Darfur: wezwanie do działania

O co chodzi w tym konflikcie-
Przeczytaj też raport Sudan. Potrzeba bezpieczeństwa (z października 2006) oraz informacje o sytuacji w Czadzie.
Kryzys w Darfurze narastał przez wiele lat w bezlitosnym krajobrazie zachodniego Sudanu, pozostając w cieniu wojny między islamską północą a chrześcijańskim południem. W swoim raporcie z czerwca 2003 roku Sudan: wyłaniający się kryzys w Darfurze Amnesty International udokumentowała m.in. wzrastającą liczbę okrutnych ataków nomadów na grupy osiadłe oraz niepokojący brak reakcji ze strony sudańskiego rządu.
-Nie można pozwolić na to, żeby sytuacja w Darfurze przerodziła się we wszechogarniającą wojnę- – ostrzegało AI.
Niestety sytuacja, z którą się teraz stykamy w Darfurze to już wszechogarniająca wojna. Od ponad trzech lat wspierana przez rząd pseudo milicja, zwana Dżandżawid, napada na ludność cywilną, przekształcając ekonomiczny konflikt między koczowniczymi zaganiaczami bydła a osiadłymi rolnikami w wyniszczającą kampanię morderstw, gwałtów i zniszczenia. Na początku tego roku zamieszki objęły już przygraniczne terytorium Czadu, a Dżandżawidzi najeżdżali na obozy dla uchodźców z Darfuru. Bestialskich mordów na cywilach dokonywała także Sudańska Armia Wyzwolenia (ang. Sudanese Liberation Army – SLA) oraz inne siły rebelianckie, zarówno w Darfurze, jak i w Czadzie.
Amnesty Internetional mobilizowała swoich członków aby przez cały czas trwania konfliktu naciskali na rząd sudański aby powstrzymał Dżandżawidów, skupił uwagę na przemocy wobec kobiet i dziewcząt oraz zwrócił się do społeczności międzynarodowej o wsparcie w postaci pomocy humanitarnej i operacji pokojowych Organizacja wysyłała również swoje misje do Sudanu oraz sąsiadującego z nim Czadu, aby zgromadzić dokumentację i sporządzić sprawozdania ze strasznego cierpienia milionów przesiedlonych osób.
W czerwcu AI podniosła rangę swoich działań na rzecz poprawy sytuacji w Darfurze do -odpowiedzi na kryzys- i uruchomiła światową kampanię na rzecz ochrony praw człowieka w tym regionie: 100 Dni Akcji na Rzecz Darfuru (100 Days of Action on Darfur). Kolejne strony prezentują inicjatywy, jakich można się podjąć by przyłączyć się do kampanii.
Zatrzymać transporty broni do Darfuru
Przez ostanie 1,5. dekady konflikt w Darfurze był napędzany przez dostawy broni, organizowane przez międzynarodowych pośredników. Handlarze w Chinach, Rosji i Francji są w największym stopniu winni tych,  pozbawionych skrupułów transakcji bronią. Ale są też inni. Pod koniec 2004 roku, irlandzki pośrednik handlowy zorganizował dostawę dla sudańskiego wojska., obejmującą 50 czołgów T72 z Ukrainy.
W 1996 roku Stany Zjednoczone przyjęły surową ustawę, skierowaną przeciwko międzynarodowym handlarzom broni, która dotyczy zarówno mieszkańców USA jak i obcokrajowców działających w Stanach Zjednoczonych oraz poza nimi. Ale ustawa ta pozostanie nieskuteczna dopóki rządy innych państw nie wprowadzą podobnych uregulowań. W marcu 2005 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ zgodziła się na rozszerzenie istniejącego embargo na transporty broni do Sudanu. Rezolucja Rady Bezpieczeństwa 1591, która rozszerza to embargo, przewiduje również utworzenie komisji monitorującej jego przestrzeganie, co jest znaczącym krokiem naprzód.  
Pomóż nam powstrzymać napływ broni do Darfuru
Bezwzględni pośrednicy w sprzedaży bronią są zaangażowani w wiele dostaw broni do naruszających prawa człowieka, uzbrojonych grup w Sudanie oraz innych krajach, objętych embargiem ONZ na broń. Pomóż nam zdobyć wsparcie dla silnego, globalnego porozumienia w zakresie pośrednictwa w handlu bronią, które pomoże powstrzymać tę rosnącą groźbę dla praw człowieka. Szczegóły na stronie: www.controlarms.org

Kto sprzedaje broń do Sudanu-

-W kraju, o tak zróżnicowanej populacji, jeśli dajesz broń jednej grupie, wystawiasz brata do walki przeciw bratu, a to nie jest ani przewidywalne ani dobre.-
 – Sułtan Dar Sily, Czad
-Kiedyś myślałem, że Dżandżawidzi są chciwi, ponieważ przychodzili i kradli nasze bydło. Ale tego, że zabijają tak ogromne ilości ludzi, nie jesteśmy w stanie pojąć.-
– wysiedlony osadnik w Czadzie
Poważne spojrzenie na fakty
 

Źródła: Amnesty International; ONZ, Międzynarodowy Trybunał Karny
Chroń prawa ludzi przesiedlonych
Zamieszki w Darfurze spowodowały, że ponad 2 miliony Sudańczyków opuściło swoje domy. Walczą o przetrwanie w tymczasowych obozach, rozsianych po całym Darfurze oraz w przygranicznym obszarze we wschodniej części Czadu. Ich dostęp do opieki medycznej, edukacji i schronienia jest bardzo ograniczony lub nie istnieje wcale.
Obozy są niebezpieczne dla już i tak sterroryzowanej społeczności z powodu przemieszczających się grup Dżandżawidów, które atakują przesiedlonych. Uzbrojone grupy rekrutują także mężczyzn i chłopców z niechronionych obozów we wschodnim Czadzie.
5 maja 2006 roku rząd Sudanu oraz jeden z odłamów Sudańskiej Armii Wyzwolenia podpisali porozumienie pokojowe o Darfurze (Darfur Peace Agreement). 16 maja Rada Bezpieczeństwa ONZ jednogłośnie przyjęła Rezolucję 1679 w sprawie Darfuru. Obie inicjatywy zostały przyjęte przez społeczność międzynarodową z nadzieją na poprawą losu mieszkańców tego regionu
Ale Darfur nadal jest pogrążony w kryzysie. W wyniku walk rebeliantów zginęły ostatnio setki ludzi, a Dżandżawidzi nadal są uzbrojeni i nadal działają. Przeżycie przesiedlonych wciąż uzależnione jest od pomocy humanitarnej, ale międzynarodowe organizacje humanitarne zawiesiły część operacji z powodu obawy o bezpieczeństwo oraz ciągłych kradzieży dokonywanych przez wszystkie strony konfliktu.
Ataki Dżandżawidów na ludność cywilną nasiliły się także w sąsiednim Czadzie, gdzie obecnie przebywa około 215,000 sudańskich uchodźców. Mimo to, rządowi Czadu nie udało się zapewnić ochrony wschodniej granicy kraju. Zamiast chronić ludność cywilną na terenach wiejskich, wysłał wojska do walki z rodzimymi uzbrojonymi grupami opozycyjnymi.
Niektóre społeczności w Czadzie poszukują nowoczesnych broni aby się samodzielnie obronić przed atakami, co prawdopodobnie doprowadzi do eskalacji przemocy. Inni, całkowicie opuszczeni przez rząd Czadu, uciekają do Sudanu.
 -Wszyscy wierzący klęczeli modląc się- gdy Dżandżawidzi weszli przez wrota meczetu. Było ich ponad 50 i jak tylko weszli do budynku, zaczęli strzelać do ludzi. Mój młodszy brat został zastrzelony na moich oczach.-
– mężczyzna z Koloy, Czad

Zażądaj międzynarodowej sprawiedliwości dla zbrodniarzy wojennych

Mimo międzynarodowego oburzenia z powodu kryzysu w Darfurze, żadnego z Dżandżawidów nie postawiono jeszcze w stan oskarżenia za zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości.
W zeszłym roku Rada Bezpieczeństwa ONZ przyjęła historyczną rezolucję wzywającą Prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego (ang. International Criminal Court – ICC).  do zbadania zbrodni wojennych w Darfurze. ICC pomoże w sporządzaniu oficjalnych raportów, w powstrzymaniu przyszłych zbrodni i  promowaniu zadośćuczynienia. Pomoże także przyspieszyć wprowadzenie reform w sudańskich sądach oraz przypisać indywidualną – nie grupową – odpowiedzialność za zbrodnie. Są to składniki niezbędne do pojednania.
Władze sudańskie zareagowały, ustanawiając Specjalny Sąd Karny ds. Wydarzeń w Darfurze (Special Criminal Court on the Events in Darfur – SCCED). AI uważa, ze sudański rząd utworzył SCCED po to by ograniczyć jurysdykcję ICC i stworzyć wrażenie, że Sudan próbuje rozwiązać problem bezkarności wewnętrznie. W rzeczywistości, przed SCCED wniesiono tylko 13 spraw, wszystkie dotyczyły drobnych przestępstw lub pojedynczych morderstw i nie miały związku z większymi atakami.
Aby dowiedzieć się więcej o sytuacji w Darfurze, przeczytaj raport: Sudan. Potrzeba bezieczeństwa. (AFR 54/055/2006)