„W przypadku kiedy prawa człowieka- między innymi prawo do uczciwego procesu, a także  całkowity zakaz tortur i nieludzkiego lub poniżającego traktowania czy kary-  są zagrożone, konieczne  jest aby Rada Europy utrzymała integralność systemu, który przecież sama ustaliła,” stwierdziła Amnesty International.

            Amnesty International wzywa PACE aby sprzeciwiło się propozycji, aby dodać nowe kryterium dostępu, które ograniczyłoby prawo jednostki do otrzymania wiążących  rozstrzygnięć w przypadku pogwałcenia jakichkolwiek praw zapisanych w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (Konwencja Europejska).

            „Prawdą jest, iż zwiększająca się liczna cywilnych pozwów trafiająca do Trybunału każdego dnia i zaległe nie rozpatrzone jeszcze pozwy poddały w wątpliwość skuteczność Trybunału, dlatego też reformy są potrzebne” zgodziła się Amnesty International.

            „Jednak propozycja dodania nowego kryterium dostępu nie miałaby wpływu na osiągnięcie dwóch najważniejszych założeń Trybunału, a mianowicie sprawniejszego i efektywniejszego przeglądania zgłoszeń i szybkiego wydawanie orzeczeń, w szczególności w uzasadnionych przypadkach pogwałcenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.”

            PACE wyda sąd na temat serii poprawek do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka ( znanej jako Protokół Nr 14) proponowanych przez Biuro Marszałkowskie ds. Praw Człowieka Komitetu Ministrów ( CDDH)  jeszcze przed majową debatą w Komitecie Ministrów na temat pierwszego szkicu Protokołu.

            Sprzeciw Amnesty International wobec propozycji dodania nowych kryteriów dostępu podzielają niektóre rządy, członkowie PACE, Sędziowie Trybunału, jak również liczne organizacje pozarządowe (NGOs) oraz przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego na terenie całego regionu.

Amnesty International uważa, że reformy powinny być skoncentrowane na zapewnieniu:

–          lepszej realizacji Europejskiej Konwencji na szczeblu państwowym;

–          sprawniejszego i efektywniejszego przeglądania zgłoszeń i wydawania orzeczeń w owych sprawach;

–          większej kontroli Rady Europejskiego Komitetu Ministrów nad realizacją postanowień Trybunału.

„ Popieramy propozycje rządowych reform mających na calu zapewnienie lepszej realizacji

Europejskiej Konwencji a także skuteczne krajowe rozwiązania przeciwko pogwałceniu Europejskiej Konwencji. Owe propozycje, jeśli zostałby wprowadzone w życie, spowodowałyby zmniejszenie się liczby wykroczeń i powstanie nowych lub poprawę mechanizmów odpowiedzialnych za rekompensaty w państwach członkowskich. Zredukowałoby to ilość cywilnych pozwów wysyłanych do Trybunału w Strasburgu”, stwierdziła Amnesty.                    

            Amnesty International popiera również propozycję utworzenia przyśpieszonej procedury w „uderzająco uzasadnionych” przypadkach, dotyczących pogwałcenia Europejskiej Konwencji, kiedy wyroki w podobnych przypadkach w przeszłości nie budzą wątpliwości. Jednak, organizacja wyraża obawę, iż klauzula mówiąca o włączeniu do sprawy sędziego wybranego przez pozwany kraj, jeśli to państwo zakwestionowało podanie o przyśpieszoną procedurę, kładzie się cieniem na niezawisłości Trybunału i powinna ona być usunięta z traktatu o prawach człowieka.

Tło wydarzeń

Europejski Trybunał Praw Człowieka jest głównym narzędziem do ochrony praw człowieka. Jego wyroki uzmysławiały nie tylko państwom członkowskim Rady Europy, ale również innym krajom, jakie kroki należy podjąć dla poszanowania i ochrony fundamentalnych praw człowieka. Trybunał zapewniał jednostkom rekompensatę za pogwałcenie praw człowieka gdy państwa członkowskie Rady Europy nie godziły się na owe zadośćuczynienie. W ten sposób Europejski Trybunał Praw Człowieka odgrywał niezwykle ważną rolę w walce przeciwko bezkarności.

            Przez ostatnie trzy lata, Rada Europy debatowała nad potrzebą reform w Europejskim Trybunale Praw Człowieka, które gwarantowałyby długoterminową skuteczność Trybunału, w świetle zwiększenia się pozwów, jakie ten otrzymuje, a także nawału zaległych nierozpatrzonych spraw, – z  około 96% pozwów, z powodu bieżących kryteriów, jest niedopuszczonych do rozpatrzenia.

            Biuro Marszałkowskie ds. Praw Człowieka Komitetu Ministrów ( CDDH) dostało pozwolenie na nakreślenie, pośród wielu innych dokumentów, traktatu, który zmodyfikowałby Europejską Konwencję Praw Człowieka, zaliczając do niego propozycje reform Trybunału i zezwolenie na przyłączenie Unii Europejskiej jako członka Europejskiej Konwencji, w sytuacji gdyby UE wyraziła taką wolę.

            8 kwietnia 2003 CDDH złożyło ostateczny raport dotyczący proponowanych reform. Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy będzie dyskutować i głosować nad odrzuceniem lub poparcie owego raportu podczas swojej plenarnej sesji, która rozpocznie się 26 kwietnia. Zaplanowano, iż  w dniach 12-13 maja 2004, Rada Europejskiego Komitetu Ministrów ma debatować nad propozycjami  i głosować nad Protokołem Nr 14, który powinien zmodyfikować Europejską Konwencję Praw Człowieka.

Aby uzyskać więcej informacji na temat propozycji Amnesty International dotyczących debetowanych poprawek odwiedź Amnesty International’s comments on the Interim Activity Report: Guaranteeing the long-term effectiveness of the European Court of Human Rights (IOR 61/005/2004, link: http://web.amnesty.org/library/index/engior610052004).