywajace tam osoby otrzymywały ochronę, której potrzebują. Królestwo nie może przymykać oczu, gdy łamane są prawa człowieka” – mówi Erika Guevara-Rosas.
Fot. Migranci i migrantki opuszczający Wenezuelę w drodze do granicy. ©Amnesty International/Sergio Ortiz