W opublikowanym dzisiaj raporcie Irak: Prawa człowieka istotnym elementem w okresie transformacji, Amnesty International wzywa wszystkich obecnych w Iraku do jasnego określenia zasad poszanowaniem prawa międzynarodowego.
”Dla wszystkich zatrzymanych istotne jest ustalenie jasnych obszarów wiarygodności i odpowiedzialności. Jest to ważne w świetle skandalicznego traktowania więźniów przetrzymywanych w Abu Ghraib oraz porażki amerykańskich i brytyjskich sił zbrojnych działających w Iraku w związku z zobowiązaniami nałożonymi przez Konwencję Genewską, dotyczącymi ochrony zatrzymanych i internowanych przed torturami i złym traktowaniem.- powiedziała Amnesty International.
”Po przekazaniu władzy, dla wszystkich przetrzymywanych przez siły okupacyjne, przejrzystość jest kwestią wielce żywotną – należy zwrócić uwagę na wszystkich przetrzymywanych. Nie może być więcej ‘zatrzymanych-duchów’,” powiedziała Amnesty International.
Amnesty International w dalszym ciągu nie otrzymała żadnej odpowiedzi na list otwarty do Stałego Przedstawiciela Stanów Zjednoczonych w Organizacji Narodów Zjednoczonych, Johna Negroponte’a z dnia 9 czerwca, wyrażającego poważne zaniepokojenie faktem, iż rezolucja 1546ONZ nie określa, co stanie się z tysiącami więźniów przetrzymywanych przez siły okupacyjne.
Stany Zjednoczone ogłosiły, iż mają zamiar w dalszym ciągu przetrzymywać bez postawienia zarzutów pomiędzy 4000 a 5000 zatrzymanych, jednakże nie wyjaśniły na jakiej podstawie prawnej to się stanie. Jednakże jeśli okupacja faktycznie zakończy się w momencie przekazania władzy, jak stanowi rezolucja ONZ, wówczas międzynarodowe prawo humanitarne wymaga wypuszczenia przez siły okupacyjne wszystkich jeńców wojennych, zatrzymanych i internowanych.
Po przekazaniu władzy jakiekolwiek dalsze zatrzymania przez Stany Zjednoczone lub innych członków wielonarodowych sił zbrojnych byłyby nielegalne. Ludzie ci mogą być ponownie aresztowani tylko przez władze irackie w przypadkach, gdy jest to wymagane przez prawo irackie i zgodne z międzynarodowymi standardami.
Okres po przekazaniu władzy jest momentem kluczowym dla przyszłości Iraku w kwestii poszanowania i promowania praw człowieka oraz międzynarodowego prawa humanitarnego.
Amnesty International wzywa nowy rząd iracki, aby ten zaprosił ekspertów ONZ w dziedzinie praw człowieka, w tym Specjalnego Sprawozdawcę ds. niezależności sędziów i prawników, szefa Grupy Roboczej ds. samowolnych zatrzymań oraz Specjalnego Sprawozdawcę ds. tortur, którzy we wspólnym oświadczeniu z 25 czerwca ogłosili zamiar wyjazdu do Iraku. Amnesty International wezwała Wysokiego Komisarza ONZ ds. Praw Człowieka, Sekretarza Generalnego ONZ oraz Radę Bezpieczeństwa, aby zrobili wszystko co w ich mocy, by umożliwić odbycie tejże wizyty najwcześniej jak to tylko możliwe.
Grupy zbrojne wykazały pogardę dla międzynarodowego prawa humanitarnego poprzez niedyskryminujące ataki na cywilów, w tym kobiety i dzieci.
W dzisiejszym raporcie Amnesty International przedstawia szereg sugestii skierowanych do Organizacji Narodów Zjednoczonych, Tymczasowego Rządu Iraku (the Interim Government of Iraq – IGI), Wielonarodowych Sił Zbrojnych (the Multinational Force – MNF) oraz grup zbrojnych w Iraku. Między innymi znajdują się następujące sugestie:
– ONZ powinna ustanowić niezależną komisję ekspertów prawnych, która zweryfikowałaby iracki system sądownictwa, mając na uwadze dostosowanie irackiego prawa do międzynarodowych standardów dotyczących praw człowieka.
– Należy wysłać inspektorów praw człowieka, którzy nadzorowaliby wszystkie miejsca zatrzymania oraz opublikowaliby swoje sugestie dla władz, które dokonały zatrzymania.
Tymczasowy Rząd Iraku powinien jasno określić, iż nie będzie tolerował pogwałcenia praw człowieka niezależnie od tego, kogo by to dotyczyło.
– Powinna zostać utworzona niezależna i bezstronna komisja, która zbadałaby każdego członka bojówek, który byłby chętny do wstąpienia do wojska lub policji. Należy również utworzyć system przeszkolenia w zakresie praw człowieka dla wszystkich funkcjonariuszy prawa.
– Należy zagwarantować kobietom ich prawa, włączając efektywne środki zwalczania tortur, gwałtu, przemocy domowej oraz morderstwa, jak również całkowita rewizja dyskryminujących praw i praktyk.
– Dowodzone przez Stany Zjednoczone Wielonarodowe Siły Zbrojne powinny zakończyć praktyki takie, jak ‘zatrzymani-duchy’ i natychmiast ujawnić pełne i aktualne dane wszystkich obecnie przetrzymywanych osób oraz określić ich status prawny.
– Jakiekolwiek domniemane obrazy zatrzymanych powinny być szybko i niezależnie zbadane, osoby odpowiedzialne za taki stan rzeczy postawione przed sądem, a ofiarom należy się odszkodowanie.
– Zarówno Tymczasowy Rząd Iracki jak i Wielonarodowe Siły Zbrojne powinny zapewnić bezpośredni dostęp do wszystkich zatrzymanych dla międzynarodowych ciał, prawników, rodzin i organizacji praw człowieka.
– Wszystkie grupy zbrojne powinny respektować minimalne standardy międzynarodowego prawa humanitarnego, a zwłaszcza zaprzestać brania zakładników, tortur i zabójstw cywilów.
-Tymczasowy Rząd Iraku, Wielonarodowe Siły Zbrojne oraz wszystkie inne czynniki działające w Iraku powinny zapewnić poszanowanie praw człowieka i prawa humanitarnego. Powinny pokazać, iż pogwałcenia praw człowieka nie będą tolerowane, niezależnie od tego, kto je popełnia.- powiedziała Amnesty International.
Raport Irak: Prawa człowieka istotnym elementem w okresie transformacji znajduje się na następującej stronie internetowej:
http://web.amnesty.org/library/index/engmde140302004