AI Index: AMR 34/018/2005 (Public)
W roku 2005 obrońcy praw człowieka wciąż narażeni są na ataki. Z informacji, jakie posiada AI, wynika, że od 1 stycznia do 25 lutego 2005 roku 26 obrońców i obrończyń praw człowieka padło ofiarą nadużyć, między innymi napaści i gróźb śmierci. Amnesty International wyraża również zaniepokojenie z powodu wiadomości dotyczących osób, które poniosły śmierć z rąk członków sił bezpieczeństwa podczas manifestacji zorganizowanych, by wyrazić protest przeciwko górnictwu i ostatnio ratyfikowanemu Traktatowi o wolnym handlu.
W swoim memorandum Amnesty International domaga się, aby rząd Gwatemali zbadał przypadki ataków i gróźb skierowanych przeciwko obrońcom praw człowieka, aby zagwarantował działaczom i działaczkom możliwość wykonywania ich pracy bez obaw represji i aby uznał słuszność działań na rzecz obrony praw człowieka.
W memorandum akcentuje się również poważne nadużycia, jakich doświadczają kobiety w Gwatemali. Amnesty otrzymała informacje, że w roku 2004 ponad 520 kobiet zmarło nagłą śmiercią. Na wielu ciałach znajdowały się dowody gwałtu, tortur, okaleczeń oraz amputacji kończyn. Według źródeł, w większości z tych przypadków nie przeprowadzono dochodzeń.
-Te przypadki to tylko wierzchołek góry lodowej. Prawdziwa liczba nagłych śmierci kobiet w Gwatemali jest prawdopodobnie większa, bowiem istnieją poważne wady w procesie gromadzenia danych i zarządzania nimi i panuje absolutny brak koordynacji między różnymi instytucjami publicznymi, które zajmują się sprawami związanymi z przemocą wobec kobiet-.
-Amnesty nalega, ażeby rząd wyasygnował wszelkie niezbędne środki i przyspieszył dochodzenia w sprawach zabójstw kobiet, jak również zmodernizował i zreformował służby medycyny sądowej tak, aby gwałty i inne formy przemocy seksualnej były skrupulatnie dokumentowane i aby wszczynano stosowne dochodzenia-.
Memorandum uwypukla również pogwałcenia praw człowieka popełniane w kontekście sporów o ziemie, zwłaszcza między biedną społecznością wiejską i bogatymi posiadaczami ziemskimi.
Jak szacuje ONZ, w ciągu pierwszych sześciu miesięcy roku 2004 miało odnotowano 31 wypędzeń społeczności wiejskich, ponad połowa odbyła się z użyciem siły. Podczas akcji członków sił bezpieczeństwa w wielu przypadkach miały miejsca nadużycia, jak pobicia, palenie domów i zniszczenie mienia.
-Wypędzenia społeczności poprzez wezwania legalne spowodują jedynie więcej pogwałceń praw człowieka. Władze gwatemalskie powinny skoncentrować się na zapewnieniu większego respektowania praw pracowniczych, zapewnieniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości wszystkim obywatelom bez względu na status ekonomiczny, wzmocnieniu mechanizmów służących rozwiązywaniu konfliktów bez użycia siły i zagwarantowaniu przyjęcia prawnie wiążącego katastru-.
W swoim memorandum Amnesty International wyraża ponadto zaniepokojenie w związku z negatywnymi konsekwencjami, jakie może mieć dla praw człowieka, w szczególności dla prawa do zdrowia, fakt wprowadzenia Traktatu o wolnym handlu, którego sygnatariuszami są państwa Ameryki Środkowej, między innymi Gwatemala i Republika Dominikany oraz Stany Zjednoczone.
Amnesty uważa, iż poprzez pięcioletni zakaz wykorzystywania danych testowych niezbędnych dla zatwierdzenia nowych leków i przedłużenie okresu ważności patentów, CAFTA może wprowadzić ograniczenia w produkcji leków generycznych, co dla wielu Gwatemalczyków może oznaczać ograniczenie dostępu do podstawowych leków. Organizacja nalega, aby rząd Gwatemali zapewnił, że wprowadzenie CAFTA nie wpłynie negatywnie na prawa człowieka, zwłaszcza na prawo do zdrowia i dostępu do podstawowych leków.
