-Władze czeskie są odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa miejscowej ludności oraz jej własności. Równocześnie ich obowiązkiem jest zapewnienie możliwości korzystania w sposób pokojowy z prawa do swobodnego zgromadzenia się i wyrażania swoich przekonań-, zakomunikowała Amnesty international.
Czynności porządkowe towarzyszące w ostatnim okresie dużym manifestacjom w Czechach, w szczególności tym, które odbyły się we wrześniu 2000 roku podczas spotkań Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego doprowadziły do licznych naruszeń międzynarodowych standardów przez siły porządkowe.
-Rząd czeski musi zapewnić, że nie dojdzie do ponownych naruszeń praw człowieka, takich jak te w Pradze we wrześniu 2000 roku-, stwierdziła Amnesty International.
Amnesty International nie toleruje agresji skierowanej przeciwko policji lub mieniu, nie sprzeciwia się równocześnie rozsądnemu użyciu siły przez władze odpowiedzialne za utrzymanie porządku -Czynności te muszą być jednak wykonywane tak, aby chronić prawa osób biorących udział w pokojowym proteście-, dodała organizacja.
W przeszłości operacje władz porządkowych doprowadziły do pogwałcenia międzynarodowych standardów dotyczących aresztowania i zatrzymania, użycia siły i broni palnej oraz prawa do zgromadzeń i wyrażania swoich przekonań.
Po protestach z września 2000 roku Amnesty International zbadała relacje dotyczące zatrzymań, znęcania się policji nad zatrzymanymi i innych naruszeń praw zatrzymanych. Dotyczyły one naruszeń prawa do szybkiego dostępu do porady prawnej z wybranego przez siebie źródła, prawa do poinformowania krewnych o miejscu swojego pobytu, prawa do bycia poinformowanym o swoich prawach i jakichkolwiek skierowanych pod swoim adresem oskarżeniach w zrozumiałym dla siebie języku, prawa do odpowiedniej opieki medycznej oraz warunków zatrzymania odpowiadającym przyrodzonej godności osoby ludzkiej.
Organizacja wezwała rząd Czech, jako rząd państwa ubiegającego się o przystąpienie do Unii Europejskiej, do rozważenia specjalnych zaleceń, które wydał Parlament Europejski państwom członkowskim 12 grudnia 2001 roku -aby zapewnić lepszą ochronę praw podstawowych- podczas międzynarodowych spotkań. Parlament Europejski zwrócił się do państw o -unikanie blokowania granic lub zakazywania jednostkom lub grupom chcącym uczestniczyć pokojowo w legalnych demonstracjach przekraczania granic-. Parlament Europejski zalecił także, aby państwa -unikały użycia broni-, -unikały nieproporcjonalnego użycia siły oraz zaleciły siłom policyjnym kontrolowanie przemocy i ochronę prawa jednostek nawet w przypadku chaotycznego zachowania tłumu, gdy osoby łamiące prawo będą wymieszane z przestrzegającymi go, pokojowo nastawionymi obywatelami.-
Tło wydarzeń
Po protestach zorganizowanych w Pradze 26 i 27 września 2000 roku, które zbiegły się w czasie z dorocznymi spotkaniami Banku Światowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Amnesty International zbadała ponad 60 indywidualnych skarg dotyczących zatrzymań, maltretowania zatrzymanych przez policję i innych naruszeń praw zatrzymanych. Organizacja przeanalizowała ponadto zaangażowanie się władz czeskich w odpowiadanie na skargi poszkodowanych w zgłaszanych przypadkach naruszeń praw człowieka.
Według licznych relacji zbadanych przez Amnesty International, uwięzienie zdecydowanej większości zatrzymanych nosiło znamiona dowolności oraz odbywało się z pogwałceniem międzynarodowych standardów praw człowieka. Amnesty International była także zaniepokojona faktem, że w większości zbadanych przypadków zatrzymani byli niewłaściwie traktowani, a niekiedy poddawani czynnościom porównywalnym z torturami, ze strony funkcjonariuszy policji. Amnesty International zwróciła ponadto uwagę, że badanie skarg dotyczących zatrzymania i aresztowań oraz niewłaściwe traktowanie ze strony policji przeprowadzane przez władze czeskie nie może być określone jako szybkie, niezależne i bezstronne. Wymagania takie stawiają międzynarodowe standardy praw człowieka.
Zalecenia sformułowane przez Amnesty International pod adresem rządu Republiki Czech w marcu 2001 roku zostały powtórzone w zaleceniach Komitetu Zapobiegania Torturom ONZ i Komitetu Praw Człowieka w lipcu 2001 roku.
Tłumaczenie: Bartosz Wiśniewski