Federacja Rosyjska: Rada Europy musi zapewnić ochronę praw człowieka w Czeczenii

AI Index: EUR 46/025/2005 (fragmenty)
AI Index: EUR 46/002/2006 (fragmenty)
Rada Europy powinna nadal śledzić sytuację w Czeczenii oraz sytuację uchodźców i uchodźców wewnętrznych z republiki. Powinna także zachęcić rząd rosyjski do bliższej współpracy z instytucjami Rady Europy zajmującymi się prawami człowieka.
Podczas debaty nad trzema raportami – o sytuacji praw człowieka w Czeczenii, o sytuacji politycznej w republice oraz o sytuacji humanitarnej czeczeńskich uchodźców wewnętrznych – która ma się odbyć 7 października, Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy powinno po raz kolejny oznajmić, że łamanie praw człowieka nigdy nie będzie usprawiedliwione i że należy położyć kres bezkarności. Amnesty International wzywa Radę Europy i jej państwa członkowskie, aby nie straciły okazji do kolejnego wzmocnienia mechanizmów ochrony praw człowieka w Rosji i nalegały na wprowadzenie w życie poprzednich rekomendacji.
Amnesty International udokumentowała wiele przypadków łamania praw człowieka podczas konfliktu w Czeczenii: -zaginięcia-, pozasądowe egzekucje, tortury, w tym gwałty, i brutalne traktowanie, których sprawcami byli funkcjonariusze służb specjalnych, a także masowe zabijanie ludności cywilnej przez członków zbrojnych ugrupowań opozycyjnych. Większość sprawców tych naruszeń pozostaje bezkarna, a ofiary, które szukają sprawiedliwości przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, często spotykają się z zemstą. Amnesty International udokumentowała wiele przypadków, kiedy osoby składające skargę do Trybunału lub ich krewni byli mordowani, -ginęli-, grożono im lub poddawano przemocy fizycznej. W kilku przypadkach ofiary tego typu odwetów przyznały, że straszono je, aby wycofały swoje skargi. 14 października Trybunał Praw Człowieka będzie rozpatrywał pierwszą skargę z Czeczenii.
Przedstawiciele AI na przełomie marca i kwietnia oraz w czerwcu tego roku byli w Inguszetii zbierając informacje na temat naruszeń praw człowieka popełnianych zarówno w Czeczenii, jak i w Inguszetii. W czerwcu 2004 roku organizacja opublikowała raport o sytuacji na Północnym Kaukazie, wzywając m.in. Radę Europy do wzmocnienia środków służących ochronie praw człowieka na Północnym Kaukazie (EUR 46/027/2004).
Październikowa sesja Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy odbywa się w tle ostatnich tragicznych wydarzeń w Biesłanie (Północna Osetia). Amnesty International stanowczo potępiła wzięcie zakładników, podczas którego zginęło 331 osób, a wiele więcej zostało rannych. Organizacja obawia się, że ochrona praw człowieka po wydarzeniach w Biesłanie może zostać zarzucona w imię bezpieczeństwa i tak zwanej -wojny w terrorem-. Duma już przyjęła rezolucję wzywającą do podjęcia środków w celu zwalczania terroryzmu, która może oznaczać ograniczanie praw człowieka, swobody przemieszczania się i swobody wypowiedzi. Amnesty International jest zaniepokojona doniesieniami, że coraz więcej osób pochodzących z Kaukazu i Azji Środkowej jest zatrzymywanych w Moskwie i innych dużych miastach Rosji oraz deportowanych do innych części federacji Rosyjskiej. Wielu takim deportacjom towarzyszy łamanie praw człowieka.
Uznając zobowiązania Rosji do ochrony jej obywateli przed zbrodniami, Amnesty International wzywa władze, by zapewniły, że podjęte przez nią środki będą zgodne ze Wskazówkami Rady Europy dotyczącymi praw człowieka i walki z terroryzmem. Raporty otrzymane przez Amnesty International sugerują, że zaraz po wzięciu zakładników siły rosyjskie i czeczeńskie pod dowództwem promoskiewskiego rządu zatrzymały krewnych osób podejrzanych o branie udziału w akcji wzięcia zakładników. Wielu z nich zostało później zwolnionych, jednakże niektórzy z nich byli ofiarami przemocy fizycznej i słownej.
tłumaczenie: Małgorzata Lamperska