Dwóch mężczyzn, młodych aktywistów i blogerów, Emin Abdullayev (30 l.) i Adnan Hajizade (26 l.) zostało skazanych na odpowiednio dwa i pół oraz dwa lata więzienia w nieuczciwym procesie. Amnesty International uważa, że dowody przeciwko nim zostały sfabrykowane i zostali aresztowani wyłącznie dlatego, iż nie bali sie użyć prawa do wolności słowa.
28. czerwca satyryczne wideo Adnan-a Haijzade krytykujące rząd Azerbejdżanu zostało umieszczone w serwisie youtube.com.
8. lipca, Adnan Hajizade i Emin Abdullayev (który w sieci figuruje jako Emin Milli) zostali zaczepieni przez dwóch mężczyzn podczas kolacji z przyjaciółmi w jednej z bakijskich restauracji. Jeden z mężczyzn zarządzał, by zdali sprawozdanie z tego, o czym mówiono przy stole. Gdy Emin Abdullayew odpowiedział iż rozmowa nie dotyczyła owych panów, jeden z nich uderzył Emina głową, na tyle silnie że Abdullayew upadł na podłogę. Ten sam mężczyzna powalił Adnan’a Hajizade, przewracając go na podłogę nie przestając bić i kopać do chwili, gdy z interwencją przybiegli pracownicy lokalu.
Adnan Hajizade i Emin Abdullayev udali się natychmiast do najbliższej komendy policji, by zgłosić incydent. Jednakże funkcjonariusze przesłuchiwali ich blisko pięć godzin w charakterze nie poszkodowanych, a podejrzanych. Odmówiono im również prawa do kontaktu z wybranym prawnikiem. Zostali aresztowali za akt -chuligaństwa-.
Na czas procesu, aktywiści zostali osadzeni w celach pod specjalnym nadzorem. Później przedstawiono im również zarzuty uszkodzenia ciała.
Podczas śledztwa w sprawie, zarówno policja jak i prokuratura zaniedbały przesłuchania świadków oraz nie zabezpieczyły dowodów wideo. Kamera umieszczona w restauracji ze względów bezpieczeństwa prawdopodobnie zarejestrowała całe zdarzenie. W sądzie zostały przedłożone dokumenty, które nie zgodnie z prawdą przedstawiają Adnana Haijzade jako bezrobotnego oraz miały udowodnić, że wchodził już w konflikty z prawem. Według obrońców młodych działaczy, nie wyrażono zgody na użycie materiału dowodowego takiego jak chociażby fotografie ze zdarzenia wyraźnie wskazujące, że ich obrażenia są wynikiem ataku. Sąd nie dopuścił również do okazania nagrań wideo z telefonów komórkowych i kamery przemysłowej. Dwoje młodych ludzi zostało skazanych na dwa oraz dwa i pół roku więzienia. Emin Abdullayev i Adnan Hajizade planują odwołać się od decyzji sądu.
Zalecane działania:
Prosimy o natychmiastowe napisanie faksów/maili/ listów po angielsku, bądź we własnym języku:
- nawołujących do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia Adnan’a Hajizade i Emin’a Abdullayev;
- podkreślających iż Amnesty International uważa ich za więźniów sumienia, zatrzymanych jedynie za pokojowe działania, do których rację gwarantuje im prawo do wolności wypowiedzi i stowarzyszania się.
Adresaci apeli
Ilham Aliyev
Prezydent Republiki Azerbejdżanu
Office of the President
19 Istiqlaiyyat St.
AZ1066 Baku, Azerbaijan
Fax: +99412 492 35 43/ 492 06 25
Email: [email protected] [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Dear President
Fikrat Mammadov
Minister Sprawiedliwości
1, Inshaatchylar prospect
Baku AZ1065
Azerbaijan
Fax: +994 12 430 09 81
Email: [email protected] [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Wasza Ekscelencjo/ Your Excellency
Prof. Elmira Suleymanova
Rzecznik Praw Obywatelskich
Office of the Ombudsman
40 Uz. Hajibeyov Street
Baku AZ1000,Azerbaijan
Fax: + 994 12 498 8574
Email: [email protected]
Zwrot grzecznościowy: Dear Ombudperson/Szanowna Pani Rzecznik
Prosimy o wysłanie apeli przed 28 grudnia 2009
Można również wysyłać apele za pośrednictwem Ambasady Azerbejdżanu:
Ambasada Republiki Azerbejdżanu
ul. Zwycięzców 12, 03-941 Warszawa
tel. (0-22) 616 21 88, 617 67 28
fax (0-22) 616 19 49
e-mail: [email protected]
Tło wydarzeń:
Emin Abdullayev i Adnan Hajizade używali narzędzi internetowych, w tym min Youtube, Facebooka i Twittera i za ich pomocą rozpowszechniali informacje na temat socjo-politycznej sytuacji w Azerbejdżanie. Emin Abdullayev jest również współzałożycielem grupy młodych ludzi pod nazwą Alumni Network. Zaś Adnan Hajizade to koordynator ruchu młodych znanego jako OL! Jego członkowie promują idee braku przemocy i tolerancji. Emin Abdullayev był również zdecydowanym i głośnym krytykiem zmian w Konstytucji Azerbejdżanu zatwierdzonych 18 marca 2009 roku. Zmiany dotyczyły głównie sprawowania funkcji prezydenta: według nowych ustaleń nie istnieje już limit kadencji, więc obecny prezydent Ilham Aliyev oraz każdy jego następca może liczyć na kolejne z rzędu reelekcje.
Amnesty International wielokrotnie poruszała kwestię narastających ograniczeń w sferze wolności słowa w Azerbejdżanie oraz przypadków używania sankcji prawnych wobec pokojowych głosów zwolenników zmian (najnowszy raport z Azerbejdżanu: Niezależni dziennikarze pod oblężeniem (Index: EUR 55/004/2009). Jak dotychczas, więzień sumienia Qanimat Zahid, redaktor opozycyjnej gazety Azadliq, został skazany na cztery lata więzienia za – chuligaństwo i napaść- o jakiej rzekomo miał się dopuścić w marcu 2008. Na przestrzeni ostatnich lat nie był zresztą jedynym dziennikarzem który trafił za kratki na podstawie absurdalnych zarzutów.
Społeczność międzynarodowa nie spogląda obojętnie na sprawę Emina Abdullayeva i Adnana Hajizade. Np. 23 czerwca 2009, przewodnicząca Unii Europejskiej Szwecja zabrała głos w imieniu wspólnoty, odnosząc się do aresztowania dwóch działaczy. Powtórzyła stanowisko z 13 listopada wyrażając ubolewanie nad faktem, iż podczas procesu nie zostały podjęte żadne przemyślenia. Uznano również, iż decyzja potwierdza dalsze ograniczenie wolności słowa w Azerbejdżanie. 12 listopada, Thorbjorn Jagland, Sekretarz Generalny Rady Europy także wygłosił zdecydowane słów pod adresem azerbejdżańskiego sądu a propos procesu Adnana Hadjizadeh i Emina Milili tak podsumowując ostatnie wydarzenia: -będą z całą pewnością krokiem wstecz w drodze Azerbejdżanu ku wolności słowa.-
W podsumowujących badanie sytuacji w Azerbejdżanie raporcie, opublikowanym 13 sierpnia 2009, Komitet Praw Człowieka ONZ wyraził zaniepokojenie -ostatnimi aresztowaniami i osadzeniami w więzieniu jednostek, które wyrażały swoje opinie przy pomocy nowych mediów, w szczególności ze względu na brak wyjaśnień postępowania karnego jak również brak odpowiedzi na pytanie dlaczego aresztowanie miało miejsce bezpośrednio po tym, jak mężczyźni zgłosili napaść oraz dlaczego proces przeciwko nim nie był publiczny-. ONZ przypomniało również o atakach na dziennikarzy, zawieszaniu działalności niezależnej prasy, cofaniu licencji dla zagranicznych rozgłośni radiowych i standardowych oskarżeniach o -chuligaństwo: względem publicystów. Zaznaczono,że Azerbejdżan powinien niezwłocznie zaprzestać tak pośrednich, jak i bezpośrednich represji na obywatelach korzystających oraz broniących wolności słowa.
Tłum. Natalia Kowalczyk