Tendencja do wyłączenia stosowania kary śmierci wobec nieletnich przestępców w prawodawstwie międzynarodowym pozwala nam wierzyć, że nasz cel jest w zasięgu ręki – twierdzi Amnesty International.
Nieletni przestępcy to osoby, które zostały skazane za przestępstwa, popełnione przez nich przed osiągnięciem 18 roku życia. W opublikowanym dzisiaj raporcie, Amnesty International dokumentuje egzekucje na takich sprawcach w 8 krajach dokonywanych od 1990 roku. Do tych państw należą: Chiny, Demokratyczna Republika Konga, Iran, Nigeria, Pakistan, Arabia Saudyjska, USA i Jemen. Większość z tych krajów zmieniła swoje prawo zakazując stosowania kary śmierci w stosunku do dzieci. Stany Zjednoczone, jako jedyne państwo uzurpuje sobie do tego prawo, otwarcie przyznając się do wykonywania egzekucji na nieletnich.
„USA uważają się na światowego orędownika praw człowieka, przyznając się tymczasem do 13 z 19 znanych egzekucji dokonanych na dzieciach, o których informowano od 1998 roku” – kontynuuje Amnesty International, „o ile w innych z w/w krajów ilość tego typu nadużyć spada, Stany Zjednoczone można by nazwać państwem najmniej postępowym w tej dziedzinie”. Trzech kolejnych więźniów: Edward Capetillo, Raul Villareal i Efrain Perez znalazło się na liście oczekujących na wykonanie wyroku przed końcem czerwca, za przestępstwa popełnione przez nich w wieku 17 lat.
W drugim wydanym dzisiaj raporcie, Amnesty International naświetla sprawę Nanona Williamsa, oczekującego na wykonanie wyroku śmierci w Stanach Zjednoczonych za przestępstwo popełnione również w wieku 17 lat. Jego przypadek ilustruje także szerszy problem dotyczący amerykańskich procesów o przestępstwa zagrożone karą śmierci, jak: niedostateczna reprezentacja oskarżonych oraz używanie niewiarygodnych dowodów przez przedstawicieli stanów. Amnesty International wzywa do przeprowadzenia kolejnego procesu w sprawie Nanona Williamsa, który rozwiałby wątpliwości odnośnie do jego winy, jakie ujawniły się w toku procesu. Tym razem zgodnie z prawem międzynarodowym proces nie powinien zakończyć się wyrokiem śmierci.
Amerykańska Komisja Praw Człowieka stanęła na stanowisku, że zakaz wykonania kary śmierci na nieletnich przestępcach stał się normą ius cogens (przepis prawa bezwzględnie obowiązujący), która obowiązuje wszystkie państwa i jest równoznaczna z zakazem ludobójstwa i stosowania tortur. Podczas ostatniego spotkania laureatów Pokojowej Nagrody Nobla uznano egzekucje na nieletnich sprawcach za „czyn bez skrupułów”. Cztery amerykańskie sądy najwyższe, oświadczyły, że egzekucje wykonane na osobach, które popełniły zbrodnie przed osiągnięciem 18 roku życia są „praktyką haniebną” i „reliktem przeszłości”.
Cechy wieku młodzieńczego takie jak: niedojrzałość, impulsywność, nieumiejętność właściwej oceny, podatność na naciski ze strony rówieśników, skłonność do ulegania starszym lub brania z nich przykładu oraz zdolność do poprawy i zmiany leżą u podstaw ogólnoświatowego zakazu wykonywania wyroków śmierci orzeczonych w stosunku do nieletnich. Dowody naukowe wskazują, że mózg rozwija się do drugiej dekady życia.
„ Zabijanie nieletnich przestępców to jak zabicie nadziei na przyszłość. Prawie wszystkie państwa na świecie zrezygnowały z tej ostateczności. Mniejszość musi zostać przekonana, że działa po złej stronie historii”- stwierdza Amnesty International.
PODSTAWOWE INFORMACJE
Obowiązująca od dawna zasada prawa międzynarodowego zakazuje wykonywania kary śmierci w stosunku do nieletnich przestępców, czyli tych, którzy w czasie popełnienia zbrodni nie osiągnęli 18 roku życia. Do dzisiaj 192 państwa podpisały Konwencję ONZ o Prawach Dziecka, jeden z traktatów, który zakazuje takich egzekucji.
Od 1990 roku wykonano 34 wyroki śmierci na dzieciach w 8 krajach, z czego 19 w Stanach Zjednoczonych. W Jemenie, Pakistanie i Chinach zniesiono wykonywanie kary śmierci, jednak nadal zdarzają się problemy z wprowadzeniem tego w życie w dwóch ostatnich z w/w państw. W grudniu 2003 roku Irański Parlament przyjął ustawę podnoszącą granicę wieku sprawcy, w stosunku do którego można orzec karę śmierci, do 18 roku życia. Ustawa ta czeka na aprobatę Rady Konstytucyjnej. Demokratyczna Republika Konga zniosła specjalne sądy wojskowe w efekcie działania których, w 2000 roku dochodziło do egzekucji na dzieciach. Amnesty International nie zanotowała przypadków stosowania na nieletnich wyroków śmierci w Arabii Saudyjskiej od 1992 roku a w Nigerii od 1997. Z kolei na Filipinach i w Sudanie nie wykonuje się kary śmierci na nieletnich w stosunku do których były orzeczone.